Enerji çıkmazında Ilısu Barajı

Türkiye göz göre göre yeni bir krize doğru hızla ilerliyor...

Enerji krizi ve ona bağlı olarak tırmanması beklenen ekonomik krizin ne gibi sosyal ve siyasal sonuçlar yaratacağını kestirmek zor olmasa gerek.

Hatta böyle bir krizden başka amaçlarla yararlanmak üzere, bir "Kriz masası"nın etrafında oturmuş "Ekonomik Olağanüstü Hal"in hesaplarını yapanların olduğunu tahmin etmek bile mümkün...

Kuşkusuz Türkiye bu noktaya hemen gelmedi. Enerji sorunu kaç yıldır konuşuluyor. Doğu Anadolu'daki üç dev barajın, Atatürk, Keban ve Karakaya'nın kuraklığın sürmesi durumunda devreden çıkabileceği kaç yıldır söyleniyor.

Bazı çevrelerin ve büyük medyanın 'çok başarılı' olarak nitelendirip yere göğe sığdıramadıgı Ecevit hükümeti ise bütün bu süre zarfında kılını kıpırdatmadı. Zamanını, yapay krizler yaratmakla geçirdi.

Öte yandan, hareketsizlik ve beceriksizliğin ötesinde, körü körüne uygulanan, "dediğim dedik" politikalardan da vazgecilmedi...

Bu nedenle devlet, neredeyse 15 yıldır Ilısu Barajını gerçekleştiremiyor.

Bu gidişle de gerçekleştirmesi zor görünüyor. Artık, "Ben, kendi topraklarım üzerindeki tarihi ve doğal çevreyi yok ederek, o arazi üzerindeki insanları sağa sola savurarak bu barajı yaparım" diyemiyorsunuz.

Devlet kaç yıldır Hasankeyf'te bunu söylüyor. Ama enerjiye bu kadar ihtiyacı olduğu halde de bu barajı gerçekleştiremiyor.

Uluslararası 'çevreci vicdan', bu barajın yapımını finanse eden kuruluşlara ve devletlere baskı yapıyor, onları etkiliyor.

Devletin ve bizdeki 'devletci çevreci'lerin anlamadıklari işte bu... Bu cevreci etkiye 'siyasal baskı' demekten bile çekinmiyorlar.

Geçtiğimiz günlerde, Ilısu Barajı'nın yapımcısı İsvicreli Sulzer Hydro'nun yetkilileri çıkan sorunları goruşmek üzere Türkiye'ye geldiler.

Verilen haberlere göre İsviçreliler, İngilizler'in konsorsiyumdan çekilmesi ihtimali karşısında, "yalnızca finans açısından degil, cevresel sorunlar, yöre halkının yeni yerlere yerleştirilmesi, aralarında Hasankeyf'in de bulunduğu tarihsel mirasın korunması, su ekonomisi ile baglantılı konularda çeşitli lobilerin siyasal baskıları altında kaldıklarını" ileri sürmüşler.

Bu uygulamaları yerinde izlemek amacıyla, "Yabancı bağımsız gözlemcilik kurulması" gibi bir öneride de bulunmuşlar.

Enerji Bakanlığı Müsteşarı ise, "Hükümetin dışarıdan kabul ettirilecek herhangi bir siyasal baskıya boyun eğmeyeceği ve gerekirse kendilerine verilen yetki kararının iptal edilebileceği" yanıtını vermiş.

İşin ilginç yanı, müsteşar beyin bağımsızlıktan söz ettiği günlerde, IMF'nin, uygulanmakta olan ekonomi paketine ilişkin 'ince ayar' talebi üzerine tartışmalar yapılmaktaydı...

Tesadüf bu ya, yine o günlerde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye aleyhine aynı anda 11 kararı birden açıklamıştı...

Sonra, henüz geçen yıl, daha fazla yabancı yatırımcı gelsin diye Anayasayı değiştirip uluslararası 'tahkim'i kabul etmemiş miydik?

Müsteşar beyin söylediklerinden çıkan anlam şu: Barajla ilgili çevre raporu daha yeni hazırlanıyor. Baraj gölü altında halacak halkın başka yerlere yerleştirilmesi planının hazırlıkları DSİ tarafından sürdürülüyor.

Yöredeki tarihi miras konusunda ODTÜ'de kurulan bir örgütün şemsiyesinde çalışmalara daha yeni başlandı.

'Siyasal koşul' dedikleri ise, 15 yıldır devlet tarafından gerçekleştirilmeyen bu hazırlıkların yapılması için 'uluslararası çevreci vicdan'ın talepleri...

Bir de baraj gölü altında kalacak yerleşim yerlerinde yaşayan 40-50 bin arası insanın 'Kürt' olduğu gerçeğini dillendirmeleri.

Ne ilginçtir ki, o insanlar da kendilerini 'Kürt' olarak nitelendiriyorlar.

Acaba sakıncalı 'siyasal söylem' dedikleri bu olabilir mi? Yöre halkı da, 'uluslararası çevreci kamuoyu' da barajın yapımına karşı değil.

Ama orada yaşayan insanlara Kürt de olsalar insan muamelesi çekilmesi sartıyla.

Hadi daha önce ne düşündüklerini sormadınız, bari bundan sonra nasıl yaşamak istediklerini sorabilirsiniz.

Bu barajın üreteceği elektrik enerjisine Türkiye'nin gerçekten ihtiyacı varsa tabii...