Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

ESDER Genel Başkanı Mahmut Çelikus, Hipermarket Yasası'nın esnafı korumadığına dikkat çekerek, yasal düzenleme için her konuda müracaat edilen AB'yi örnek gösterdi

Yılmaz Yıldız

Esnaf ve Sanatkarlar Derneği (ESDER) Genel Başkanı Mahmut Çelikus, Hipermarket Yasası'nın küçük esnaf ve sanatkarları korumadığına dikkat çekerek, marketler yüzünden yüzbinlerce esnaf ve sanatkarın kepenk indirip işsiz kaldığını söyledi.

Çelikus, kamuoyunda "Hipermarket Yasası" olarak bilinen 'Tüketim Maddeleri Ve İhtiyaç Malzemelerinin Satışı İle İştigal Eden Büyük Mağazaların Kurulmasının İzne Bağlanması Hakkında Kanun Tasarısı'nın yasalaşması halinde küçük esnaf ve sanatkarların sonu olacağını ifade etti. Tasarıda 400 metrekareye kadar olan yerlerin kapsam dışında tutulmasının birçok süper marketin açılmasına imkan verdiğini söyleyen Çelikus, "Bu esnaflarımızın sonu anlamına geliyor" dedi.

Çelikus'a göre, örneğin 600 metrekarelik bir mağaza, ortalama 10-15 kişiye istihdam imkanı veriyor. Üstelik çalışanların; çalışma saatleri, aldığı ücretler ve sigortaları ise meçhul. Bu büyük mağazalarda müşteriler alışverişlerini kendileri yapıyorlar. Yine bu mağazalar açıldığı bir yerde, 30 metrekarelik bir alanda hizmet veren 25-30 esnafın kepenk kapatmasına neden oluyor. Bu sayı, esnaf ve sanatkarlarımızın istihdam ettikleri insanlar ile birlikte 40 kişiyi geçiyor. Burada, en asgari 3'te 2 oranında esnaf ve sanatkar işsiz kalmış oluyor. Üstelik bu mağazalarda çalışanlar işçi olarak çalışıyor.

ESDER Başkanı Çelikus, kepenk indiren esnafın kirasını veren, stopaj ödeyen ve 21 çeşit vergi veren müteşebbis olduğunu vurgulayarak, "Esnaf, esnaf olarak kalınca; hem 21 çeşit vergi veriyor, hem istihdam imkanı sağlıyor, hem de müteşebbislik ruhunu koruyor. Üstelik bu esnaflarımız kendi sigorta primlerini yatırıp, devletin yakasına 'İş ver, aş ver' diye yapışmayan kesimdir" diye konuştu.

Almanya'da pazar günü bütün marketler kapalı

Her konuda Avrupa'yı örnek alanların küçük esnafları korumak için de AB'yi aynı şeyi yapmaları gerektiğinin altını çizen Mahmut Çelikus, Türkiye'de esnaf ve sanatkarlar küresel sermaye karşısında yok edilirken, Avrupa'da ise tam tersi bir durumun olduğunu kaydetti. Avrupa ülkelerinden örnekler veren Çelikus, "Örneğin Almanya'da şehir merkezinde hipermarket açılması yasaklanırken, mevcut hipermarketlerin çalışma saat ve günlerinde kısıtlamaya gidiliyor. Cumartesi günü öğleden sonra ve Pazar günleri çalışma yasağı uygulanıyor" dedi. Çelikus, Fransa'da ise bir bölgede perakendeye yönelik bir satış noktasının açılmasına izin vermek için, küçük perakendecilere yönelik rekabetin oluşum şartlarının gözönünde bulundurulduğuna dikkat çekti.

5 yılda 50 bin bakkal kapısına kilit vurdu

Mahmut Çelikus'un verdiği bilgilere göre, açılan marketlerin Türkiye'deki pazar payları ve oluşturdukları tahribat şöyle: 400 metrekare üzerindeki süpermarketlerin ve hipermarketlerin perakende pazarındaki payları 1995'de yüzde 10 iken, 1997'de yüzde 14'e, 2004 yılında yüzde 35'e ulaştı. Tasarının şuan ki haliyle yasalaşması halinde de bunun yüzde 60'larda olacağı tahmin ediliyor. 2005 yılında 5000 olarak tahmin edilen hiper ve gros marketlerin yarattığı tahribat, kepenk indiren küçük esnaflarla daha da netlik kazanıyor. Resmi verilere göre son 5 yıl içerisinde 50 bin bakkal esnafı kepenk kapattı. Yine TESK tarafından açıklanan verilere göre 2003 Ocak - 2005 Mart döneminde 222 bin 900 esnaf açılan hiper ve süper marketlerden dolayı kepenk indirdi. Ticaret Bakanlığı'nın veri tabanında esnaf ve sanatkarların sayısı yaklaşık olarak 4 milyon. Bu da ülke nüfusunun üçte biri anlamına geliyor.

Marketler esnafı eziyor

ESDER Başkanı Mahmut Çelikus, sözlerini şöyle sürdürdü: "Dev marketler, bakkalından manavına, anahtarcısından tamircisine, kasabından ayakkabıcısına, zücaciyesinden fırıncısına, şekerciden kırtasiyeciye kadar, çok sayıda çeşit esnaf ve sanatkarı, yarattıkları haksız ve adaletsiz rekabetle yok etmektedir. Kentlerde yarattıkları çevre kirliliği, trafik sıkışıklığı bir yana, konuşlandıkları bölgede ekmek savaşımı veren yüzlerce iş yerini batırmaktadır. Sokak aralarının vazgeçilmez yüzü, rengi, anahtarımızı, çocuğumuzu emanet ettiğiniz, adres sorup, veresiye alış veriş ettiğiniz, kimi zaman borç bile aldığınız, artık ailenizin bir üyesi haline gelmiş esnaf ve sanatkarlarımız, bu haksız rekabet nedeniyle ortadan silinmekte, milyonlarca işsizin arasına karışmaktadır."

Geri dön

Yazdır

Yukarı