Osman SÖNMEZ
Moskova'dan bildiriyor
Çeçenistan'da yıllardır süren Rus mezalimini dünyaya duyurmak ve sona erdirmek amacıyla Çeçen eylemcilerin gerçekleştirdiği tiyatro işgalinde anlaşma sağlanamayınca, Moskova'daki yönetimin yanlışı sonucu baskın kararı alındı. 700'den fazla rehinenin hayatı hiçe sayılarak katliam meydana geldi. Türkiye saatiyle 05.10 sıralarında başlayan operasyonda zehirli gaz kullanıldı. Patlamanın ardından silah sesleri yarım saat kadar sürdü. Görgü tanıkları çok sayıda yaralının sedyelerle binadan çıkarıldığını ve ambulanslarla hastanelere taşındığını kaydettiler. Rusya İçişleri Bakan Yardımcısı Vladimir Vasilev ise operasyon sırasında çok sayıda can kaybı olduğunu doğrularken öldürülen eylemci sayısının 50 olduğunu söyledi. Vasilev, operasyonda ölen rehine sayısını da 90 olarak açıkladı ve 2 eylemcinin de kaçtığının belirlendiğini bildirdi. Vasilyev Çeçen eylemcilerin bazılarının binadan kaçmayı başardıklarını belirterek, Moskova halkından dikkatli olmalarını ve bu kişilere yardım etmemelerini istedi. Hastaneye kaldırılan yaralılardan 100'ün durumunun ağır olduğu belirtildi. Moskova belediye başkanı operasyon sonucunda hayatını kaybedenlerin sayısını 130 olarak açıkladı. Operasyon sabah saatlerinde binadan gelen patlama ve silah sesleriyle başladı. Kısa bir süre sonra binaya çok sayıda ambulans yaklaştı. Görgü tanıkları çok sayıda yaralının sedyelerle binadan çıkarıldığını ve ambulanslarla hastanelere taşındığını kaydettiler. Yaklaşık bir saat kadar sonra Rus yetkililer ilk resmi açıklamayı yaparak binanın kontrolünü ele geçirdiklerini ve Çeçen eylemcilerin lideri Barayev'i öldürdüklerini duyurdular. Öte yandan, bazı kaynaklar 20'den fazla eylemcinin rehinelerin arasına sızarak kaçtığını belirtti. Bu arada, Moskova'daki rehine krizinin sona ermesinin ardından Rus İç İstihbarat Servisi FSB, kurtarma operasyonunda 50 Çeçen eylemcinin öldürüldüğünü bildirdi.

İnterfax haber ajansının FSB sözcüsüne dayanarak verdiği haberde, öldürülen eylemcilerden 18'inin kadın, 32'sinin ise erkek olduğu belirtilirken, 3 eylemcinin de gözaltına alındığı kaydedildi.

Saldırılar arttı

Moskova'daki rehine krizinin sona ermesinin ardından Rus güçlerinin, Çeçenistan'da geniş çaplı bir saldırı düzenlediği ve 3 Çeçen'i öldürdüğü bildirildi. ITAR-TASS haber ajansının haberine göre, olayın, Çeçenistan'ın başkenti Grozni'nin doğusundaki Novogroznenky'de meydana geldiği bildirildi. Bu arada, RIA Novosti haber ajansının haberine göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le Kremlin Sarayı'ndan gerçekleştirdiği görüşmenin ardından açıklama yapan Patruşev, "Saldırı, henüz sona ermedi, devam edecek. Önce hazırlanan planlardan bazılarını uygulamak niyetindeyiz'' dedi. Öte yandan, Moskova'da 40 kişi gözaltına alındı.

Zakayev eylemi kınadı

Rusya'nın tanımadığı Çeçenistan Devlet Başkanı Aslan Mashadov'un yardımcılarından Ahmed Zakayev, Moskova'daki tiyatroda üç gün süren ve dün sabahki kanlı operasyonla sona eren "eylemi kınadıklarını" bildirdi. Danimarka'dan telefonla Reuters'a açıklama yapan Zakayev, ölenlerin ailelerine başsağlığı diledi. Çeçen temsilci, Rus ordusunun Çeçenistan'da üç yıldır süren harekatına ve insan hakları ihlalleri iddialarına gönderme yaparak, "Karşıtlarımızın kullandığı bu yöntemler (terör eylemi) bizim yöntemlerimiz değildir. Masumların yaşamını hedef almak değildir" dedi.

Zehirli gaz kullanıldı

Rus özel timlerinin operasyon sırasında Çeçen eylemcilere karşı zehirli gaz kullandığı belirtildi. Moskova'daki Sklifosovski hastanesine kaldırılan rehinelerin tanımlanamayan bir gazla zehirlendikleri tespit edildi. Doktorlar özel timler tarafından kullanılan gazın zehirli olabileceğini belirtti. Olay yerinde ilk müdahaleyi yapan ilk yardım görevlileri de, kurtarılan rehinelerin yürümekte zorlandıklarını ve otobüslere bindirildikleri sırada bilinçsiz olduklarını belirttiler.

DAKİKA DAKİKA OPERASYON

02.20 silah seslerinin ardından 2 yaralı rehine binadan çıkarıldı
03.30 Yine içeriden şiddetli bir patlama sesi geldi
05.30 Özel timler bina etrafını sararak binada gedik açmaya başladılar
06.23 Binada çok şiddetli patlama geldi. Ardından 10 ayrı patlama daha yaşandı. Binaya uyuşturucu gaz atıldı.
06.30 Eylemciler rehineleri öldürmeye başladı
06.32 Eylemciler bir anda binayı terketmeye başladılar
06.35 Eylemcilerin ardından rehineler de kaçmaya başladı
06.37 İstemeyerek Özel Tim ekipleri operasyonu başlatıyor
06.50 Bu arada rehineler binadan çıkmaya devam ederken silah ve bomba sesleri de durmuyor
07.18 FSB timleri binayı tamamen kontrol altına aldı. Eylemcilerin başı Bareyev ve 49 eylemci daha öldürülüyor.
08.32 Kriz masası açıklama yaptı, olay sırasında eylemcilerin yanısıra birçok da rehine öldürüldü
08.50 Operasyon tamamlandı
09.10. Operasyon alanı temizlenmeye başlandı.
10.34 İçişleri Bakanı Boris Grizlov ile FSB Başkanı Nikolay Patruşev Putin'e çıkarak operasyonun bittiğini 50 eylemci ile birlikte 67 rehineyi öldürdüklerini bildirdiler.