Yasakçı zihniyetin en son figürü: Türkiye Diyanet Vakfı

Her yıl Ramazan ayında Türkiye Diyanet Vakfı'nın organizesiyle İstanbul Sultanahmet Camii ve Ankara Kocatepe Camii avlularında düzenlenen "Dînî Yayınlar Fuarı", bu yıl, tipik bir yasakçı anlayışın işgüzarlığıyla hiç de Ramazan'ın rûhuna uygun olmayan ayrımcı düzenlemeler eşliğinde başladı ve sona erdi. Bilindiği gibi, 19.'su gerçekleştirilen bu yılki fuara son derece komik gerekçelerin ardına sığınılarak 40 kadar yayınevi sokulmadı, yasaklar listesinde olan kitapların sergilenmesine izin verilmedi.

Son yıllarda iklim şartlarının elverişsizliği nedeniyle zaten azalan ilginin, son yasakçı tutumla iyiden iyiye irtifa kaybettiğini söylemeye gerek yok sanırım.

Türkiye Diyanet Vakfı'na bağlı Vakıf Fuarcılık Şirketi'nin söz konusu uygulaması, insanların her türden dînî yayını birarada izleyip değerlendirmek ve sergilenecek kitapları satın almak hususunda açık bir sansür işlevi taşımakta ve diğer taraftan otoriter/baskıcı bir anlayışı gözler önüne sermektedir. Kamuya mâlolmuş bir fuarda sizin gibi düşünmeyen, farklı meşrep ve anlama biçimlerini seslendiren yayınevlerine yasak getirerek onların kendilerini ifadesini engellemek, devlet erkinin son yıllarda iyice tadını kaçırdığı dayatmaların yeni bir versiyonu olsa gerektir. Türkiye Diyanet Vakfı ne yapmak istiyor? Devletin 28 Şubat'tan bu yana geliştirip uygulamaya soktuğu toplumsal projenin sembollerinden biri olan tek tip insan yetiştirme dayatmasının dînî alandaki tezahürlerinden biriyle karşı karşıya kaldığımız muhakkak.

İmam Hatipler'in kökünün kazındığı, mezunlarının üniversiteye girişte engellendiği, Kur'an Kursları'nın kapatıldığı, dînî hassasiyeti haiz insanların şu ya da bu vesileyle fişlendiği, kamu kurum ve kuruluşlarından derdest edildiği, başörtüsü yasağının sonunda İlâhiyatlar'ın kapısına dayandığı, hocalarına istifadan başka bir seçeneğin kalmadığı bir sürecin ardından; Türkiye Diyanet Vakfı eliyle dînî yayınlara getirilen bu sansür ve yasağın anlamı, dînî/kültürel hayatın en dinamik unsurlarından olan 'kitap' olgusunu da bir biçimde budamak, insanların özgür seçimlerine ipotek koymak değil de, nedir?

Daha düne kadar, dînî içeriği olan eserlerin yasaklanması, toplatılması ve ortadan kaldırılmasından ızdırap duyanlar, bugün aynı kapıya çıkan yöntemlerle benzeri bir zihniyetin uygulamalarını kriter yoksunu bir anlayışın eşliğinde dayatmakta hiçbir mahzur görmüyorlar. Doğrusu, yaman çelişki!.

Kitaba yasak getirmek, insanların dilediği kitabı seçme konusuna kendinden menkul tavırlarla narh koymak, dolayısıyla kültürel bir despotizme uygulama alanı açmak, son tahlilde Ortaçağ engizisyonlarını andırıyor. Bunun utanç verici bir gelişme olduğunu hepimiz biliyoruz.

Falanca yayınevini, filânca kitabı bu fuara sokmamakla insanların bilgi edinme hakkını elinden alamazsınız; insanların kitap seçme ve okuma özgürlüğüne set çekemezsiniz.. Buna hakkınız yok! Türkiye yasaklardan da, yasakçı zihniyetin uygulamalarından da çok çekti ve çekiyor. Bırakın insanlar neyi, nasıl seçeceklerine kendi özgür iradeleriyle karar versin. Siz yasaklayınca, size göre 'Tehlikeli'(!) olan bilgi ve anlayışların seslendirildiği kitaplar okuyucu bulmayacak mı sanıyorsunuz? Yasaklarla örülü bir dünyada yaşamak tam size göre bir düzen olabilir ama, bizim insanımız her alanda olduğu gibi kitap, yani kültür ve medeniyet alanında da özgürlük, ifade etme ve ifadeye ulaşmada seçim hak ve hukuku istiyor. Türkiye Diyanet Vakfı'na, bir fuar vesilesiyle de olsa dînî yayıncılık yapan kitapevlerine hegemonya kurmak hiç yakışmıyor.. Hele bir de "Yerimiz dar" gerekçesi var ki, insan sormadan edemiyor: Siz 'Gelin' misiniz?

Önümüzdeki Ramazan ayında, umarım, böyle bir ayıptan kurtulur Türkiye Diyanet Vakfı.. Zira, yasaklar koymak yerine, dînî alanda ihtiyacımız olan sahih bilgileri iletmeli bizlere. Yayınevleriyle uğraşmayı bir kenara bırakarak, toplumun başına musallat olan 'Çıplak uyarıcı'larla başetmeye kalksa, daha yerinde olmaz mı? Ne dersiniz?