ANKARA- Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara, depremin Türkiye'de "doğal afet" boyutundan çıkması için, ABD ile "hazır olma" kavramı üzerine ortak çalışmalar yapıldığını söyledi. Başbakanlık, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Kandilli Rasathanesi, ABD'nin Federal Emergency Manangment Agengy (FEMA) kuruluşu ve Dünya Bankası'nın, Türkiye için bir model arayışına girdiğini belirten Prof. Dr. Işıkara, "ABD, depremin afete dönüşmemesi için FEMA çatısı altında önlemler dizisi oluşturmuş durumda. Bu modelden hareketle, bir afet yönetimi planı hazırlığı için adım atıldı. Bize uyan modelin çalışması yapılıyor" dedi.

Konuya ilişkin sorular ve Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara'nın cevapları şöyle:

Amerika ile yapılan çalışmaların boyutları nedir?

Başbakanlık Afet Merkezi'nin, Türk-Amerikan İş- adamları ile bir toplantısı vardı. O şemsiye içerisindeki bir toplantıydı. Türk heyetinin yanısıra FEMA yetkilileri ve Dünya Bankası temsilcisi toplantıya katıldı. Bu toplantıda daha çok, afet yönetimi kavramları ve bir de afete acil müdahelenin boyutları, 'Nasıl olur, nasıl olmalıdır, kimler katılmalıdır, sivil toplum örgütleri kapsamı' gibi yönetsel kavramlar görüşüldü. Özellikle de hazır olma kavramı üzerinde yoğunlaşıldı. Olayın temelinde de bu yatıyor."

'Dünyadaki çaba bunun üzerine'

ABD çözümü bu noktada bulabilmiş durumda mı? Bütün olay bu zaten. Bütün dünyadaki çaba da bu. Olay şu bütün dünyada; bir depremin ne zaman olacağını söylememiz mümkün değil. Bir büyük depremden öncesini kastediyorum. Bunun için 3 temel koşul üzerinde duruyorlar. Hazır olma, eğitim ve depremden sonra rehabilitasyon. Yani depremden sonra hızlı bir şekilde eskiye dönüş.

'Bize uyan modelin arayışındayız'

ABD'deki modeller, Türkiye'ye mi uyarlanacak?

Bu tip heyetsel ve bireysel temaslarla model geliştirilecek. Burada şu da var, biz afet yönetimi planı hazırlarken, bize uyan bir modelin olması lazım. O modeli bulmak için tartışmamız, bazı temas boyutlu adımlar atmamız gerekiyor. Amerika'daki model, Amerika'ya ait. Bu modelin bize adapte edilmesi ya da bizim bir model uyarlamamız üzerinde duruyoruz.

Modelin Türkiye'ye uyarlanma süreci ne olur?

Bizim artık, afet yönetimi kavramını geliştirmemiz ve yerleştirmemiz lazım. Bunu da afetten önceye yönelik benimsememiz lazım. Bunun için hem hazır olma hem de geniş yapılanma gerek. İş gücü, ekipman gücü, eğitim.

Sözkonusu modellere Türkiye hazır mı?

Benim yurtiçinde müşahede ettiğim bir durum var. Anadolu'da çocuklarımızı dolaşıyorum. Orada gördüğüm, sivil savunmaya yeni bir kavram gelmiş artık. Yani, esas savaşın nükleer savaş değil, deprem olduğu kavramı... Ona göre de gerekli insan gücünü hazırlamak, o insan gücünü destekleyecek ekipman gücünü hazırlamak gerekiyor. Tabii bütün bunlar bir kaynak gerektiriyor. Bu kaynağın da bir şekilde sağlanması lazım. Sivil savunma ekiplerimize, Amerika'da öngördüğümüz model gibi, sivil toplum örgütlerinin de destek vermesi gerekir.

Depremsiz gün yok

Marmara Denizi'nde dün saat 03.51'de 3.1, Bursa'da saat 06.42'de 2.8, Karadeniz'de de saat 06.44'te 3.6 şiddetinde 3 deprem kaydedildi. Düzce Gümüşova'da önceki gün saat 24.00'de 3.2, Hendek'te saat 20.14'te 2.7 ve Yalova'da saat 22.02'de 2.6 büyüklüklerinde 3 ayrı artçı sarsıntı oldu.