|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ligin 45 yıllık mazisi Kimler geldi, kimler geçti... Türkiye Ligi 46. yaşına bugün basıyor. İşte, geride kalan yılların Türk futbolunda bıraktığı izler.
Bu sezon 46 yaşına girecek olan Birinci Süper Futbol Ligi'nde, şimdiye dek bir maçta en fazla 12 gol atıldı. Fenerbahçe ile Gaziantepspor arasında 1991-1992 sezonunda İstanbul'da yapılan maçı sarı-lacivertli ekip 8-4 kazanırken, filelere giden toplam 12 gol, Birinci Futbol Ligi'nde şimdiye dek bir maçta atılan en fazla gol olarak tarihe geçti. Ligde geride kalan 45 sezonda, bir maçta 10 ve daha fazla gol atılan maç sayısı 13 olarak gerçekleşti. 3 PUAN SİSTEM ETKİLİ OLDU Lig maçlarında gol sayısının artmasında Birinci Futbol Ligi'nde 3 puan sistemine geçilmesinin rolü büyük oldu. Ligde 1987-1988 sezonundan itibaren uygulanan 3 puan sistemine dek geçen 29 sezonda yalnızca 5 maçta 10 ve daha fazla gol atılırken, 3 puan sistemine geçişten bugüne dek düzenlenen 16 sezonda ise sporseverler 8 kez aynı sayıda ve daha fazla gollü maç izleme olanağı buldu. 4 BÜYÜKLER'İN KATKISI Birinci Futbol Ligi'nde en gollü geçen maçlara ''4 Büyükler''in katkısı da büyük. Lig tarihinde şimdiye dek en gollü geçen 13 maçtan 9'unda Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor'un imzası bulunuyor. Sporseverler Beşiktaş'ın 4, Galatasaray'ın maçlarında 3, Fenerbahçe ve Trabzonspor'un da 1'er maçlarında 10 ve daha fazla golü birarada izleme keyfini yaşadı. "100'LER KULÜBÜ" Birinci Süper Futbol Ligi'nde geride kalan 45 sezonda en fazla gol atan futbolcu Tanju Çolak olarak tarihe geçti. Tanju Çolak, Birinci Lig kariyerinde toplam 240 gol atarak, listenin en başında yer aldı. Tanju Çolak'ı, 219 golle Hami Mandıralı, 217 golle Metin Oktay, 200 golle de Aykut Kocaman izliyor. Tanju Çolak, Hami Mandıralı, Metin Oktay ve Aykut Kocaman, aynı zamanda lig tarihinde 200 gol barajına ulaşan 4 futbolcu oldu. Futbolcu Oyn. Takımlar Gol Tanju Çolak Samsunspor-GS-FB 240 Hami Mandıralı Trabzonspor-Ankaragücü 219 Metin Oktay Galatasaray 217 Aykut Kocaman Sakaryaspor-FB-İstanbulspor 200 Hakan Şükür Sakaryaspor-Bursaspor-GS 194 Feyyaz Uçar Beşiktaş-FB-Antalyaspor 191 Serkan Aykut Samsunspor-Galatasaray 153 Fevzi Zemzem Göztepe 144 Saffet Sancaklı BJK-Kocaelispor-GS-FB 130 Mehmet Özdilek Beşiktaş 130 Fikri Elma Ankara Demirspor 128 Ertuğrul Sağlam Samsunspor-Beşiktaş 126 Ertan Adatepe Ankaragücü, PTT 122 Cemil Turan İstanbulspor-Fenerbahçe 120 Halil İbrahim Eren Bolu-A.Gücü-G.Birliği-Samsun 119 Mustafa Denizli Altay-Galatasaray 117 Elvir Boliç GS-Gaziantepspor-Fenerbahçe 114 Oktay Derelioğlu TS-BJK-Gaziantepspor-FB 113 Osman Arpacıoğlu Mersin İdmanyurdu-FB 107 Zafer Tüzün Eskişehirspor-Fenerbahçe 107 Gökmen Özdenak İstanbulspor-Galatasaray 101 Arif Erdem Galatasaray 101 Andre Kona G.Birliği-Antalya-D.Bakır-İst. 100 LİGİN GOL KRALLARI 1. Süper Futbol Ligi'nde geride kalan 45 sezonda 27'si Türk, 2'si yabancı olmak üzere toplam 29 futbolcu ''Gol Kralı'' unvanını kazandı. Galatasaraylı Metin Oktay, 6 kezle en fazla ''Gol Kralı'' unvanını yakalayan futbolcu olurken, Tanju Çolak ise, Galatasaray formasıyla attığı 39 golle, bir sezonda en fazla gol atan futbolcu rekorunu elinde bulunduruyor. Ligin ilk ''Gol Kralı'' Metin Oktay, son ''Gol Kralı'' ise Bursasporlu Okan Yılmaz oldu. METİN OKTAY'IN REKORU Lig tarihinde en çok ''Gol Kralı'' olan futbolcu unvanı, Türk futbolunun efsane isimlerinden Metin Oktay'a ait. Aynı zamanda ligin ilk ''Gol Kralı'' olan Metin Oktay, 1959, 1959-60, 1960-61, 1962-63, 1964-65 ve 1968-69 sezonlarında toplam 6 kez ''Gol Kralı'' olarak, lig tarihine adını yazdırdı. Metin Oktay'ı 5 kezle Tanju Çolak, 3'er kezle de Cemil Turan, Aykut Kocaman ve Hakan Şükür izliyor. EN ÇOK KRAL G.SARAY'DAN Ligin en çok gol atan toplam 29 futbolcusu, 13 ayrı takımdan çıkarken, Galatasaray, 13 kezle en çok ''Gol Kralı'' çıkaran takım unvanını elinde bulunduruyor. Fenerbahçe, 12 kez ''Gol Kralı'' çıkarmayı başarırken, şampiyonluk yaşayan diğer takımlardan Beşiktaş 3, Trabzonspor ise 2 kez ligin en çok gol atan futbolcusunu kadrosunda barındırdı. unun yanısıra Samsunspor, Eskişehirspor, Ankaragücü ve Bursaspor 3'er, Adanaspor 2, Ankara Demirspor, Göztepe, Altay ve Sakaryaspor da 1'er kez ''Gol Kralı'' futbolcuyu kadrosunda bulundurdu. TANJU ÇOLAK TARİHE GEÇTİ Birinci Futbol Ligi'nin geride kalan 45 sezonunda, ''Gol Kralları'' içinde en fazla golle bu unvanı yakalayan futbolcu Tanju Çolak oldu. Çolak, 1987-88 sezonunda Galatasaray formasıyla 39 gol atarak, Metin Oktay'a ait 38 gollük rekoru kırdı ve Türk Futbol Tarihi'ne altın harflerle geçti. Tanju Çolak ayrıca, 5 kez yakaladığı ''Gol Kralı'' unvanına 3 ayrı kulüpte ulaşarak, ayrı bir rekor kırdı. Golcü futbolcu, 1985-86 ve 1986-87 sezonlarında Samsunspor, 1987-88 ve 1990-91 sezonlarında Galatasaray, 1992-93 sezonunda da Fenerbahçe formasıyla ''Gol Kralı'' oldu. YABANCI KRALLAR Birinci Futbol Ligi tarihinde şimdiye dek yalnızca 2 yabancı futbolcu ''Gol Kralı'' unvanını yakalayabildi. Galatasaray formasını giyen Yugoslav Tarık Hociç, 1983-84 sezonunda 16 gol atarak, lig tarihinde en çok gol atan ilk yabancı futbolcu oldu. Trabzonspor'un Gürcü futbolcusu Şota Arveladze ise 1995-96 sezonunda 25 gol atarak, ''Gol Kralı'' olan 2. yabancı futbolcu olarak tarihe geçti. PAYLAŞILAN KARALLIKLAR Birinci Futbol Ligi'nin geride kalan 45 yıllık tarihinde ''Gol Krallığı'' 3 kez paylaşıldı. Fenerbahçeli Cemil Turan, 1975-76 sezonunda Ankaragücü'nden Ali Osman Renklibay ile birlikte 17'şer golle, 1979-80 sezonunda Bursasporlu Bahtiyar Yorulmaz ile Altaylı Mustafa Denizli, 12'şer golle ortak ''Gol Kralları'' oldular. ORTALAMASI DÜŞÜK VE YÜKSEK KRALLAR Lig tarihinde oynadığı maç başına attığı gol sayısı açısından en