Üzerinize âfiyet, hastayım. "Ortalık hastalığı" denecek kadar yaygınlaşmış bir hastalık benimki: Evet, nezle! Şirak'ın ve benzerlerinin hastalığı yanında sözü edilmeye bile değmez belki. Yine de yazı yazmak istemiyorum. En iyisi, birlikte Hüseyin Kâzım Kadri Bey'in Türk Lügati'nden "hasta" maddesini okuyalım. (Köşeli ayraç içindeki açıklamalar, eserin bu ikinci cildinin de eski harflerimizle basılmış olmasındandır: 1928.)

"Haste - [khasté] – Fârisî – Hasten- Yaralanmak; yara sızlayıp acımak- Sıfat- Sıhhati muhtell olan, keyifsiz, marîz, nâmizac, sayru, üzgün.
Garp Türkçesinde [hasta] telâffuz olunur.

Bilmedin zevk-i visâlin çekmeyince firkatin
Olmayınca hasta kadrin bilmez âdem sıhhatin
Fitnat Hanım

Baktıkça bir nigâh ile bin cân alır gözü
Hem yine şöyle hasta görünür ki can verir
Nef'î

Yâr suâl etse ki hâlin nedir
Hasta Fuzûlî ne verirsin cevâb?
Fuzûlî

Haste-i aşk; haste-i hicran; dil-haste; haste-i dil; haste-hâtır…

Bizzat 'ıyâdete giderdi
Dil-hastelere şifâ ederdi
Hâkanî-Hilye

Hasta olmak ve düşmek; hastalanmak; hasta yatmak; hastaya bakmak; hasta bakıcı…

Evinde hastalanan varsa, borcudur: bakacak:
Şifâ hazînesi derhâl oluk oluk akacak!
Mehmed Âkif Beğ

Darb-ı meseller:

- Hasta olan komaz çorbayı tasta.
- Hasta sağalırsa hekim karşı gelir.
- Hasta yatakta, çorba tasta.
- Hastayı döşek bilir, ölüyü teneşir.
- Hastayım nar isterim, gül yüzlü yâr isterim.
- Hastaya yatak mı sorulur.

Hastalar ağası – Hastahânede hizmetçilerin başı.
Hastegân [ha-te] hastenin cem'i.
Hastahâne – İsm-i mürekkep – Hastaların tedavi edildiği yer, bîmarhâne.
Hastalık – İsim – İllet; maraz; dâ'; herhangi bir maraz-ı sârî ve müstevlî, kıran.
Hastalıktan kalkmak; hastalık geçmek, hastalığı geçirmek…
İnce hastalık – mecazen- verem, sillü'r-rie.
Darb-ı mesel: Hastalık sağlık insan içindir.
Hastalıklı –kıyâsî– marîz, alîl; müzmin bir hastalıkla musâb olan."

Yâ Şâfî! Cümlemize şifâ ihsân et! (Âmîn!)

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu