Bağ-Kur'da askerlik borçlanması

Mustafa ÇALIŞKAN isimli okurumuz, gönderdiği e-mail mesajında şunları belirtiyor: "10.06.1952 doğumluyum. Nisan 1982 tarihinden beri Bağ-Kur'a düzenli prim ödüyorum. Halen 8. basamaktayım. Askerliğimi borçlanmadım. Sorularım:

a) İsteğe bağlı olarak basamak yükseltebilir miyim?

b) Askerliği borçlanırsam ne avantajım olur?

c) Askerliği borçlanmazsam ne zaman emekli olabilirim?"

* * *

İlk önce, okuyucumuzun halen Bağ-Kur sigortalısı olduğunu ve vergi mükellefiyetinin devam ettiğini düşünerek sorularını cevaplayacak olursak şunları söyleyebiliriz:

Okuyucumuzun Bağ-Kur sigortalılığının 01.04.1982 tarihinde başladığını düşünürsek, 4447 sayılı Kanun'la Bağ-Kur Kanunu'na eklenen geçici 10. maddenin hükümleri doğrultusunda yaptığımız çözümlemede, 01.10.1999 tarihi itibariyle, 17 yıl 6 aylık sigortalılığı bulunduğundan, 25 tam yılını doldurmaya 7 yıl 6 aylık süresinin kaldığı hesaplanmış ve geçici 10. maddenin "f" bendine göre, a) 25 tam yıllık sigortalılığını, b) 52 yaşını doldurması gerektiği belirlenmiştir. Doğum tarihi 10.06.1952 olduğundan, 52 yaşını 10.06.2004 tarihinde; 25 tam yıl sigortalılığını Nisan 2007 ayı itibariyle tamamlayacaktır. Böylece askerlik borçlanması yapmadan, Nisan 2007'de yaşlılık aylığını Bağ-Kur'dan isteyebilecektir. Böylece son soruyu cevaplamış bulunuyoruz.

İkinci soruyu cevaplamak için, "Bağ-Kur mevzuâtına göre askerlik borçlanması" konusunu incelememiz gerekiyor. Bağ-Kur Kanunu'na eklenen "Askerlik Borçlanması" başlıklı ek 9. maddenin birinci fıkrasıyla, Bağ-Kur sigortalılarına, askerlikte er olarak geçen hizmet süreleri ile yedek subay okulunda geçen öğrencilik sürelerinin tamamını borçlanma imkânı getirilmiş ve sigortalının ölümü halinde ise hak sahiplerinin borçlanma hakkından yararlanabilecekleri düzenlenmiştir. Yargıtay kararlarındaki hükümlere göre, göçmen vatandaşlarımızın yurtdışında yaptıkları askerliklerin sürelerini borçlanabilmesi kabul edilmektedir.

"Askerlik Borçlanması" başlıklı ek 9. maddenin 2. ve 3. fıkraları, 04.10.2000 tarih ve 24190 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 619 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 27. maddesiyle değiştirilmiştir.

Bu hükümlerin doğal sonucu olarak, ek 9. maddenin son (4.) fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni hükümler itibariyle "askerlik borçlanması koşulları"nı sıralayabiliriz:

1. Askerlik borçlanması talebinde bulunabilmek için, Bağ-Kur sigortalısı yahut sigortalının ölümü halinde hak sahibi olmak gerekmektedir.

2. Askerlik borçlanması primleri tutarı, sigortalının borçlanmayı talep ettiği tarihte bulunduğu basamağın prim tutarları üzerinden hesaplanır.

3. Askerlik borçlanması primleri tutarı, borçlanmayı talep tarihini izleyen aybaşından itibaren üç ay içerisinde ödenmelidir. Prim tutarı, bu süre içinde tam olarak ödenmezse borçlanma geçersiz sayılmaktadır. Çünkü iki yıl içerisinde ödeme keyfiyetini düzenleyen hüküm, yürürlükten kaldırılmıştır.

4. Askerlik borçlanması yapılan süre, malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasında, borçlanma primlerinin tam olarak ödendiği tarihten itibaren bir yıl sonra "sigortalılık süresi" olarak değerlendirilmektedir.

Okuyucumuz tarafından bilgi verilmemekle birlikte, kanımca, Bağ-Kur sigortalılığının başlamasından önce askerliğini yapmıştır. 20 ay süreyle askerlik yaptığını, bu süreye ilişkin askerlik borçlanması talebini Bağ-Kur'a Şubat 2001 ayının içinde yazılı olarak verdiğini varsayarsak, Mart 2001 ayı başından itibaren 8. basamaktan hesap edilecek prim borcunu, en geç 30.05.2001'e kadar mutlaka ödemelidir. Ödemezse borçlanma geçersiz sayılır.

Eğer son olarak, 30.05.2001'deki ödemeyle birlikte, askerlik borçlanması primi borcu kalmazsa, bir yıl sonra, yani 30.05.2002 tarihinde 20 aylık askerlik borçlanması süresi olarak değerlendirilecektir, KHK hükmünden anladığımıza göre. Bu takdirde 25 tam yıl şartının yerine getirilmesinin süresi, Nisan 2007 tarihinden 20 ay önceye çekilmiş olacaktır. Böylece okuyucumuz, 1 yıl 8 ay önce, 01.08.2005 tarihinde ve izleyen sürede Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığını isteyebilecektir. Ve askerlik borçlanması yoluyla, emeklilik tarihini 1 yıl 8 ay önce almış olacaktır.

Not: Okuyucumuzun isteğe bağlı sigortalılıkla ilgili sorusu ayrıca incelenecektir.