Türkiye'nin birikimi... | ||
|
Türkiye Cumhuriyeti'nin 77 yıllık tarihinde yapılan bütçelerden 25'inde bütçe fazlası oluştu, diğer dönemlerde ise bütçeler açık verdi. Bütçe kesin hesap kanunları ile bütçe kanunlarına göre, cumhuriyet tarihinin Atatürk'lü yılları olarak tanımlanan 1924-1938 dönemine ilişkin 15 yıllık sürede yapılan bütçelerden 1925, 1931 ve 1933 bütçeleri açık verdi. Aynı dönemdeki toplam 12 mali yıl ise bütçe fazlasıyla kapandı. 1924 Mali Yılı'nda 138,44 milyon liralık gelire karşılık 131,58 milyon liralık gider oluştu; bütçe 6,8 milyon liralık fazla verdi. Bir başka anlatımla bütçe gelirleri, giderlerin yüzde 5,2'si oranında fazla oldu. Milyarla tanışıyoruzÖte yandan Türkiye, ilk kez 1943 yılında "milyar" liralık bütçe rakamlarına ulaştı. 1943 Mali Yılı, yaklaşık 1 milyar 38 milyon 17 bin liralık bütçe giderine karşılık, 1 milyar 38 milyon 50 bin liralık gelirle kapandı. Türkiye Cumhuriyeti'nde, 1970 yılından bu yana yapılan bütçeler açık verdi. Dünyada ve Türkiye'de yaşanan ekonomik sorunlar, bütçe gelir-gider dengesini de olumsuz yönde etkiledi. Oluşan bütçe açıkları, iç ve dış borçlanma yoluyla kapatılmak zorunda kalındı. 1970 yılından bu yana en fazla bütçe açığı 1999 yılında oluştu ve gelirler giderlerin sadece yüzde 66'sını karşılayabildi. Giderler 149 kat arttıTürkiye Cumhuriyeti bütçelerinde, 1999 sabit fiyatlarıyla 149,5 kat gider artışına karşılık 126,6 kat gelir artışı oldu. 1999 yılı sabit fiyatları dikkate alındığında, 1924 mali yılı 192,5 trilyon liralık gider, 202,5 trilyon liralık gelirle kapandı. Bu hesaplamayla 1924 bütçesinde 10 trilyon liralık fazlalık oluşuyor. 2001 yılı bütçe rakamları ise 1999 yılı sabit fiyatları dikkate alındığında, 28,7 katrilyon liralık gidere karşılık 25,6 katrilyon liralık gelire denk düşüyor.
|
|
Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya | Kültür | Yazarlar | Spor | Bilişim |
İnteraktif: Mesaj Formu | ABONE FORMU | İNTERNET TARAMA FORMU | KÜNYE | ARŞİV |
|