Asrın davası başladı

CAMP ZEIST- Lockerbie davasının sanıkları iki Libyalı'nın yargılanmasına dün başlandı. Amsterdam'ın güneydoğusundaki eski bir Amerikan üssü olan Camp Zeist'te başlayan duruşmayı, Lord Ranald Sutherland başkanlığındaki 4 İskoç hakim yürütüyor. Libyalı sanıklar Abdül Basset El Megrahi (48) ile El Amin Halife Fahima (44), duruşmayı tabandan tavana kadar kaplanmış kurşun geçirmez camın arkasından izliyorlar. Duruşmalar, Libya'nın geçen yıl iki sanığı teslim etmeyi kabul etmesinden bu yana iki kez ertelenmişti.

Libyalı sanıklar, 1988'de İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerinde Pan Am uçağının düşürülmesiyle suçlanıyorlar. Uçağın düşmesi sonucu 270 kişi ölmüştü. Lockerbie yüzünden uzun yıllar ABD ve İngiltere-İskoçya'nın çıkardığı tutuklama müzekkereleri nedeniyle sanıkları teslim etmesi için 10 yıl kadar BM yaptırımlarıyla karşı karşıya kalan Libya, sanıkları bir yıl kadar önce teslim etme kararı alınca BM ambargosundan kurtuldu.

Dünya hukuk tarihinde ilk kez

Bir yıl sürmesi beklenen yargılama, dünyada bugüne kadar görülen en büyük uluslararası cinayet soruşturmasının sonucu. 11 yılı aşkın zamanda 15 bin tanıktan 20'nin üzerinde ülkede ifade alındı, 180 bin parça delil tarandı. Lockerbie mahkemesi, dünya hukuk tarihinde ilk kez karşılaşılan bir yargılamaya sahne oluyor. Camp Zeist'ta dünya tarihinde ilk kez bir ülkenin hukuku, başka bir ülkede uygulanmış olacak.

En yüksek teknolojiyle inşa edilen mahkeme binası 18 milyon dolara maloldu. Eski geleneksel Kraliyet usûlü ak perukalarla fildişi rengi cüppeler giyen üç asil bir yedek yargıcın kürsüleri üstünde Latince "Nemo me impune lacessit: Kimse işime (yargıya) karışmaya cesaret edemez" sözü okunuyor.

Washington, New York ve Londra'ya canlı yayın

Mahkemede, Lockerbie'de yakınlarını kaybeden 30'un üzerinde kişi, iki Libyalı sanığı ayıran kurşun geçirmez cam bölmenin diğer tarafından ilk duruşmayı izliyor. Lockerbie kurbanlarının yakınları, kapalı devre televizyon yayınıyla da duruşmaları izleyecek, mahkemede hazır bulunamayan mağdurlar Washington, New York, Londra ve İskoçya'daki merkezlerle her duruşmanın ayrıntısını uydu bağlantısıyla anında öğrenebilecek. Lockerbie'de yakınlarını kaybedenler, bu sabotajda Libya hükümetinin üst düzey yöneticileri ile dünyada başka terör örgütlerinin parmağı olduğuna inanıyor.

Abdül Basset El Megrahi ile El Amin Halife Fahima kurşun geçirmez camın içinden suçsuz olduklarını bir kez daha dile getirdiler. İlk duruşmada savunma tarafınının iddiasını okuyan mahkeme memuru, Pan Am uçağına bomba yerleştirilmesini, Suriye'nin de dahil olduğu terör örgütlerinin tezgaladığını iddia etti. Sanıkların suçu sabit görülürse, ömür boyu hapis cezası alabilecekler.

270 kişi öldü

HOLLANDA'da başlayan dava ile 21 Aralık 1988'de, Frankfurt-New York seferini yapan Pan Amerikan Havayolları'na ait Boeing 747 Jumbo Jet yolcu uçağının bombayla düşürülmesi üzerindeki sır perdesinin kaldırılmasına çalışılacak. Yolcu-mürettabat 259 kişi taşıyan, kimsenin kurtulamadığı kazada uçak, Frankfurt'tan havalandıktan sonra yolcu aktarımı için Londra'nın Heathrow Havalimanı'na inmişti. Uçak, akşam saat 6:25'te New York'a doğru havalandıktan 38 dakika sonra, İskoçya'nın Lockerbie kasabası üzerindeyken bomba patladı. Faciada, Lockerbie halkından yerde 11 kişi olmak üzere toplam 270 kişi hayatını kaybetti.

Yeni suçlama

DÜNKÜ duruşmada Abdül Basset El Megrahi ile El Amin Halife Fahima'nın avukatları, Lockerbie kazasından Filistin Halk Kurtuluş Cephesi-Genel Komutanlığını (PFLP-GC) ve çok az bilinen Filistin Halk Mücadele Cephesi (PFSP)'ni suçladı. Savunma ayrıca Lübnanlı bir PFLP-GC üyesi ve olan ve İsveç'te hapiste bulunan Muhammed Ebu Talib de dahil olmak üzere bir dizi isim verdi. Talib, Lockerbie olayı ile ilgili şüphelilerden biriydi ama hiçbir zaman tutuklanmadı. Dava, Hollanda'da esik bir askeri üste görülmeye başlandı.