Adalet Bakanı Cemil Çiçek tarafından hazırlattırılan İdari Usul Kanun Tasarısı ile devlet hayatının tümden şeffaflaştırılması hedefleniyor. Tasarının kanunlaşması halinde tüm kamu kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları her türlü denetime açık olacak. İdare, yapacağı eylem ve işlemlerde en başta insan haklarına saygılı davranacak. Yargı kararlarının gereğini yerine getirmeyen kamu yetkilisi, hapis ve para cezasına çarptırılacak.

Yeni Şafak'a konuşan Bakan Çiçek, İdari Usul Kanun Tasarısı'nın şu anda Meclis gündeminde bulunan Bilgi Edinme Kanun Tasarısı ile birleşmesi halinde, idarenin tümüyle şeffaflaşacağını, böylece yolsuzlukların önüne geçilerek devlet hayatının kirli işlerden arınacağını bildirdi. Çiçek, tasarının kamuoyunda tartışılmasını da istedi.

İnsan hakları

71 maddedelik İdari Usul Kanun Tasarısı'nın 3. maddesinde "idarenin yapacağı iş ve işlemlerde insan haklarına saygılı olacağının" altı çizilirken, yargı kararlarına mutlaka uyacağı vurgulanıyor.

İdarenin eylem ve işlemlerine karşı ilgililer tarafından yapılacak her türlü dilekçe ve başvurulara cevap verme zorunluluğu öngörülen tasarıda, idarenin bu isteği kabul etmediği takdirde, gerekçesini ilgiliye açıklayacağı, hatta ilgininin buna karşı başvuracağı yargı yollarını da göstereceği belirtiliyor.

Özel bilgiler açıklanmayacak

Tasarıda, kamu görevlilerinin tarafsızlık ve kanun önünde eşitlik ilkelerine göre davranacağı vurgulanırken, bireylerin özel hayatına, kişi hak ve hürriyetlerine saygılı olunacağı kaydediliyor. Tasarıda, kişisel bilgilerin, yetkili olmayan üçüncü kişilere açıklanamayacağı vurgulanıyor.

Kanunsuz işleme geçit yok

Tasarıda, idari makamın ölüm, istifa, görevden alınma, başka yere atanma, görevin düşmesi gibi nedenlerle boşalması durumunda, kanunda belirtilen veya mevzuatın öngördüğü üsullere göre yerine atama yapılacağı bildiriliyor. İdari makamın kendiliğinden veya davet üzerine çekilmesi halinde de yine aynı kurallara uyulacak.

Tasarıda, bazı makamlar tarafından kanun hükümleri ihlal edilerek açıkça hataya düşülmesi veya hile ve zorlama ile gerçek dışı olduğu saptanan idari işlemlerin her zaman değiştirilebileceği vurgulanıyor. Tasarıda, ilgililerin, bir idari işleme karşı yapacakları başvuruların da zamanında cevaplandırılacağı ifade ediliyor.

Maddi zararlar tazmin edilecek

İdarenin işlemlerinden dolayı zarara uğrayanların tazmin istemiyle idareye yaptıkları başvuraların ita amirince görevlendirilecek ve arasında Maliye Bakanlığı temsilcisinin de bulunduğu beş kişi tarafından sonuca bağlanacağı belirtilen tasarıda, uğranılan zararın miktarı ve ödenecek tazminat tutarının tespit edileceği ifade ediliyor.

Herşey kamuya açıklanacak

Tasarıda, devletin milli savunma, milli güvenlik, milli ekonomi ve dış ticaret politikaları ile milletlerarası ilişkilerinin yürütülmesine açıkça zarar verecek, özel hayatın gizliliğini ihlal edecek, haksız rekabet ve kazanca sebebiyet verecek işlemlerin dışındaki idari faaliyetlerin özel kanun hükümleri çerçevesince kamuya açık olacağı öngörülüyor. Tasarıda, kamuyu ilgilendiren her türlü faaliyetin elektronik ortamda da duyurulacağı belirtiliyor.

Yargı kararına uymayana hapis

Tasarıda, "idarenin yargı kararlarına uyma zorunluluğu"na vurgu yapılırken, "İdari yargı mercilerince verilen yürütmenin durdurulması ve iptal kararlarının gerekleri, kararın idareye tebliğine takip eden otuz gün içinde, kesinleşmesi beklenmeksizin yerine getirilir" deniliyor. Tasarıda, yargı kararlarını uygulamayan yetkililerin, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve bir milyar liradan üç milyar liraya kadar da ağır para cezası ile cezalandırılması öngörülüyor.

ÖNCE İNSAN HAKLARINA SAYGI VE ŞEFFAFLIK