Üsküdar Amerikan Lisesi öğrencisi Lara Falay'ın esrarengiz intiharı, internet ortamındaki sohbetlerin (chat) izlenmesini gündeme getirdi. Bir chat programı ya da web sayfası üzerindeki bir havuzda buluşma ve insanlarla yazışma esasına dayanan 'chat'in de -eğer kontrollü yapılmazsa- tıpkı Role Playing Games(Rol Oyunları)'ler gibi gençlerin psikolojisi üzerinde etkili olabileceği belirtiliyor.

'Chat'te izleme daha kolay

İntihar eden Lara Falay'ın 'chat'teki loglarını (yazıştığı kişiyle yaptığı sohbetin kayıtları) silmesi, genç kızın sanal dünyada, gerçek yaşamına etki edebilecek nitelikte özel diyaloglara girdiği kuşkusunu doğurdu. Falay'ın intiharı, chat ortamının toplumsal suçların yanısıra bireysel suçlara uzanan süreçte de önemli bir haberleşme ve tartışma alanı olduğunu ortaya koydu. Daha önce bazı siyasi örgütlerin telefona göre daha güvenli olduğu sanılan chat üzerinden haberleştikleri saptanmıştı. Falay'ın intiharına uzanan süreçte ise dünyadan ayrılma kararını alırken 'chat'te sohbet ettiği kişi ya da kişilerin etkisinde kalıp kalmadığı merak ediliyor.

Güvenlik birimlerinin örgütsel suçlar için 'chat'teki bazı diyalogları ya da mailleri izlediği öne sürülüyor. Ancak bu konuda hukuki ve teknik bir uzmanlaşmanın istenen seviyede olmadığı kaydediliyor. Üst düzey bir istihbarat görevlisi, "Mailleri ya da 'chat'i izlemek telefondan daha kolay. Ancak bu konuda henüz ciddi bir çalışma yok" bilgisini veriyor.

Resmi kaynaklardan alınan bilgilere göre şu anda Türkiye genelinde dinlenen telefon sayısı toplam 10 bin civarında. Ancak gerçekte bu rakamın 15 bini bulduğu tahmin ediliyor. Internetteki izlemenin ise yalnızca deneme amaçlı olduğu ve bu rakamla mukayese edilemeyecek düzeyde olduğu kaydediliyor.

'Chat'te ve 'mail'deki yazışmaların izlenebilmesi için tıpkı telefon dinlemede olduğu gibi izlenecek IRC (Internet Relay Chat-İnternet'te Canlı Sohbet) 'server'ları ya da Hotmail, Yahoo gibi ücretsiz mail sunucularıyla temasa geçmek ve onların operatörlerinin yardımını almak gerektiği belirtiliyor.

Hotmail'in sahibi olan Microsoft'un -geçtiğimiz günlerde Boeing'in Çin Devlet Başkanı'na içinde dinleme cihazı bulunan bir uçak satmaya kalkmasıyla gündeme gelen olayda olduğu gibi- özel durumlarda mail ortamında izlemeye yardımcı olduğu kaydediliyor.