Martin Walser'in Almanya'da yeni çıkan romanı 'Bir Eleştirmeni Öldürmek'te, adından da tahmin edilebileceği üzere, ülkenin edebi zevkini neredeyse tek başına belirleyen bir 'edebiyat gurusu' konu olarak işleniyor. Roman kişisine yazarın atfettiği 'Yahudi' kimliği yüzünden 'anti-Semitizm' ekseninde tartışma gündemine girdiği için Alman edebiyatının 'gizli gerçeği' ortaya çıkabildi: Almanya'da edebiyat dünyası üzerinde çok etkili böyle bir 'eleştirmen' gerçekten bulunuyormuş. Reich-Ranicki adlı eleştirmenin beğendikleri 'büyük romancı' ününe kavuşuyor, adını andıklarının eserleri 'çok satanlar listesi'ne giriyormuş... Onun 'sansürü' nice gerçek değerin önünü kesmiş, kariyeri başlamadan bitirmiş...

Son Almanya seyahatim sırasında da buraya taşıdığım bu konuyu yeniden hatırlamamın sebebi, tahmin edeceğiniz üzere, Şenol Güneş'in adı etrafında kopan fırtına. Türkiye'yi Dünya Kupası'nda ilk dört ülke arasına sokan milli takımımızın teknik direktörü Güneş, 'spor basını' diye anılan bir kesim tarafından, son başarılara kadar yerden yere vurulup durdu. Takımın moralini bozma pahasına hem de... Bizim, burada, "Başarılara en fazla üzülenler" dediğimiz kişiler, her zaferden sonra, biraz daha deşifre oldular.

Aslına bakılırsa, "Spor basını" sıfatının çağrıştırdığı yaygınlık ve çokluğa sahip olmayan, biraz yakından bakıldığında 'bir tek kişi' ile onun ağzına bakan âvânesinden ibaret bir azınlık söz konusu... O tek kişi, elinden tuttuğu çömezlerini de etkileyerek, gazetedeki köşesi yanında resmi ve özel tv kanallarını da kullanıp Türk sporunu (özellikle futbolu) etkileyebilmekte. Tıpkı Alman edebiyatiyatına elli yıldır damgasını vuran eleştirmen Reich-Ranicki gibi, bizde de, özel olarak futbol ve genel olarak sporda belli bir kişinin 'belirleyiciliği'nden rahatlıkla söz edilebilir.

Zaman içinde sporda oluşmuş ve ocak söndürecek kadar etkili 'tek seçicilik' kurumu, Türkiye'de, edebiyatta, sanatta, gazetecilik ve dergicilikte de belli ölçülerde söz konusu. Hangi alana göz atarsanız, verdikleri not üzerlere yapışan tek bir 'guru' veya o işlevi beraberce gören bir kadro görebilirsiniz. Derdimiz isim fâş etmek olmadığı için "Hangi alanda kim 'Reich-Radicki' pozisyonunda?" sorusuna cevap verecek değiliz; ancak böyle kişilerin varlığından ve etkilerinden hiç kuşkunuz olmasın... Ülkenin girdiği her olağanüstü dönem, biraz da o kişilerin etkilerini güç sahipleri emrine tahsis etmeleri sayesinde, yaşama şansı buldu.

Şenol Güreş'in öğrencilerinin hocaları nâmına indirdikleri şamarlar, 'spor basını' câmiası için uyarı niteliğindedir. Milli takımın her gâlibiyeti, belirleyiciliğini bugüne kadar kimselere sezdirmeden ve tepki uyandırmadan sürdürmeyi başarmış 'tek seçici'nin maskesini biraz daha aralayarak etkisinden bir parçayı götürdü. Bu sürecin devamı, 'fareli köyün kavalcısı' ve âvânesini çırılçıplak bırakacaktır...

Almanya'da kurulu edebiyat düzenine hançeri, tek seçici konumundaki Reich-Radicki'nin geçmişte elinden tuttuğu nitelikli bir yazar, o da ileri yaşlarında, saplama cesaretini gösterebildi. Bizde öyle kahramanlar çıkmıyor. Çıksaydı, Türk futboluna ihanet anlamına gelen 'tek seçici' düzenine, ünleri o düzenden beslenmiş Mustafa Denizli ve Fatih Terim'in öldürücü darbe indirmesine tanık olurduk. Ya da, edebiyatta, sanatta, gazetecilik ve dergicilikte yaşanan olumsuzlukları, bugünkü konumlarını kurulu düzen sayesinde elde etmiş olsalar bile artık o düzenin zararını gören değerlerden öğrenirdik...

Bu son gelişme, Türkiye'de kurulu yanlış düzenin nasıl değişeceğine de işaret ediyor. Kurulu düzene o düzenin musluğunu elinde tutanların insafa gelmesini bekleyerek karşı çıkamaz, onun etkisini dolaylı yollarla sona erdiremeyiz. Benimsenecek yöntem, o düzene cepheden tavır almak ve konulan mâniaları kazanılan başarılarla yıkmak olmalı. Şenol Güreş'in öğrencilerinin attığı her gol, elediği her takım, spordaki çeteleşme düzenini sarstı. Şimdi sıra diğer alanlarda.

Bir romanın Almanya'da yaptığını milli takımımız Dünya Kupası'nda gerçekleştirdi. Her alandaki diğer çeteler için de alarm zilleri çalıyor...

FEHMİ KORU

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu