İstanbul'da işporta ekonomisi dev bir boyuta ulaştı. İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) araştırmasına göre, kentte 500 bin işportacı ve seyyar satıcı bulunuyor. Eminönü, Fatih, Beyoğlu, Zeytinburnu, Kadıköy ve Bakırköy ilçelerinde yoğunlaşan bu kişilerin günlük kazançları, 20-40 milyon lira arasında değişiyor.

Bu durumda, işporta ve seyyar satıcıların günlük işlem hacimleri 10-20 trilyon lira arasında değişiyor. Tekstilden gıdaya, elektronik eşyadan kırtasiyelik araç ve gereçlere, mutfak malzemelerinden kozmetik ve hediyelik eşyaya kadar akla gelebilecek her şeyi işportacılarda bulmak mümkün.

Eğitimli işporta ve seyyar satıcı

İTO Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yıldırım, krizle birlikte işporta ve seyyar satıcıların sayısında artış yaşandığına dikkat çekti. Şu anda daha eğitimli kesimin işportacılığa yöneldiğini bildiren Yıldırım, şunları kaydetti: "Bankadan ayrılmış ya da işletme kapanmış, işsiz kalmış büyük ölçüde eğitilmiş kesim de işportacılara katıldı. Son krizle beraber eğitimli kesimin de içinde bulunduğu 100 bine yakın işsiz bu işe başladı." Yıldırım, sadece evlere pazarlama yapan işportacı ve seyyar satıcıların sayısının 100 bin olduğunu ve Eminönü'nün tamamen işporta ve seyyar satıcıların ilçesi haline geldiğini dile getirdi.

Sorunu sabit pazar çözer

İstanbul Defterdarı Kadir Boy, kentin ekonomisinde işportacı esnafın az olmayacak düzeyde faaliyet gösterdiğinin bir gerçek olduğunu ifade ederek, bu konuda zabıta tedbirleriyle başa çıkmanın mümkün olmadığını kaydetti. Boy, işportacılığın ancak halk pazarlarına benzer yapı teşkil edilip, satıcıların buralara taşınmasıyla çözülebileceğini söyledi.

İstanbul İşportacılar Esnaf Odası Başkanı Osman Aktaş ise "Seyyar satıcılık işini sabit yer çözer. Burası bize göre bir ticaret okulu. Seyyar satıcılık yapan ticareti öğreniyor ve küçük çapta imalat yapmaya başlıyor, sonra imalatçı olup konfeksiyon açıp ticaret piyasasına giriyor" dedi.

HER MİLLETTEN İNSAN VAR

Krizle birlikte, işportacılar ve seyyar satıcıların profillerinde de değişiklik gözleniyor. Kasım ve Şubat krizleriyle birlikte işini kaybeden eğitimli kesim de "kolay iş" olarak gördükleri işporta ve seyyar satıcılığa yöneldi. Dikkat çekici bir diğer gelişmeyi de, artık sadece Anadolu'dan değil, Arap ülkeleri, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Arnavutluk, Makedonya ve Rusya gibi ülkeler ile Afrika kıtasından gelen kişilerin de seyyar satıcı sektörüne girmesi teşkil ediyor. Bu kişiler, beraberinde getirdikleri saat, kalem, bebek, oyuncak ve hediyelik eşyayı satarak geçimini sağlamaya çalışıyor. Ağırlıklı olarak yiyecek ve giyeceğin yüksek getiri sağladığı işporta ve seyyar satıcılıkta, günlük kazanç satılan eşyaya göre 5 milyon liradan başlayıp 100 milyon liraya kadar çıkabiliyor. Günlük ortalama kazanç ise ortalama 20-40 milyon lira arasında değişiyor. İşportacı ve seyyar satıcıların en iyi müşterileri de dargelirli memur, işçi, esnaf ve öğrencilerden oluşuyor. Her yaştan insanın el attığı bu işte, bayramlar, yılbaşı ve bazı özel günlerde daha fazla satış gerçekleştirilirken, krizin bu alanı da etkilediği belirtiliyor.