40 yılı aşkın bir süredir rol aldığı yüzlerce filmde, yüzlerce farklı karakterle karşımıza çıkan Türkan Şoray, fani bedeninde aslında özü itibariyle tek bir şeyi sembolize ediyordu: 'Güzelliğin ve masumiyetin cilveyle bezendiği ideal Türk kadınının beyaz perdeye yansıyan yüzünü.'

Kimi zaman ok ok kirpikleriyle yoksuluk ve sefaletten beli bükülen gönülleri darmadağan etti, kimi zaman nemli gözlerinden fırlattığı buğulu bakışlarıyla saflığın aynası oldu. Türkan Şoray kirpik, kaş ve gözden oluşan salt bir güzelliğe indirgenemezdi; o sinema sektörüne ticari kâr sağlayan ünlü bir aktrist olmanın ötesinde, Türk kültüründe mitleşen karakterler müzesinde kendisine saygın bir yer edinmeyi başarabilmiş nadir ünlüler arasına girdi.

Büyülü, buğulu, şatafatlı...

Duruşunu ve gizemini müphem kaynaklardan alan, asaletiyle beyaz perdeye ışık saçan Türkan Sultan, şimdi Karşı Sanat Çalışmaları'nın titiz bir çalışma, geniş bir ekiple birlikte ortaya çıkardığı 'Türkan Şoray' sergisiyle sevenlerinin karşısında.

Açık Şehir ve Karşı Sanat Çalışmaları'nın İstiklal Caddesi Elhamra Pasajı'nda düzenlediği sergi, Sultan'ın 'büyülü', 'buğulu' ve yer yer olabildiğince mütevazı, kimi zaman ise bir o kadar 'şatafatlı' saltanatını ilan etmek amacıyla 1 Aralık tarihine dek açık kalacak.

Onu neden çok sevdik?

Bu ortaklaşa sergi, sıradan bir sinema aktristi olmaktan çıkıp toplumsal bir sembole dönen ve zamanla ikonlaşan Türkan Şoray'ı konu ediyor. Popüler kültürümüzün ürettiği en parlak markalardan biri olan Türkan Şoray'ın yaşamını ve sanatçı kişiliğini arşivleyen belgesel bir çalışma hüviyetine sahip olan sergi, uzun bir emekten sonra ortaya çıktı.

Birden çok sanat dalında çalışmalar yapan uzmanların imecesi sonucu hazırlanan sergide, Komet, Mevlut Akyıldız, Gül Bolulu, Işıl Döneray, Arslan Eroğlu, Biles Öcal ve Feyyaz Yaman resimleri, grafik çalışmaları ve düzenlemeleriyle serginin mutfak kısmında yer aldı.

Adına bir de kitap hazırlandı

Sergiyi kalıcı bir çalışma yapan bir diğer özellik ise Murathan Mungan, Fatih Özgüven, Ünsal Oskay, Perihan Mağden, Tuğrul Eryılmaz, Agah Özgüç ve Taner Ay'ın metinleriyle örülen 'Türkan Şoray' adlı kitabın yayımlanması.

Sergi için kaleme aldığı 'Türkan Şoray Andy Warhol'a Karşı' başlıklı yazısında Feyyaz Yaman onun başarısının ardındaki sırrı başarılı bir şekilde özetliyor. Yaman şöyle diyor:

"Popüler olan bir bıçak sırtı duruşudur. Bir yüzü 'para'nın sembolize ettiği, tüketim pazarının alanıdır. Herkesi kapsayan, tartışılmaz ortaklığın pazarı üzerine kurulan dev piramidin en 'yüce'sinden soyut 'bir göz' olarak bize bakan iktidarın gücüdür. Diğer tarafta ise, 'güzel'in saltanatı yer alır. O da tahtını aynı piramit üzerine kurmuştur. Hem herkesin gönlündedir, hem de erişilmez olanın tepesinde size bakar.

Bu 'bakış'ın arkasında duran, 'gerçek' olandır. Hiçbir zaman ulaşamayacağımız, kavrayamayacağımız, üstünde yürüdüğümüz bıçağın ta kendisidir. Yaklaştıkça, kavradıkça, ölümü de hissettiğimiz hal... Türkan Şoray'ın gözleri tam buradan bakmaktadır, Buda haykeli gibi. Şahmeran'ın gözleri ancak bu kadar efsunlu olabilir."

(Bilgi için tel: 0212-245 15 08)