Sıcaklarla birlikte artan hastalıklar arasında yer alan sıcak çarpması, vurgunu ve krampları dikkate almak gerekiyor. Aksi halde ölümcül sonuçlar olabiliyor.

Hava sıcaklığıyla birlikte önemli sağlık sorunları da birbir ortaya çıkmaya başladı. Özelikle sıcak çarpması, vurgunu ve kramplar yaz ayında karşımıza çıkan hastalıklar arasında. Çamlıca Medicana Hastanesi'nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Engin Yurt bu tür hastalıklara dikkat edilmezse ölümcül sonuçlar oluşabileğini söylüyor.

Aşırı sıcaklar hangi tehkileleri doğuruyor?

Sıcak havalarda vücudumuz terleme, nefes alıp verme yoluyla ısı kaybeder. Ayrıca kan akımını deriye yakın damarlara yönlendirerek ısının vücudun iç organlarından deriye doğru taşınmasını buradan da terleme yoluyla atılmasını sağlar. Ancak aşırı sıcaklara maruz kalındığında bu sistem yeterli olamayabilir. Hava sıcaklığı 35 C'yi geçtiğinde ve havadaki nem oranı arttığında vücuttaki fazla ısı dışarıya verilemediğinden sorun ortaya çıkar.

Neden bu problemleri yaşıyoruz?

Başlıca sebepler yüksek nem ve sıcaklık, aşırı sıvı kaybı, uzamış veya zorlu egzersiz, aşırı giyinme, alkol, bazı ilaçlar (idrar söktürücü ilaçlar vs), kalp damar hastalıklarıdır.

Sıcak çarpmasını nasıl anlarız?

Başlangıçta belirgin terleme, susuzluk, baygınlık hissi, ağrılı ve istemsiz kas krampları, sonrasında başağrısı, başdönmesi, zayıflık hissi, bulantı ve kusma, idrar renginde koyulaşma, nemli deri, düşük tansiyon ortaya çıkar. Durum ilerlediğinde ateş, davranış bozlukları, kuru sıcak kırmızı renki deri, hızlı yüzeyel nefes alıp verme, hızlı ve zayıf nabız, en sonunda kasılmalar ve bilinç kaybı durumu görülebilir. Ölümcül sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.

Böyle bir durumla ne yapmak gerekir?

Böyle bir durumla karşılaşıldığında kişi gölgede yere yatırılmalı, sıkı giysileri çıkartılmalı, bacakları yukarı doğru kaldırılmalıdır. Deriye soğuk suya batırılmış bez uygulanmalı, mümkünse vantilatör vs. gibi cihazlardan da faydalanılmalıdır. Boyun, koltukaltı, kasık gibi bölgelere soğuk kompres yapılmalıdır. Eğer bilinci açıksa ve yutabiliyorsa su verilmelidir. Eğer kişide dolaşım bozukluğu bulguları (morarma, bilinç bulanıklığı, aşırı yüksek ateş, hızlı ve yüzeyel nabız, sık nefes alıp verme vs) ortaya çıkmışsa acilen hastaneye kaldırılması zaruridir. Yaşlılarda, çocuklarda, kalp damar hastalığı veya şeker hastalığı olanlarda hastanın durumu daha çabuk bozulabilir.

Bu tür durumlardan kaçınmak için neler yapılabilir?

Sıcak havalarda hafif, açık renkli giysiler giyilmeli, sık sık dinlenilmeli, aşırı sıcak ve nemli havalarda egzersizden, ciddi fiziksel aktiviteden uzak durulmalıdır. Güneş altında kalınmamalıdır. Günde en az iki litre su, elektrolit içeren sıvılar, meyve suları, tuzlu ayran alınabilir. Ağır yiyeceklerden kaçınılması gerekir.

Kolonya daha da kötü eder

Sıcak çarpması geçiren kişiye bunları yapmayın:

-Ateş düşürücü ilaçlar vermeyin, durumu kötüleştirebilir
-Kafein içeren sıvılar vermeyin!
-Alkol ya da kolonya ile deriyi ovmayın
-Eğer kusma varsa, bilinç bozulmuşsa ağızdan hiçbir şey vermeyin.