Avrupa Parlamentosu genel kurulu, Türkiye ile mali işbirliği ve yardımlaşma konusunda büyük önem taşıyan Çerçeve Yönetmeliği onayladı. Çerçeve Yönetmelik, Türkiye'nin AB'ye tam üyeliğinde "yol haritası" olarak nitelendirilen Katılım Ortaklık Belgesi'nin bir anlamda hukuki temelini oluştururken, yapılacak mali yardımların da bir çatı altında toplanmasına imkan sağlıyor. AB'nin gelecek beş yıl içinde Türkiye'ye her yıl 177 milyon euro tutarında yapmayı planladığı mali yardımlar da resmiyet kazandı. 177 milyon euro tutarındaki yardımın, 127 milyonu Akdeniz İşbirliği ve Yardım Fonu'ndan (MEDA), 45 milyonu siyasi ve ekonomik gelişmeyi desteklemek için yapılan yardım kaleminden ve 5 milyonu ise gümrük birliğini desteklemek için yapılan yardımdan gelecek.

Yardım Kopenhag Kriterleri'ne endeksli

Oturumda ilk sözü alan Türkiye raportörü Avusturyalı Sosyalist Parlamenter Hannes Swoboda, Türkiye'nin en geç 5 yıl içinde reformları tamamlayarak, tam üyelik müzakerelerine başlanmasını, aksi takdirde Türkiye ile AB arasında başka türde bir ortaklık anlaşmasının gündeme gelebileceğini söyledi. Swoboda, Türkiye'nin siyasi kriterleri yerine getirmeden tam üyelik müzakerelerinin başlayamayacağını, Ankara'nın çok fazla geç kalmaması gerektiğini belirterek, "Artık top Türkiye'nin sahasında. Türkiye reformlar konusunda vakit geçirmeden harekete geçmeli" dedi.

Oylama sırasında, Avusturyalı raportör Hannes Swoboda tarafından yapılan çalışma çerçevesinde belirlenen değişiklik önergeleri de kabul edildi. Kabul edilen değişiklik önergeleri çerçevesinde, Türkiye'ye diğer aday ülkelerle eşit muamele yapılması gerektiği vurgulandı ve bu amaçla Türkiye'nin tüm AB pogramlarından tam anlamıyla yararlanması üzerinde duruldu. Kabul edilen değişiklik önergelerinde, mali işbirliğinin siyasi engellere takılmasının önlenmesi için köklü tedbirler alınması ve AB Komisyonu'nun Türkiye Masası'nda personel sorununun giderilmesi gerektiği kaydedildi.

Kabul edilen önergelerde, Türkiye'nin AB'nin diğer adaylar gibi çevre ve altyapı fonlarından da yararlanması istendi. Katılım öncesi yardımların devamının Türkiye'nin AB ile arasındaki anlaşmalara ve Kopenhag kriterlerine ne kadar uymasına bağlı olduğu ileri sürüldü ve yardımların devamı konusunda AP'nin de görüşünün sorulması istendi.

Genel kurulda, Türkiye'ye yapılacak yardımların Avusturya'ya ambargo sırasında yapıldığı gibi bağımsız uzmanlardan oluşacak bir komitenin insan hakları ve demokrasi konusunda vereceği görüş çercevesinde yapılması şartı ile ilgili değişikik önergesi ise kabul edilmedi.

İnsan hakları hatırlatması

AP'de yapılan tartışmada söz alan siyasi grup temsilcilerinin büyük kısmı, Türkiye'nin insan hakları, demokrasi konularında gerekli adımları atmakta geciktiğini ileri sürerek, Kıbrıs sorununun çözümü konusunda Ankara'yı suçlayıcı konuşmalar yaptılar. AP'de yapılan tartışmada konuşan AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Günther Verheugen, AP'nin Çerçeve Yönetmeliği onaylamasının Türkiye ile ilgili Katılım Ortaklığı Belgesi'nin önünü açacağını belirterek, bundan sonra Türkiye'nin hazırlayacağı Ulusal Programı bekleyeceklerini söyledi.