Enflasyonun hız kestiği ortamda, ekonomik canlanmanın etkisiyle 2000 yılının tamama yakınını iyi geçiren şirketler, dezenflasyon programının rafa kalkmasıyla 2001'i zor geçirecek. Önce Kasım ayında yaşanan mali piyasalardaki kriz, ardından 2001 Şubat ayında kurun dalgalanmaya bırakılması sonrasında, birkaç sektör dışında kârlı bir yıl geçirilmesi güç görünüyor.

Ekonomistler, devalüasyonun birkaç sektöre faydası dışında, şirketlere genel olarak zarar vereceğini belirtiyorlar. 1994 devalüasyonundan sonra Türk Lirası'na sarsılan güven nedeni ile banka kredileri daha çok döviz bazında verilmeye başlanmıştı.

Kredileri döviz bazında, gelirleri ise Türk Lirası cinsinden olan şirketler için 2001 Şubat'ında yaşanan devalüasyon özkaynağı zayıf şirketlerin batmasına yol açacak. Bu da dolaylı şekilde sanayide üretimin azalması, işsizliğin artması ve bankalar için batık kredilerin artması anlamına geliyor.

Bu kapsamda, devalüasyondan en fazla olumsuz etkilenecek kurumlar, yüksek faizler nedeniyle bankalar, döviz borcu olan şirketler ve Türk Lirası cinsinden uzun vadeli alacağı olan şirketler olarak sıralanıyor.

Devalüasyonun olumlu etkilerinin gözlenebileceği sektörler ise ihracata yönelik çalışan tekstil, gıda, turizm ve TV üreticileri; gıda perakendecileri ve ihracat bağlantılarını arttırma potansiyeli olan şirketler (otomotiv, demir çelik ve çimento) olarak belirtiliyor.

98 şirketten 84'ü zarar etti

Bu arada, İMKB'de işlem gören şirketlerden 2000 yılına ait bilançosunu gönderen 98 şirketten 84'ü yılı kârla tamamladı. İyi performanslarına karşılık reel anlamda düşük kâr açıklayan şirketler, finansal krizlerin etkisini 2001 bilançolarında görecekler.

Bilançosunu açıklayan şirketlerin 47 tanesinde net kârda artış yaşanırken, 29 şirketin kârı azaldı. 8 borsa şirketi zarardan kâra geçerken, 14 şirket bilançosunda zarar açıkladı. Zarar açıklayanlardan 8 tanesi yatırım ortaklığı şirketiydi.

En fazla kâr eden şirketler arasında bankalar ilk sırada yer aldı. Buna göre, Akbank 343 trilyon 606 milyar, Yapı Kredi Bankası 256 trilyon 146 milyar, İş Bankası 255 trilyon 563 milyar lira ve Garanti Bankası da 205 trilyon 287 milyar lira net kâr elde etti.

1999 yılında 24.9 trilyon liralık zarar açıklayan Erdemir ise geçen yıl 72.1 trilyon liralık net kâr açıkladı. En fazla zarar eden şirketler ise 41 trilyon 168 milyarla Çukurova Elektrik ve 10 trilyon 476 milyar lira ile Petkim oldu.