Geçen haftanın iki gününü 'CeBit Bilişim Fuarı'nda geçirdim. Katılımcıların dünyadaki teknolojik ilerlemeleri yakından izlemeleri, izleyicilerin de ulaşımı zor bir mekânda düzenlenmesine rağmen fuarı dolup taşırmaları beni mutlu etti.

Dolaşırken, teknolojinin gazetecilik mesleğine etkileri üzerinde de düşünme fırsatı buldum. Şehirlerarası santral memurelerine, "Basın, âcil" diye yazdırılıp bağlanmak için dakikalarca (yoksa saatlerce miydi?) beklenilen telefonları hatırladım. Bir yere gidildi mi, sınırlı sayıdaki teleks makinaları önünde sıraya girilirdi. Teypler kocamandı. Hâlâ öyle midir, bilmem; PTT merkezlerindeki faks cihazlarını kullandığımızda, memurlar, dosyaya kaldırmak üzere yazının bir nüshasını isterlerdi... Şimdi yazılar iyice küçülen dizüstü bilgisayarında yazılıyor, dünyanın her tarafından gazete merkezine ânında bağlanılıp sayfadaki yerine gönderilebiliyor...

En büyük kolaylık ise arşiv konusunda...

Eskiden, her gazetecinin, haber ve yazı arşivi olurdu. İleride kendisine gerekecek haber ve yazıları gazetelerden keser (veya kestirir) dosyalara koyardı gazeteci. Yıllar sonra, hangi haberin hangi dosyaya konulduğu unutulur, aranan bir bilgiye ulaşmak saatler (bazen günler) alırdı. Eskiye ait dosyalarım o günlerin armağanı...

"Bu kadar bilgiyi nereden buluyorsunuz?" diye soranlar çıkabiliyor. Oysa, bilenler açısından, bilgi parmağın ucunda bugünün dünyasında. Aradığınız bir habere-yazıya internet üzerinden kolayca ulaşmak mümkün; yeter ki neyi arayacağınızı bilin... Dev bir kütüphaneye ancak sığdırılabilecek belgeler, güçlü bir bilgiyaraınız varsa, her dâim elinizin altında...

Ne arıyor olabilirsiniz? Bugüne kadar kurulmuş 57 hükümetin herhangi birinde bakanlık koltuğunda oturan birini mi? Radyo-Televizyon (RTÜK) yasasına mı ulaşmak istiyorsunuz, Cumhurbaşkanı Sezer'in yasayla ilgili görüşlerine mi? Ya da, TÜSİAD'ın demokratikleşme raporuna bakmak, Milli Nizam Partisi'nin kapatılmasıyla (1971) ilgili Anayasa Mahkemesi kararını okumak, Türkiye'nin onayladığı ILO sözleşmelerine göz atmak mı istediniz?

İnternete bağlanabilenler için bütün bu bilgiler bir 'tık' uzaklığında. Bağlanıp 'http://www.belgenet.com' adresini yazdığınızda, bütün bunlara ve daha binlerce belgeye zahmetsizce ulaşabiliyorsunuz... Türkiye'yi ve Türkleri ilgilendiren pek çok belge, bilgi, arşiv malzemesi bu ücretsiz hizmet sitesinde... Ne kadar kolay değil mi?

Size, "Bugüne kadar çıkmış ve halen yürülükte olan bütün yasaları, kanun hükmünde kararnameleri, geçerliliğini koruyan tüzük ve yönetmelikleri nerede bulabilirsiniz?" diye sorsam vereceğiniz cevabı biliyorum: Resmi Gazete'de... Doğru. Başbakanlığın kendi Resmi Gazete sitesi (http://van.basbakanlik.gov.tr) de var, abone sistemiyle çalışan bir özel site de (http://www.rega.com.tr). Ancak, sorumun, daha kestirme, hukukçular, iş sahipleri ve araştırmacıların işini muazzam kolaylaştıran bir başka cevabı daha bulunuyor: 'Corpus'...

'Corpus', bir 'mevzuat ve içtihat programı'... Türkiye Cumhuriyeti'nin bütün hukuki mevzuatı bir CD-Rom üzerinde kayıtlı. İstediğiniz yasa, yönetmelik, hatta Yargıtay kararını birkaç saniye içerisinde bilgisayar ekranınıza taşıyabiliyorsunuz. Raflardan ciltleri indirip sayfa sayfa çevirmeye, "Hangi tarihti?" veya "Yasa mı, kanun hükmünde kararname miydi?" diye kafanızı yormaya da gerek yok... Bulmaya çalıştığınız her şeye çok kısa sürede sizi ulaştırıveriyor program... Hazırlayanlar öncelikle avukatları düşünmüş olsalar bile, günümüzün vakit fukarası araştırmacıları ve yazarları için de bir tür ilâç üç ayda bir güncelleştirilen bu program... (CD-Medya Yazılım: Tel.: (312) 230-8918; faks: (312) 232-5209).

Türkiye'de yayımlanan her kitaptan beş adedi araştırma kütüphanelerine teslim edilmek üzere ayrılır. Her kitabı Ankara'daki Milli Kütüphane ile Meclis Kütüphanesinde bulabilir, araştırma yapacağınız konuda çıkmış kitapların listesini o kütüphanelere giderek elde edebilirsiniz. Yayımlanmış makaleler için de, yine Milli Kütüphane tarafından belli aralıklarla yayımlanan 'Makaleler Bibliyografyası'nı gözden geçirmeniz gerekir... Bayağı zahmetli bir iş...

Kültür Bakanlığı, araştırmacıların işini kolaylaştırmak üzere, iki CD-ROM çıkardı. Bunlardan birinde Türkiye'de yayımlanmış bütün kitapların listesi yer alıyor, diğerinde de makalelerin... Arama başlığını düzgün girerseniz, CD'deki programlar, araştırdığınız konuda o güne kadar çıkmış ne kadar makale ya da kitap varsa bilgisini ekranınıza getiriveriyor... Eminim, ileride, Milli Kütüphanedeki kitapları birkaç yüz CD halinde evlerde/bürolarda bulundurmak imkân dahiline girecek..

Yarının gazetecisi-yazarı, araştırmacısı, kendinden öncekilerin çektiği sıkıntıları hiç yaşamamış olacak. Belki, şu son birkaç çalışmayı büyük mârifet olarak aktarmama ileride şaşıracak onlar... Ancak, mesleğe ilk başladıklarında ne gördülerse hâlâ onu sürdüren, Erica daktiloya övgü yağdıran, çok değerli vakitlerini kupür kesmeye, kestiklerini bulmaya harcayan, bir yasaya ulaşmak için onlarca telefon görüşmesi yapanlar da var aramızda.

Onlar CeBit'e de gitmemişlerdir; bu yüzden neler kaçırdıklarını bilemeyecekler...

TAHA KIVANÇ

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu