Çekimserlerden uzak durulmasını salık veriyorum, çünkü onlar sorumluluk yüklenmekten kaçınırlar. Eğer yüklenmekten kaçındıkları sorumluluk bir başına kendilerini ilgilendiriyorsa, onların çekimserliği göze batmayabilir; ama üstlenmek istemedikleri sorumluluk aynı zamanda başkalarının ilgi alanı içinde bulunuyorsa, onların çekimser kaldıkları durumun sonuçları herkesi ilgilendirebilir. Üstelik, onların çekimser kaldıkları durumdan, çekimser kalmakla kaçınabileceklerini düşündükleri sonuçların en ağırı ortaya çıkar. Yani onlar çekimser kalmakla bir sonucun meydana gelmiş olmasını önlemiş veya geciktirmiş olmuyorlar; bilakis meydana gelmesi muhtemel sonuçların en istenmeyeninin meydana gelmesine yol açmış oluyorlar.

Bu tipler, "trajik" olmaktan uzak bir kişilik taşırlar. Trajik olmak ne; bunlar, trajik olana teğet bile geçmezler. Bunlara illâ da bir ad verilecekse en uygunu tavşan tersi tip demek olur.

Brütüs'ün karşısında iki seçenek duruyordu: Ya Romalı yurttaşlarının özgürlüğünü seçip dostu olan Sezar'ı feda etmesi gerekiyordu; ya da Sezar'ın hayatta kalmasını tercih edip Romalıların özgürlüğünü feda edecekti. O, Romalıların özgürlüğünü tercih etti. Kolay bir seçim değildi bu elbette. Ama burada çekimser kalınamazdı. Çekimser kalmak, onun ve yurttaşlarının istemediği sonuçların en istenmeyeninin meydana gelmesine yol vermek olurdu. Bu, bir trajik seçimdi. Tercih yapıldı ve istenen sonucun meydana gelmesine hizmet edilmiş oldu.

Burada önemli olan seçimin almaşıklardan herhangi biri lehine ve mesela bizim istediğimiz doğrultuda kullanılmış olup olmaması değildir. Mesele meydana gelecek sonuçların sorumluluğunu yüklenme cesaretinin gösterilebilmiş olmasıdır. İşte, çekimser tip böyle bir sorumluluğu üstlenmekten kaçınıyor. Onlara bir defa herhangi bir sorumluluk mevkii bağışlanmışsa, böyle bir hatanın tekrarlanmaması gerekiyor.

Çünkü onlar kendi kişisel çıkar heybelerinde daima bir ihtiyat payı bırakmak ve bir biçimde hasıl olmuş olan bir sonuç varsa ve o sonuçtan bir sorumluluk payını üleşmek gerekiyorsa, bundan kaçınmak isterler. Böyle bir kurnazlıkla zeytinyağı gibi hep suyun yüzünde durma açıkgözlüğünü icra ettiklerini düşünürler. Şayet sonuç herkesin beğendiği bir hasıla meydana getirmişse bu durumdan; yok eğer sonuçtan beğenilmeyen bir hasıla meydana gelmişse de, bu durumdan yararlanmak isterler. Oysa bu sonuçların meydana gelmesinde onun katkısının asla yapıcı bir rolü olmamıştır. Bilakis, meydana gelen sonuç her ne ise, o, çekimserin çekimser kalmak suretiyle en istenmeyen sonucun hasılası olarak tecelli etmiştir. Buna rağmen çekimser sadece kurnazlık ve açıkgözlük göstermek suretiyle değil, fakat aynı zamanda yüzsüzlük de göstererek başkaları tarafından hasıl edilmiş bir sonucun nimetini kendi istifadesine tahsis etmek fırsatını gözetmektedir.

İşte tavşan tersi gibi olan, yani ne kokan ne bulaşan bu tiplere yalnızca siyasal hayatta değil, hayatın hiç bir alanında yer, fırsat ve yüz verilmemesini tavsiye ediyorum.

RASİM ÖZDENÖREN

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu