Washington'daki ekonomik çevrelere göre, dünya kapitalizminin ikonu konumundaki Dünya Ticaret Merkezi'nin, terörist saldırı sonucu yerle bir edilmesi, Wall Street'i toz, duman altında bıraktığı gibi, global gerilemenin de tetiğini çekti. Ekonomistler, global gerilemenin kesin olduğunu belirtiyorlar.

Yatırım araçları değişebilir

Ekonomistlere göre, bu saldırıların ardından, geçmişte kriz durumlarında olduğu gibi, endişeli yatırımcılar altına ve diğer ekonomik değişim unsurlarına yönelebilir. Bu durumun da ABD'nin ekonomik anlamda kendine güveni ciddi şekilde düşebileceği belirtiliyor. ABD, daima yatırımcılar için trilyonlarca dolarlık yatırımın neredeyse düşünülmeden yapıldığı güvenli bir liman olmuştu. Amerikan piyasaları, bütün global para akışının neredeyse üçte ikisini çekiyor. Amerikan piyasalarının, bu trajediye nasıl tepki vereceği de henüz bilinmiyor.

Durgunluk artabilir

İngiliz finans dünyasının kalbi City'den yapılan açıklamada da ABD'de meydana gelen terörist saldırıların dünya ekonomisi üzerinde henüz boyutları tahmin edilemeyen bir etki yaratabileceğine dikkat çekildi.

ABD ekonomisinin bu yıl sona ermeden bir ekonomik durgunluk yaşaması ihtimalinin çok yüksek olduğuna dikkat çeken uzmanlar, bunun ardından bütün dünya ekonomilerinin de aynı durgunluktan etkileneceklerini bildirdi.

Singapur'daki mali piyasalar uzmanları ve analistlerine göre, para politikası tüm dünyada, 1987'deki borsa çöküntüsünde yaşanan kara günlerden bu yana görülmedik ölçüde gevşetilecek.

Altın Borsası'nın kalbi vuruldu

Altın fiyatının gelecekte yön bulduğu, Comex ve Nymex borsaları da saldırıda ağır yara alıp çalışmadığı için İstanbul Altın Borsası da işlemlere bir gün ara vermek zorunda kaldı. İstanbul Altın Borsası Başkanı Serdar Çıtak, ABD'deki saldırılardan sonra altın fiyatlarında aşırı oynamalar görüldüğüne işaret ederek, piyasalardaki gidişatı görmek için borsayı bir günlük kapatma kararı aldıklarını bildirdi. Olaydan önce 272 dolar olan altının onsunun bir anda 16 dolar arttığını belirten Çıtak, kapanış itibariyle net artışın 14 dolar olarak gerçekleştiğini kaydetti. Çıtak, "Tabii bu artışın bir kiloluk altına yansıması 451 dolar civarındadır. Önceki günkü kapanış esas alınırsa, 8.700 dolar civarındaki bir kilo altının fiyatı, 451 dolar eklenirse 9.150'lere çıkar'' dedi.

Piyasanın gözleri görmüyor

Altının fiyatının Londra'da hâlâ istikrarsızlık gösterdiğine işaret eden Çıtak, telefonla kısa görüşmemiz sırasında dahi altının onsunun 278-281 dolar arasında değiştiğini vurguladı. "Ciddi bir hareketlilik var'' diyen Çıtak, İngiltere Merkez Bankası'nın daha önce duyurduğu ve iptal etmeyeceğini açıkladığı 20 tonluk dünkü altın satışı ihalesinin etkisiyle fiyatlarda bir gevşeme olduğunu vurguladı.

Tahmini zarar 20 milyar dolar

Bu arada Amerikan televizyonları önceki günkü saldırıların verdiği tahmini zararın 20 milyar dolar olduğunu öne sürdü.

Swiss Re'nin kaybı 723 milyon dolar

Sigorta şirketlerini sigorta eden İsviçreli reasürans (reinsurance) şirketi Swiss Re, Dünya Ticaret Merkezi kulelerinin çökmesi sonucunda 723 milyon dolar kaybettiğini açıkladı.

