Yedi ayı aşkın bir süredir Gazze'de vahşi katliamlar işleyen İsrail, Filistinli sivillere insani yardım ulaştırılmasını engellerken müttefiki ABD ise Gazze'nin deniz sınırlarını da tamamen kontrol edeceği geçici liman planını tamamladı. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), Mart ayında ABD Başkanı Joe Biden'ın talimatıyla Gazze sahiline kurulan geçici limanın tamamlandığını ve insani yardım kamyonlarını taşıyan gemilerin yola çıktığını bildirdi. İnsani yardım kuruluşları, planın açıklandığı ilk günden beri Refah ve Kerem Ebu Salim sınır kapılarını açmak yerine 320 milyon dolara mal olan bu geçici limanın kurulmasına yönelik eleştirilerini sürdürüyor. Gazze'deki siviller ise sınır kapılarının kapalı tutulması nedeniyle açlıkla mücadele ediyor.
REFAH'A GÖRE MALİYETLİ VE YAVAŞ
Gazze'de yaklaşık 2.2 milyon sivil insani yardım beklerken, 7 Ekim öncesi bölgeye sadece Refah Sınır Kapısı'ndan giren gıda ve diğer yaşam malzemelerini taşıyan tır sayısı 750'yi geçiyordu. Refah'ın da İsrail tarafından işgal edilmesinin ardından Gazze'ye açılan üç sınır kapısı da İsrail tarafından kapatılmış oldu. Aylardır Refah sınırında geçiş izni bekleyen insani yardım kuruluşları personelleri, kara sınırlarının kontrollü bir şekilde açık tutularak yardım malzemelerinin girişinin sağlanması yerine denizden yardım sağlanmasının çok daha maliyetli ve yavaş olacağını ifade etti. Liman'a getirilen yardımların karaya indirilmesinde kullanılacak yüzer iskelenin de tamamlandığını açıklayan ABD yönetiminin verilerine göre, ilk aşamada Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin (GKRY) Larnaka Limanı'na getirilecek insani yardım gemileri 90 kamyonluk bir yardımı 24 saat sürecek bir yolculuğun ardından ulaştıracak. İlerleyen günlerde ise günlük yardımlar 150 kamyona çıkacak. Buna karşılık insani yardım kuruluşları, Refah Sınır Kapısı'nın açılması halinde çok daha kısa sürede ve daha az maliyetle daha çok yardımın ulaştırılabileceğine vurgu yapıyor.
SON GEÇİM KAYNAĞI DA KAPANIYOR
Geçici limana yöneltilen bir başka eleştiri ise İsrail'in tam kuşatması nedeniyle Gazze'deki yerel halkın gıda temin etmesi tek yol olarak kalan denizdeki balıkçılık faaliyetlerinin de bu liman nedeniyle durma riskiyle karşı karşı kalması oldu. Sahil boyunca uzanan El-Reşid Caddesi'nin çeşitli noktalarında konuşlanan İsrail kuvvetleri, daha önce birçok kez balık avlamak için sahile giden sivilleri "Güvenlik korkusuyla" hedef almıştı. Limanın kurulmasıyla birlikte güvenlik bahanelerini artıran İsrail tarafının bu sebeple zaten çok azalan balıkçılık faaliyetlerini tamamen engelleyeceğinden endişe duyuluyor.
GAZZE'Yİ BOŞALTMA PLANI OLABİLİR
Bütün kara sınırlarının kapatılmasına rağmen İsrail'e baskı yapmayan ABD yönetiminin denizden insani yardım sağlayacağını ilan etmesi, Gazze'deki Filistinlileri endişelendiriyor. İsrail'in 7 Ekim'de saldırılara başlarken Gazze'yi insansızlaştırmayı hedeflediğini ancak bunu tehcirle başaramadığını belirten Filistinli kaynaklar, bombardımanların yoğunlaştırılmasıyla birlikte sivillerin "daha güvenli bir yere taşınması" bahanesiyle ABD ve İsrail tarafından söz konusu geçici liman kullanılarak Gazze'yi boşaltabileceğinden endişe duyuyor. Hamas hareketi de mayıs ayı başında yayınladığı açıklamada, Gazze'ye girecek herhangi bir yabancı gücü işgalci olarak tanımlayacağını ilan etmişti.
LİMANIN GÜVENLİĞİ NASIL SAĞLANACAK
Uzmanlara göre, deniz ve hava şartları yardımların ulaşma süresini uzatabilirken limana yerleştirilen yüzer iskelenin de dalgaların yükselmesiyle su altında kalması da olası. Yardım operasyonunun yüzer iskeleden botlarla kıyıya taşınacağını ve buradan BM kurumları tarafından dağıtım işleminin yapılacağını hatırlatan uzmanlar, bunun da ayrıca bir güvenlik zafiyeti oluşturacağına vurgu yaptı. Uzmanlara göre, daha önce Dünya Merkez Mutfağı (WCK) ve BM kurumlarının yardım faaliyetlerini hedef alarak yardım personellerini öldüren İsrail'in limana getirilen yardımların dağıtımını yapacak kurumları da vurma ihtimalinin güçlü olduğuna dikkati çekiyor. Buna karşılık CENTCOM tarafından yapılan açıklamada, limanın bin ABD askeri tarafından korunacağı aktarılırken bu askerlerin kesinlikle karaya çıkmayacağı ifade edilmişti. Limana gelen yardım gemilerini ise İsrail ordusunun koruyacağı belirtilmişti.
İsrail'den Refah için yeni öneri
Gazze'nin güneyinde 1.4 milyon sivilin sığındığı Refah bölgesine saldırı başlatan İsrail'in, Mısır'a, Refah Sınır Kapısı'nın yeniden faaliyete geçmesi için yeni bir plan sunduğu öne sürüldü. İbranice yayın yapan Walla internet
sitesinin haberine göre plan, sınır kapısının sadece Mısır'dan Gazze'ye insan ve yakıt geçişleri için kullanılmasını ve İsrail askerlerinin, sınırın dışında konuşlanarak burayı Hamas'ın saldırılarından korumasını içeriyor. Mısır ya da İsrail'den sitenin haberine ilişkin resmi açıklama yapılmadı.