başarılı ''Gol Kralı'', Metin Oktay oldu. Galatasaraylı futbolcu, 1962-63 sezonunda forma giydiği 26 maçta 38 gol atarken, maç başına 1.46 gol ortalamasına ulaştı ve en verimli golcü olarak tarihe geçti. Gol ortalaması en düşük krallar ise, 1979-80 sezonunda krallığı paylayan Bursasporlu Bahtiyar Yorulmaz ile Altaylı Mustafa Denizli oldu. Toplam 30 maçta 12'şer gole imza atan her 2 futbolcu da maç başına 0.4 gol ortalaması tutturdu. EN FARKLI SKORLU GALİBİYETLER Bu sezon 46 yaşına girecek olan Birinci Süper Futbol Ligi'nde, şimdiye kadar en farklı skorlu galibiyeti Beşiktaş elde etti. Siyah-beyazlılar, 45 sezonu geride kalan ligde, 1989-1990 sezonunda İstanbul'da Adana Demirspor'u 10-0 yenerek, tarihi galibiyete imza attı. Beşiktaş'ın tarihe geçen en farklı skorlu galibiyetiyle birlikte, Birinci Futbol Ligi'nde şimdiye dek 8 ve daha farklı skorlu sonuçlanan toplam 9 maç yapıldı. Bu galibiyetlerden 2'şer tanesinde Beşiktaş ve Galatasaray, diğerlerinde ise Göztepe, Sarıyer, Ankaragücü, Konyaspor ve Bursaspor'un adları bulunuyor. Öte yandan, ligde son 6 sezonda yapılan maçların hiçbirinde takımlar birbirlerine 8 ve daha farklı skorlu üstünlük kuramadı. BJK VE GS 2'ŞER KEZ Siyah-beyazlılar, tarihe geçen 1989-1990 sezonundaki 10-0'lık Adana Demirspor galibiyetinin yanı sıra, 1959'da düzenlenen ilk sezonda da Hacettepe'yi deplasmanda 9-1 yenme başarısını gösterdi. Galatasaray ise, 1959-1960 sezonunda İstanbul'da Altınordu'yu 8-0, 1992-1993 sezonunda da deplasmanda Ankaragücü'nü aynı skorla 8-0 yendi. FB VE TRABZON 8 FARKA ULAŞAMADI Fenerbahçe ve Trabzonspor ise, şimdiye dek 8 farklı galibiyet elde edemedi. Fenerbahçe, en farklı galibiyetlerini 1984-1985 ve 1996-1997 sezonlarında Denizlispor'u, 1997-98 sezonunda Şekerspor'u aynı skorla 7-0, 1993-1994'de Samsunspor'u 8-1 yenerek aldı. Trabzon ise 1994-1995'de Ad.Demirspor'u 7-0 yendi. LİGİN GOL KRALLARI Birinci Futbol Ligi'nde geride kalan 45 sezonda ''Gol Krallığı''nı kazanan futbolcular şöyle: Sezon Gol Kralı Takımı Maç Gol Ort. 1959 Metin Oktay Galatasaray 15 11 0.73 1959-60 Metin Oktay Galatasaray 35 33 0.94 1960-61 Metin Oktay Galatasaray 28 36 1.28 1961-62 Fikri Elma Ankara Demir 34 21 0.61 1962-63 Metin Oktay Galatasaray 26 38 1.46 1963-64 Güven Önüt Beşiktaş 30 19 0.63 1964-65 Metin Oktay Galatasaray 22 17 0.77 1965-66 Ertan Adatepe Ankaragücü 26 20 0.76 1966-67 Ertan Adatepe Ankaragücü 28 18 0.64 1967-68 Fevzi Zemzem Göztepe 30 19 0.63 1968-69 Metin Oktay Galatasaray 26 17 0.65 1969-70 Fethi Heper Eskişehirspor 26 13 0.5 1970-71 Ogün Altıparmak Fenerbahçe 26 16 0.61 1971-72 Fethi Heper Eskişehirspor 30 20 0.66 1972-73 Osman ArpacıoğluFenerbahçe 19 16 0.84 1973-74 Cemil Turan Fenerbahçe 30 14 0.46 1974-75 Ömer Kaner Eskişehirspor 26 14 0.53 1975-76 Cemil Turan Fenerbahçe 30 17 0.56 1975-76 Osman Renklibay Ankaragücü 30 17 0.56 1976-77 Necmi Perekli Trabzonspor 