Morgan Stanley'in 3500 çalışanı kayıp

Morgan Stanley Dean Witter, Dünya Ticaret Merkezi binalarının çökmesinden sonra, kulelerdeki çalışanları hakkında fazla bilgisi olmadığını açıkladı.

New York-Dünya Ticaret Merkezi'nde en fazla büroya sahip şirket olan Morgan Stanley Dean Witter, web sitesinde yaptığı açıklamada, "Kulelerdeki Morgan Stanley çalışanlarının durumu ve güvenliği hakkında bir bilgimiz yok" derken, binalarda 3.500 civarında çalışanı olduğunu belirtti.

Wall Street Journal web sitesinde, Morgan Stanley şirketinin çalışanlarına, "Kulelerdeki personelimiz güvende" dediğini açıkladı, ancak bu bilgi doğrulanmadı.

Morgan Stanley sözcüsü Ray O'Rourke çoğunluğu destek ve pazarlama bölümlerinde çalışan personelin güvende olup olmadıkları hakkında kesin bir bilgiye sahip olmadıklarını ifade etti. Diğer şehirlerdeki Morgan Stanley çalışanlarına verilen bilgide, asıl yönetim elemanlarının saldırılar sırasında şirketin orta Manhattan'daki merkezinde bulunduğu belirtildi. New York'ta kurulu olan Morgan Stanleyíin, uçak saldırılarından sonra yerle bir olan 110 katlı Dünya Ticaret Merkeziínin 25 katında ofisleri bulunuyordu.

Akaryakıt sıkıntısı sözkonusu değil

Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş (TÜPRAŞ) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Hüsamettin Danış, gerek hampetrol stoklarının gerekse LPG, benzin, motorin, jet yakıtı ve askeri ürün stoklarının yeterince mevcut olduğunu bildirdi. Danış, ''Türkiye'de petrol ürünleri sıkıntısı yaşanması söz konusu değil'' dedi. Bu arada motorinin perakende satış fiyatı da yüzde 2.02 zamlandı. Motorinin satış vfiyatı 843 bin liradan 860 bin liraya yükseltildi.

Asya borsaları tepetaklak düştü

Tokyo Nikkei 225 Endeksi son 17 yılda ilk defa 10 bin puanın altına geriledi. Endeks 646 puan kayıpla 9.646 puan seviyesinde. Saldırıların ardından, Hong Kong Borsası güne büyük kayıplarla başladı. Singapur borsası ise, Amerika'ya olan bütün uçuşlarını iptal eden Singapore Airlines liderliğinde düşüyor. Bir ara son 2 buçuk yılın en düşük seviyelerine gerileyen Straits Times Endeksi 129 puan kayıpla 1.437 puana indi. Sidney Borsası, son 16 yılın en düşük seviyelerine geriledi. Sidney All Ordinaries Endeksi 107 kayıpla 3.134 puana geldi. Tayvan, Malezya ve Tayland'daki piyasalar dün kapalıydı.

Avrupa'da borsalar saygı duruşu ile açıldı

Avrupa borsalarında, ABD'de gerçekleştirilen terörist saldırılarda ölenler için bir dakika süreyle işlemleri durdurarak saygı duruşunda bulunuldu. Londra Borsası'nda, Euronext, Almanya Borsası, Nasdaq Europe, London International Financial Futures, Options Exchange ve bazı bölgesel küçük piyasalarda TSİ ile saat 14.45 işlemler bir dakika süreyle durduruldu. Johannesburg Borsası'nda dün TSİ ile saat 14.45'de işlemler iki dakika süreyle durdurulurken Londra metal borsasında TSİ ile saat 13.00'de, Londra petrol borsasında ise TSİ ile 12.00'de işlemler bir süre yapılmadı.

'İMKB'de kapalılık Pazartesi'ye uzatılsın'

Borsa uzmanları ABD'deki durum netleşene kadar Borsa'nın bir süre daha kapalı kalmasını istiyorlar. Karon Menkul Değerler'den Altay Nalbantoğlu, panik havası yatışana kadar Borsa'nın açılmamasını istedi. Nalbantoğlu, aksi takdirde küçük yatırımcıların zarar edebileceğine dikkat çekti. Uzmanlar, ortalık netleşene kadar borsanın kapalı kalmasında yarar olduğu görüşünü dile getirdiler.