Elmas ülkesinin dramı

FREETOWN- Batı Afrika'da 5 milyon nüfuslu çok zengin elmas madenlerine sahip eski İngiliz sömürgesi Sierra Leone'de, BM barış gücü askerlerinin rehin alınmasıyla başlayan gerginlik uluslararası krize dönüşüyor. Elmas, titanyum madenlerine sahip, kakao, kahve, balıkçılık ülkesi olmasına rağmen Afrika'nın en yoksulları arasındaki Sierra Leone'de Devrimci Birleşik Cephe (RUF), 1991'de hükümete karşı savaşmaya başladı. 1991'de patlak veren, 20 bin kişinin öldüğü, halkın yarısının göçe zorlandığı iç savaşa 45 bin isyancı katıldı. Ülkede, halen çocuklar da silah taşıyor. Batı Afrika Gücü ECOMOG, cunta tarafından devrilen Devlet Başkanı Ahmed Tejan Kabbah'ın iktidarı yeniden ele geçirmesini sağlamak için 1997'de Sierra Leone'ye müdahale etti. 1998'de Kabbah yeniden iktidara gelince, çoğunluğu Nijeryalılar'dan oluşan Batı Afrikalı 11 bin asker, eski darbecilere karşı savaştı. 4000 ECOMOG askerinin Ekim 99'da barışı korumakla görevli BM barış gücü UNAMSIL'e katılması, hükümet ile gerillalar arasında gerginliği tırmandırdı. Nijerya, Kenya, Gana, Hindistan, Gine, Ürdün ve Zambialılar'dan oluşan UNAMSIL güçleri 11 bin askerden oluşuyor.

Elmas madenleri isyancıların elinde

Son çatışmaların başlangıcı olan 28 Nisan, ülkeye müdahalede bulunan Batı Afrika Gücü'nün (ECOMOG) görevinin resmen sona erdiği gün. Devlet Başkanı Kabbah ile RUF lideri Foday Sankoh arasında 1999'da barış anlaşması imzalanmış, Sonkah Devlet Başkanı Yardımcısı olmuştu. Anlaşma, asilerin silahlarını teslim etmelerini de öngörüyordu. 45 bin savaşçının yarısı silah bıraktı. Ancak asiler, her silah tesliminde yeni bir koşul ileri sürerek ortamın gerginleşmesine sebep oldu. ECOMOG'un görevinin sona erdiği gün olan 28 Nisan'da BM Barışı Koruma Gücü ile isyancılar arasında çıkan anlaşmazlık sonucunda, bazı gruplar silah teslim etmekten vazgeçti. Çıkan çatışmalar sonrası 500 BM askerinin silahlarına el konuldu.

Elmas yataklarınının büyük bölümü eski isyancı lider Sankoh'nun sözünü geçiremediği, çocuk yaştaki askerlerin oluşturduğu grupların eline geçti. Ülke nüfusunun yüzde 60'ı Müslümanlar'dan oluşuyor.

ABD güç göndermeyi tartışıyor

BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın Güvenlik Konseyi üyelerinden müdahale istemesi üzerine İngiliz birlikleri bölgeye gönderildi. Askerlerini yeni bir krizin içine sokmak istemeyen ABD, Nijerya askerlerini ve Bangladeş'teki barışgücü askerlerini bölgeye göndermeye çalışıyor. Bu arada yüzlerce mültecinin son günlerde kara ya da deniz yoluyla Gine'ye kaçtıkları, bunlardan bazılarının sınır bölgelerinde gerillalar tarafından engellendiği belirtildi.