Taliban "global depolitizasyon"un "makas"ında duruyor. Bu "makas"ın değişik uçlarında birden çok odak, dünyadaki güç paylaşımını yeniden düzenlemeye çalışıyor.

Taliban'ı üreten ABD-Pakistan hattının ortaya çıkardığı gerçek, ABD'nin 11 Eylül öncesinde İslam dünyası'nda sağlıklı "siyasallaşma" imkanlarını sabote eden oluşumlara destek vermek üzere ciddi bir "seferberlik" içinde olduğunu bir kere daha gösterdi. ABD'nin 11 Eylül öncesindeki "yöneten aklı", Doğu'da "depolitizasyon eksenli oluşumlar" himaye etme stratejisine fazlasıyla endeksliydi. İslam dünyası için bunun esas yüzünü oluşturan "petrol-politik" başarıyla devam ettiği sürece işler yolunda sayılıyordu...

Öte yandan, Taliban'ın bir "bumerang" gibi ABD'yi vuran "global terör ağı"nın önemli düğüm noktalarından biri olması, ABD karşısında yeni güç sistemi oluşturmaya çalışan odakları hemen hareketlendirmiş görünüyor. Taliban'ın arkasına yığılan "enformatik destek" ve bununla beraber İslam dünyası'ndaki reaksiyoner hareketleri "kaşıyan" aşırı yoğunlaşma, Taliban'ı ve Ladin'i "sembolleştirmeye" çalışan bir tutum içinde. Taliban veya Ladin, Batı karşısında bir direniş odağıymış gibi "keşfettirilmeye" çalışılıyor müslümanlara. Doğu'nun ezilmişliğinin, aşağılanmışlığının ve "yenilmişliğinin" rövanşının alınacağı hat gibi kurgulanıyor Taliban-Ladin hattı. Oysa bu unsurların herhangi bir "tarihi rövanş"ın içinin boşaltılmasından veya "değersizleştirilmesinden" başka birşeye yaramadığını, adeta bunun için üretildiklerini defalarca gördü herkes. Fakat esas mesele, bu unsurlara dayanan "çürütücü siyasallaşma"nın müslümanların kafasında geniş yer tutmasının sağlanması, bu unsurlara dayanan ve hedefinin ne olduğu belli olmayan hareketliliğin "enerjik" kılınmasıyla "gerçek demokratik siyasallaşma"nın önünün tıkanması...

İşin öbür yüzünde ise Batı'nın büyük "müttefiki" olarak Ladin gibi unsurları seri üretim yoluyla pazarlayan Suudi Arabistan türü siyasallaşma var. Cengiz Çandar, dünkü yazısında, bu siyasallaşmanın aslında İsrail türü siyasallaşma ile nasıl bir "siyasal simetri"ye sahip olduğunu ortaya koydu. Bu siyasallaşma türü de, kendi etkinliğini Batı ile Taliban-Ladin "tür"ünün "sıcak temas"ından alıyor. Batı tarzı bir demokratik siyasallaşma da, İslam dünyası'nın kendi dinamiklerinden türeyen bir medeniyet perspektifinin "taşıyıcısı" olabilecek bir siyasallaşma da Suudi Arabistan türü yapıların "gıda rejimi"ne aykırı. Bu tür siyasallaşma biçimleri, İslam dünyası'nın geneline hakim ve gıdalarını, Batı ile ancak Taliban-Ladin hattının "sürekli sıcak temas"ta olmasından alıyorlar.

Dünyayı bir "ilkelliğe" teslim etmek isteyenler için en verimli odaklardan biri "Taliban siyasallaşması". Bir yandan çok büyük güçlerin "siyasal satranc"ında gereken "kesintisiz piyon ihtiyacı"nı karşılıyor, öte yandan İslam dünyası'nın insanlık-dışı bir totalitarizm altında tutulmasını sürekli kılmak isteyenlerin "avandalığı" olarak iş görüyor.

Dolayısıyla mesele, Afganistan'daki Taliban'la sınırlı ve o noktaya "indirgenecek" bir mesele değil. Afganistan'daki Taliban bir büyük puzzle'in küçük bir parçası. 11 Eylül sonrasının ortaya çıkardığı gerçek, Batı'nın himaye ettiği bu siyasallaşmanın kendini vurmaya en yatkın yerde durduğu, buna karşılık Pax Americana karşısında yeni bir güç sistemi oluşturmaya çalışanların Taliban türü siyasallaşmayı ayakta tutmaya önem verdiği ve son olarak İslam dünyasındaki Batı yanlısı teokratik-totaliter rejimlerin gıdalarını bu siyasallaşma türünün "yükselen değer" kılınmasından aldıklarıdır...

Taliban tüm bu gerçeklerin örtbas edilmesine yarıyor. Bu gerçeklerin örtbas edilmesinden ise en çok mazlum haklar zarar görüyor...

ÖMER ÇELİK

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu