İktidar sorunu

Büyük kongreye doğru hızla yol alan FP'nin önünde aşması gereken bir psikolojik engel var: 'İktidar sorunu'. Sorunu 28 Şubat ortaya çıkarmış olabilir, ancak köklerinin daha eskilere dayandığı da belli. 1994 yerel ve 1995 genel seçimlerinden en büyük başarıyla çıkmış RP'yi iktidardan uzak tutma kararlılığını hatırlayınız. 28 Şubat, o kararlılığı bir tür 'milli strateji' düzeyine yükseltti.

Siyasi partiler açısından nihâî amaç iktidar olmaktır. Milletvekilliğinin misyon sahibi insanlar açısından tek câzibesi, hele bizim gibi ülkelerde, vizyon ve projesini iktidar aracılığıyla uygulama fırsatı vermesindedir. İktidara gelemeyeceğini, ülkede uygulanan politikaları etkileyemeyeceğini bile bile siyaset yapmanın bir anlamı yoktur, inanınız. İktidara gelemeyeceği anlaşılan partilerden seçmen de kaçar.

FP, bir süreden beri, işte böyle bir açmazla karşı karşıya: Bir bütün olarak egemen sistem ve sistem partileri ayrı ayrı, ne kadar oy alırsa alsın FP'li bir iktidara geçit vermemeye kararlı görünüyorlar...

Bu, Batı dünyasında bilinen bir durum. İkinci Dünya Savaşı sonrasında, egemen güçler, bir yandan faşist ve nazi partilere göz açtırmamayı kararlaştırdılar, bir yandan da Sovyet tehdidini ciddiye alarak komünist partilerin önünü kesmeye ant içtiler. Sovyet sistemi çökene kadar, hiçbir Batı ülkesi, komünist partilerin iktidara uzanmasına fırsat vermedi. İtalya'da ve Fransa'da komünist partilerin yüzde 30'un üzerini yakaladıkları oldu; ancak aralarındaki muazzam ihtilâflara rağmen diğer partiler biraraya geldiler ve komünistleri iktidardan uzak tutmayı başardılar.

Kapatılma tehdidi altındaki FP yeni bir partiyle yoluna devam edebilir; ancak, karşısına heyülâ gibi dikilen 'iktidar sorunu'nu, partiye egemen olan anlayışla herhalde aşamaz...

Bu durumu, FP'nin ideolojisiyle birebir irtibatlandırmak yanlış olur. Elbette, FP'deki egemen zihniyetin 'kendine özgü' demokrasi anlayışının da bu karşı tavırda payı var; parti içi rekabeti bile kendi tanımladığı 'gelenek' ile irtibatlandırarak önlemeye çalışan bir anlayış çoklarına ürkütücü geliyor. Ancak, bundan daha önemlisi, 'kendine özgü' tavrın hergün değişebilen keyfilikte olmasıdır. Doğru veya yanlış, güvenilmez, kaypak, bugün söylediğini yarın inkâr eden 'takiyeci' bir görüntü alınıyor FP'den ve bu da onu iktidardan uzakta tutmak için yeterli bir sebep sayılıyor.

Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde yaşananlar iyi bir örnek: FP yönetimi, tartışmaların en sıcak noktasında, kendince sebeplerle, Süleyman Demirel'in görev süresini beş yıl daha uzatacak anayasa değişikliğinden yana tavır almıştı. Aynı zihniyet, daha önce, kendi istediği erken seçim kararını geri aldırmak için de 'küskün milletvekilleri' ile ortak hareket etmişti... Adaylık dilekçesi altında Recai Kutan'ın da imzası bulunan Ahmet Necdet Sezer'e FP'nin gelenekçilerinin oy vermedikleri de biliniyor. Ancak, bu davranışların hiçbirinin gerçek sebepleri bilinmiyor...

FP'yi böylesine anlaşılmaz davranışlar 'güvenilmez' kılıyor ve iktidardan uzak tutma niyetleri de bunlardan güç alıyor. (Benzer bir durum, FP ile ideolojik benzemezliği bulunan DYP için de söz konusu). FP'nin yenilikçileri, yakın geçmişin sınavlarından, hep doğru karar alarak ve yanlışı savunmayarak, yalpalamadan çıktılar...

FP kongresi, parti tabanı ve delegelere, önümüzdeki dönemi belirleyecek bir konu olan 'iktidar sorunu'nu bugünden çözme fırsatı sağlaması bakımından da önemli işte.