Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Bugünkü Yeni Şafak
657'liler Ailesi
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Nar-ı Beyza
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Kürşat BUMİN kbumin@yenisafak.com.tr

Önemli gelişmeler olduğunun farkındaydım ama işin bu boyutlara ulaştığını bilmiyordum doğrusu. Fransızların Le Monde'unda karşıma çıkan birkaç yazıda yer alan bilgiler işin nerelere ulaştığını -ve ulaşacağını- güzel özetliyordu.

Mesele şu: Biz hâlâ YÖK'ü şöyle mi yoksa böyle mi saklasak diye uğraşırken, Doğu'da Batı'da birçok ülkede "yüksek öğretim" bambaşka bir yola girmiş bulunuyor. Şaka değil, artık bu alanda da "rekabet"ten, hem de "gruplar arası rekabet"ten söz ediliyor. Biz hâlâ üniversite öğrencilerini kampuslere "peruk"la mı yoksa "şapka" ile mi soksak diye birbirimizi yerken, büyük eğitim kuruluşları arasında kıyasıya bir "rekabet" çoktan başlamış bile...

İsterseniz şu haberle başlayalım: "Sorbon Abu Dabi'de". Şaşırtıcı değil mi? Ama olmuş, geçen yılın 29 Eylül'ünde Sorbon ve Abu Dabi yetkilileri imzadıkları sözleşmeye göre, Fransa'nın ünlü üniversitesi bu ülkede 1.500 öğrenciye öğretim verecek bir kampus açacakmış. Öğretim Fransızca ve laik, üniversite "karma" olacakmış. "Paralı" tabii ki...

Peki ya diğerleri, diğer önemli öğretim merkezlerin "yayılma" faaliyeti ne merkezde? Amerikalılar birkaç yıl içinde Fransa'da epeyce yüksek okulu şimdiden satın almış (yoksa geçen akşam Show TV'de yayınlanan okullara yardım toplama programında kullanıldığı gibi "kapatmak" fiilini mi kullansak!) bile. Gazete birkaç yıl içinde "birçok Fransız okul iki Amerikalı grubun kontrolune geçti" diyor. (Terminolojiye dikkat edin: "Gruplar"!) Laureate Education adlı grup ilk ağızda Fransızların "Dış Ticaret Yüksek Okulu" (ESCE), "Elektronik Yüksek Okulu" (ECE) (bu okul Fransızların "Büyük Okul" dedikleri türden bir okul) ve "Fransız Yönetim Enstitüsü"nü (IFG) yutuvermiş. Career Education ise "Ekonomi ve Ticaret Yüksek Enstitüsü"nü (Inseec) gibi önemli bir okulu bünyesine katıvermiş. Bu grbun 5 ülkede 100.000 öğrencisi, ilkinin ise 12 ülkede 165.000 öğrencisi varmış.

Gerçekten müthiş bir trafik; "gruplar" arasında daha çok öğrenci çekmek, daha çok ülkeye yayılmak, daha kaliteli öğretim vermek yolunda amansız bir rekabet... Gazete, "Yüksek öğretim çeşitli ülkelerden kuruluşların yarıştığı bir pazar oldu" diyor.

Bu "rekabet"e paralel olarak öğrencilerin ülkeler arası dolaşımı da çok hızlanmış. 1980-2002 arasında öğreniminin tamamını veya bir kısmını başka bir ülkede tamamlayan öğrenci sayısı (1,9 milyon) ikiye katlanmış. Tahminlere göre, bu oran önümüzdeki beş yıl içinde beşe katlanacakmış. Bu "Pazar"da %28 ile ABD başta tabii ki. Onu İngiltere (%12), Almanya (%11), Fransa (%10), Avusturalya (%9) ve Japonya (%4) izliyormuş.

"Paris Yüksek Ticaret Okulu" artık Paris'in yanı sıra Londra ve Madrit'te de bir kampusa sahip. Chicago Üniversitesi Paris'te bir merkez açmış. Pekin'e bir okul açılmış bile. Fransa'nın ünlü "Sciences Po"su, gelecek iki yıl içinde Fransız profesör istihdam etmeyeceğini açıklamış.

Tahmin ettiğiniz gibi yüksek öğretimin içine girdiği bu "küreselleşme" dalgası beraberinde mecburen ortak-uluslararası programların hızla artışını da getiriyor. Ayrıca yine bu dalganın bir sonucu olarak "büyük okullar" yeni araştırma programlarının açılması için büyük işletmelerle işbirliğini sıklaştırmış durumda.

Yüksek öğretim alanında yaşanan bu rekabet yanında -haliyle- "göç"e ilişkin yeni düzenlemeleri de getiriyor. Bakın mesela, Fransa İçişleri Bakanı Sarkozy, daha geçenlerde, yeni "göç yasası" tasarısı içine bu paketi soktu bile. Tasarı gerçekleşirse, Fransa bundan böyle "bilim adamları, entellektüeller, girişimciler, yüksek seviyede sanatçı ve sporcular ve yüksek yöneticiler"e kolaylıklar sağlayacak.

ABD'yi hesaba katmazsak, yüksek öğretim alanında ortaya çıkan bu "rekabetçi" işleyişe yakın zamana kadar Avrupalılar da yabancıydı. Ama şimdi görüyorsunuz, oyunun nasıl oynanacağını artık Avrupa da anlamış durumda. Peki ya "biz", elleri kolları YÖK mevzuatı ile bağlanmış üniversitelerimizle biz ne yapacağız, bu yarışa nasıl dahil olacağız? Yetenekli gençlerini ve araştırmacıları "göç"e zorlayan, girişi gibi çıkışı dert olan bu yüksek öğretim ile bu dünyada nasıl varolacağız?

Geri dön

Yazdır

Yukarı