22 18 0.81 1977-78 Cemil Turan Fenerbahçe 30 17 0.56 1978-79 Özer Umdu Adanaspor 26 15 0.57 1979-80 Mustafa Denizli Altay 30 12 0.4 1979-80 Bahtiyar Yorulmaz Bursaspor 30 12 0.4 1980-81 Bora Öztürk Adanaspor 26 15 0.57 1981-82 Selçuk Yula Fenerbahçe 28 16 0.57 1982-83 Selçuk Yula Fenerbahçe 30 19 0.63 1983-84 Tarık Hosiç Galatasaray 30 16 0.53 1984-85 Aykut Yiğit Sakaryaspor 34 20 0.58 1985-86 Tanju Çolak Samsunspor 34 33 0.97 1986-87 Tanju Çolak Samsunspor 34 25 0.73 1987-88 Tanju Çolak Galatasaray 37 39 1.05 1988-89 Aykut Kocaman Fenerbahçe 34 29 0.85 1989-90 Feyyaz Uçar Beşiktaş 33 28 0.84 1990-91 Tanju Çolak Galatasaray 29 31 1.06 1991-92 Aykut Kocaman Fenerbahçe 25 25 1 1992-93 Tanju Çolak Fenerbahçe 23 27 1.17 1993-94 Bülent Uygun Fenerbahçe 27 22 0.81 1994-95 Aykut Kocaman Fenerbahçe 25 27 1.08 1995-96 Şota Arveladze Trabzonspor 30 25 0.83 1996-97 Hakan Şükür Galatasaray 33 38 1.15 1997-98 Hakan Şükür Galatasaray 32 32 1 1998-99 Hakan Şükür Galatasaray 33 19 0.57 1999-00 Serkan Aykut Samsunspor 33 30 0.9 2000-01 Okan Yılmaz Bursaspor 31 23 0.74 2001-02 İlhan Mansız Beşiktaş 30 21 0.7 2001-02 Arif Erdem Galatasaray 32 21 0.65 2002-03 Okan Yılmaz Bursaspor 34 24 0.71 SEZONLARA GÖRE GOL DAĞILIMI Birinci Futbol Ligi'nde geride kalan 45 sezonda atılan gollerin sezonlara göre dağılımı şöyle:
SEZON MAÇ GOL ORTA.
1959 114 265 2.32
1959-60 380 927 2.43
1960-61 380 848 2.23
1961-62 380 857 2.25
1962-63 352 937 2.66
1963-64 306 631 2.06
1964-65 240 516 2.15
1965-66 240 545 2.27
1966-67 272 549 2.02
1967-68 272 602 2.21
1968-69 240 471 1.96
1969-70 240 419 1.74
1970-71 240 445 1.85
1971-72 240 464 1.93
1972-73 240 449 1.87
1973-74 240 405 1.68
1974-75 240 442 1.84
1975-76 240 479 1.99
1976-77 240 442 1.84
1977-78 240 474 1.97
1978-79 240 486 2.02
1979-80 240 422 1.75
1980-81 240 466 1.94
1981-82 272 490 1.80
1982-83 306 636 2.08
1983-84 306 633 2.06
1984-85 306 686 2.24
1985-86 342 808 2.36
1986-87 342 776 2.26
1987-88 380 1032 2.71
1988-89 342 985 2.88
1989-90 306 819 2.67
1990-91 240 672 2.80
1991-92 240 677 2.82
1992-93 240 716 2.98
1993-94 240 700 2.91
1994-95 306 945 3.08
1995-96 306 873 2.85
1996-97 306 878 2.86
1997-98 306 861 2.81
1998-99 306 875 2.85
1999-00 306 878 2.86
2000-01 306 1017 3.32
2001-02 306 910 2.97
2002-03 306 853 2.78
EN FARKLI MAÇLAR Birinci Futbol Ligi tarihinde şimdiye dek 9 karışlaşmada 8 ve daha farklı skorlar elde edildi. Süper Lig'de şuana kadar 8 ve daha farklı skorlar alınan maçlar şöyle: Sezon Maç Sonuç 1989-90 Beşiktaş - Adana Demir 10 - 0 1959 Hacettepe - Beşiktaş 1 - 9 1967-68 Göztepe - Feriköy 9 - 1 1959-60 Galatasaray - Altınordu 8 - 0 1991-92 Konyaspor - Adana Demir 8 - 0 1992-93 Ankaragücü - Konyaspor 8 - 0 1992-93 Ankaragücü - Galatasaray 0 - 8 1995-96 Bursaspor - Ankaragücü 8 - 0 1996-97 Sarıyer - Çanakkale 8 - 0 LİGDE GOL ORTALAMALARI 1. Süper Futbol Ligi'nde geride