Rusya'nın bavul ticaretinden gümrük vergisi alınmasına dair kanun, 1 Ekim tarihinden itibaren deneme mahiyetinde uygulamaya geçiyor. Yasa, Laleli'ye büyük darbe indirecek.

Bavul ticaretinin merkezi konumundaki Laleli, yeniden eski günlerine dönüşün sinyallerini verdiği bir dönemde yeni bir tehditle karşı karşıya; Rusya'nın uygulamaya koyacağı gümrük vergisi. Rusya'nın 2 yıl önce çıkardığı, bavullardaki eşyalardan da gümrük vergisi alınmasına dair kanun, 1 Ekim tarihinden itibaren deneme mahiyetinde uygulamaya geçiyor.

Kesin olarak 2003 Ocak ayından sonra yürürlüğe girecek yasanın, bu ülkeye yapılan bavul ticaretine büyük darbe indireceği belirtiliyor. Kaliteli üretim ve müşteriye saygı bilinciyle eski müşterilerini yeniden kazanan Laleli esnafı, telaş içerisinde. Esnaf, Rusya'nın gümrük vergisini yüksek oranda almaması için yetkililerin girişimde bulunmasını istiyor.

Çanlar Laleli için çalıyor

Rusya'ya deri ürünleri ihracatı yapan Helinay Deri Tekstil'in sahibi Hasan Aydın, bavul ticaretinin cazibesinin gümrüksüz oluşundan kaynaklandığını belirterek, "Gümrük vergisi ile birlikte maliyet artacak, talep ise büyük oranda düşüşecek" dedi. Gümrük vergisi için yüzde 30'larla yüzde 100'ler arasında oranların telaffuz edildiğini anlatan Aydın, muhatap bulamadıkları için kesin rakamı öğrenemediklerini kaydediyor.

Makul bir gümrük vergisine razı olduklarını ifade eden Aydın, "Ayrıca ürünlerimiz şu haliyle, müşterilere cazip geliyor. Yüzde 30-40 vergi geldiğinde, işler aksayacak. Çok büyük bir sorun ve bununla ilgilenen hiç kimse yok" dedi.

Türk mallarının rakibi yok

Rusya pazarına ev teksitili ürünleri pazarlayan Emre Tekstil'in sahibi Sıddık Altun da, Rusya'nın bavul ticaretini gümrük vergisi kapsamına alacak olmasından rahatsız olduklarını söyledi. Altun, fiyat açısından bir tek Uzakdoğu ürünleri ile rekabet etmekte zorlandıklarını ancak, Türk malları kaliteli olduğu için bunun kendilerini pek etkilemediğini kaydetti. Altun, "Şu anda Rusya'da en çok rağbet edilen ürünler Türk ürünleri. Kaliteye önem vererek bunu başardık. Kötü yaptığımız anda müşteri anında cezalandırıyor. Cezalandırdı da..." diye konuştu.

Laleli, hatalardan ders aldı

1998'e kadar çok iyi bir pazar konumunda olan Laleli üzerinden yapılan bavul ticaretinin gerilemesinde, kalitesiz ürün, müşterilere kötü muamele gibi etkenler çok az bir etkiye sahip. Asıl etken ise 1998 Rusya krizi. Rusya'daki kriz sonrasında ticaret, yüzde 80-90 oranında azaldı. 1998'den sonra yeni bir oluşum başladı Laleli'de. Müşterinin beklentileri doğrultusunda kötü esnaf, kalitesiz mal imajı silindi. Buna ayak uyduran esnaf ayakta kaldı. Şu anda Laleli'de kök salmış firmalar, belli bir sistemi olan, kaliteyi önemseyen firmalar.

'Bavul ticareti, 2003'te bitecek'

Doğu Karadeniz İhracatçıları Birliği (DKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, Rusya Federasyonu'nun bavul ticaretini 2003 yılı sonuna kadar kademeli olarak sona erdirecek olmasının, Türkiye ekonomisini olumsuz etkileyeceğini söyledi. Gürdoğan, yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Rusya Federasyonu'nun halen üyelik çalışmalarını aktif biçimde sürdürdüğü Dünya Ticaret Örgütü, kuralları arasında bavul ticaretinin yeri bulunmamaktadır. Rusya Federasyonu, 2003 yılı sonuna kadar bavul ticaretine kademeli olarak son verecek. Bu durum ekonomimizi olumsuz etkileyecek"

Rusya'da karaborsa tehlikesi beliriyor

Laleli Sanayici ve işadamları Derneği'nin tespitine göre, Rusya Federasyonu'na bavul ticaretiyle ihraç edilen mal değeri 8-10 milyar dolar civarında. Bavul ticaretinin sona erdirilmesi hususuna Rusya Federasyonu açısından bakıldığında; karşılanması gereken 8-10 milyar dolarlık bir arz açığı görülüyor. Bu büyüklükteki talebin karşılanması yönünde önlem alınıp gerekli düzenlemelerin yapılmaması durumunda, Rusya'da fiyat artışları, karaborsa gibi ihtimaller mümkün hale gelebilecek. Bu nedenle, bavul ticaretine son verecek düzenlemeler tedrici olarak yürürlüğe konulurken, gümrük vergisi oranlarında da bir indirim yapılması bekleniyor.

Yılmaz YILDIZ / İSTANBUL