Günümüzdeki siyaset söylemi neden etkisiz?

Yaz geldi de ondan mı? Bunun hiç katkısı yoktur diyemem; ama günümüzde siyasetin etkisiz bir söylem sunuyor oluşunun asıl sebebi yapısaldır. Görünürdeki sebep olarak piyasada parlak iddialara yer kalmadığı da işaret edilebilir. 60'lı yıllardan itibaren şişirilen ideolojik balonlar şişirenler tarafından patlatılmadıysa bile hepsinin "havası" alındı. Bunu da kişileri kullanarak yaptılar. Hangi "kamptan" olursa olsun bir zamanların meşhur "filânca"sının durumu siyasi iddialar bakımından bugün gayet acıklıdır. Yine de siyaset söyleminin etkisizliğindeki gerçek sebebi bir kısım zevatın zevalinde aramanın nafile olduğunu bilmemiz, etkisizliğin yapısal sebebini fark edebilmemiz gerek.

Eğer Türkiye'deki modernleşmeyi ülkenin dünya sistemine intibak aşamaları olarak anlarsak siyasi söylemin dışa ve içe dönük dalgalanmalara uğradığına şahit oluruz. Dalganın dışa dönerek yükseldiği sırada siyasi söylem değişime odaklanır. Değişimin gerçekleşmiş olmakla birlikte beklentilere cevap vermediği hissinin doğduğu zaman ise odak noktası teessüftür. Söylem dalgası alçalır ve içe döner. Siyaset söyleminin etkisizliği işte bu alçalma ve içe dönme dönemlerinde göze çarpar. Doğrusunu isterseniz Türkiye'de siyasi söylem hiçbir dönemde etkili değildir. Yani söylenen sözlerin arkasının boş olduğu, sözlerin ardında herhangi bir kişi veya herhangi bir gizilgücün bulunmadığı bilinir. Ne var ki değişimde odaklanan siyasi söylemden sonra hangi taşların yerinden edileceği, hangi taşların gediğine konacağı bilinmediğinden yükselen dalga döneminin siyasi söylemi herkesin ilgisini çeker. Dalga alçalırken esef edenlerle pek ilgilenen olmaz. O halde Türkiye'de siyasi söylemin etkili olup olmadığı değil ve fakat merak uyandırıp uyandırmadığı kayda değer. Günümüzde siyaset söylemi merak uyandırmıyor.

Türk siyasetinde müdahil taraflar ilginç olmamak için başlarını kendileri için özel olarak hazırlanmış kuma sokuyorlar. Dünya sistemine intibakı hızlandıran bir siyasi söylemi açıkça telâffuz edenler olsaydı söylenen her şey merak uyandıracaktı. Dünya sistemine intibakı reddeden bir siyasi söylemle karşılaşılsaydı bu da herkesi meraklandıracaktı. Fiilen yürütülen siyasetle siyasi söylem arasında mütekabiliyet yok. Bir yandan sisteme tam teslimiyet işareti sayılabilecek uygulamalara hız veriliyor, diğer yandan bu uygulamalara süreklilik kazandıracak mekânlar tahrip ediliyor. Olumsuz nitelikler yardımıyla dahi olsa dünyanın benzersiz ülkesi yine biziz. Başkaları gibi "yeni" değiliz. Öyle olmadık. Kendimiz kadar "eski" değiliz. Öyle kalmadık. Türkiye'deki siyaset söylemi de bize mahsus bir alaşım. Sırtına yük sarılamayacak miktarda "kuş", uçuşa geçemeyecek miktarda "deve".