kalan 45 sezonda en fazla gol 1987-88, en az gol ise 1973-74 sezonlarında atıldı. Ligde 3 puan sisteminin başlangıcı olan 1987-88 sezonunda yapılan 380 maçta, toplam 1032 gol atıldı. Bu rakam lig tarihine, en çok gol atılan sezon olarak geçti. Birinci Lig'de şimdiye dek en az gol 1973-74 sezonunda 240 maçta 405 gol atıldı. GOL ORTALAMASI EN YÜKSEK VE DÜŞÜK SEZONLAR Ligde gol ortalaması en yüksek sezon ise 2000-2001 oldu. 306 maçta toplam 1017 gol atılırken, maç başına düşen 3.32 ortalama, lig tarihine ''en bereketli sezon'' olarak geçti. En az gol ortalamasının gerçekleştiği sezon ise 1969-70 oldu. 240 maçta toplam 419 gol atılırken, maç başına düşen ortalama gol sayısı 1.74'te kaldı. 1000 GOL BARAJI İKİ KEZ GEÇİLDİ Birinci Futbol Ligi'nde bir sezonda 1000 gol barajı şimdiye dek 2 kez geçildi. Ligde 2000-2001 sezonunda atılan toplam 1017 golün yanısıra, 1987-88 sezonunda da fileler toplam 1032 kez havalanmıştı. 3 PUAN SİSTEMİ GOL PATLAMASI YAPTI Ligde gol ortalaması, 3 puan sistemine geçildikten sonra 2.67'nin altına düşmedi. Oysa 3 puan sisteminden önce bu rakama yalnızca 1 kez (1962-63 sezonunda 2.66) ulaşılabilmişti. LİGDE GÖREV YAPACAK HAKEMLER Birinci Süper Futbol Ligi'nde 2003-2004 sezonunda 31 (A) klasman hakem düdük çalacak. Ligin yeni hakemleri Cem Deda, Hakan Sivriselvi, Fırat Aydınus, Bülent Yıldırım, Yunus Yıldırım, Aytekin Durmaz ve Vedat Tan. Geçen sezon düdük çalan Ali Uluyol, Kazım Erçakır, Taner Balbay, Cem Tosyalı, İsmet Cengiz ve Sebahattin Şahin, bu sezon görev yapmayacak. Birinci Süper Lig'de yeni sezonda görev yapan hakemlerin büyük bölümü üniversite ve yüksekokul mezunu. Ligde bu sezon düdük çalacak 31 (A) klasman hakemden 23'ü üniversite ve yüksekokul mezunu. 1'i halen üniversitede okurken, Ligde görevli hakemlerden 7'sinin de lise diploması bulunuyor. EN YAŞLISI ÇİMEN EN GENÇ OLANI İSE, DEDA Futbol Federasyonu Merkez Hakem Kurulu'nun son yıllardaki gençleştirme operasyonu çerçevesinde yeni sezonda Süper Lig'de görev yapacak 31 hakemin yaş ortalaması 34.67'ye indi. Ligde görev yapacak olan hakemler içinde en yaşlısı 44 yaşındaki Ünsal Çimen ve en genci ise 23 yaşındaki Cem Deda. DOKTORU DA VAR, GAZETECİSİ DE , MÜHENDİSİ DE Süper Lig'de 2003-2004 sezonunda görev yapacak 31 hakem içinde çeşitli meslek gruplarından isimler bulunuyor. Grupları içinde öğretmenler ve mühendislerin çokluğu dikkati çekerken, doktor, gazeteci, avukat, memur, işletmeci, iktisatçı, sigortacı, şehir plancı ve konfeksiyoncu hakemler de ligde görev yapacak. YARIN
SÜPER LİG HAKEMLERİ SÜPER LİG TAKIMLARININ BİRİNCİ LİG KARİYERLERİ LİG MAÇLARININ YAPILACAĞI STATLAR 4 BÜYÜK HARİCİNDE KÜME DÜŞMEYEN TAKIMLAR LİGDEKİ TOPLAM MAÇLAR İLK ŞAMPİYON SON ŞAMPİYON ŞAMPİYONLUĞU UNUTAN TAKIM ÜSTÜSTE 3 KEZ ŞAMPİYON OLAN TAKIMLAR ŞAMPİYONLUK YAŞAYAN TEKNİK DİREKTÖRLER SON 7 SEZONDAN 5'İNE DAMGA 3 TEKNİK ADAMIN BAŞARISI
|
|
|
|
|
|
|