"Amerika büyüktür, Vietnam'dan da ders aldı; göreceksiniz Afganistan ve Irak'ta muzaffer olacak, hem de çok kısa zamanda" diye düşünenlere üzücü bir haberim var: Washington'daki 'savaş lobisi'nin Irak'ta işleri hiç de iyi gitmiyor. Bu benim tespitim değil, George W. Bush'un itirafı... Önceki akşam Amerikan ulusuna hitap eden ABD Başkanı, "İşimiz zor" anlamına gelen ve Amerikan halkını daha çetin sıkıntılarla karşılaşmaya hazırlayan sözler sarf etti.

Türkiye, etrafında olup bitenlere neredeyse bir tek 'Kuzey Irak' penceresinden baktığı için, o konuşmadan "Irak'ın kuzeyi istikrarlı; yeniden inşa ve kendi kendini yönetme yolunda adımlar atıyor" cümlesi cımbızla çekilecektir. Oysa, Bush'un konuşmasının hemen hemen bütününe sinen hava, Irak'ın genel sorumluluğunu ülkesinde tutmayı düşünmeye devam ettiği halde, bazı yetkilerin Birleşmiş Milletler'e (BM) bırakılması yolunda fikir eksersizlerine başladığını belli etmesidir... Daha önemlisi de, Bush'un ağzından ilk defa ülkesinin Irak'ı 'terk edeceği'ne dair sözlerin duyulmasıdır. "Koalisyonumuz Irak'a kurtarıcı olarak geldi, burayı kurtarıcı olarak terk edeceğiz" dedi George Bush...

Kendisi ve etrafı ne düşünürse düşünsün, Bush'un BM'ye biçtiği rol Güvenlik Konseyi üyelerinin kabulleneceği bir kapsamda olmak zorunda; BM, aksi halde, bugün Irak'ta yapıladuran bütün yanlışlıkların, işgalci güçlere yönelmiş toplumsal öfkenin ortağı konumuna gelecektir. Bu bakımdan, Colin Powell'ın BM ile yürüttüğü görüşmelerden, uluslararası câmianın sorumluluk ile birlikte daha geniş çaplı yetkilerin de sahibi olmasını gerektirecek bir sonuç çıkması beklenebilir.

Irak için doğru olan formül, işgalin sona ermesine dair bütün taraflarca benimsenecek bir takvime bağlı olarak 'uluslararası barış gücü'nün devreye sokulmasıdır. Irak'a istikrar ve düzeni geri getirecek bir de siyasî takvime ihtiyaç var. Anayasanın yazılması, siyasi partiler ve seçim yasalarının hazırlanması, âdil ve dürüst seçimlerin yapılması bu takvimin kapsama alanı içinde bulunacaktır. Bunları işgalci bir askerî gücün yerine getirebilmesi beklenemez zaten...

Konuşmanın esas sürprizi Amerikan halkını çok şaşırttığı hemen ortaya çıkan 'işgalin maddî boyutu' ile ilgili bölümüydü. Önümüzdeki yılın bütçesine tam 87 milyar dolarlık ağır bir yük daha geliyor. Savunma sanayii dışında daralan Amerikan ekonomisi bu yeni yükü kaldıracak mecâle sahip olsa bile, evlâtlarını kısa süreceği sanılan bir sefere gönderdiğini sanan anne-babalar açısından, Irak sorunu, Bush'un konuşması sonrasında, tahammül edilebilir olmaktan hızla uzaklaşıyor...

Konuşmanın yapıldığı andan başlayarak ABD'yi karıştıracak nokta da burası. Amerikan halkına sabır ve metanet tavsiye eden George W. Bush inanılırlığını kaybediyor. Önceki akşam yaptığı konuşmada da, Bush, kamuoyunu ikna etmek için doğrularla yanlışları bolca karıştırdı. Askerî yetkililer gözlüğüyle gelişmeleri izleyen medyanın bile yansıtmadan duramadığı Irak'ta yaşanan olumsuzlukları, Bush, gözlerden saklamaya çabaladı. Bu konuşmasında verdiği pek çok ayrıntı, bir süre sonra ABD Başkanı'nın başını fena halde ağrıtacaktır.

Türkiye'nin yalan ve dolanla başlatılan savaştan bugüne kadar uzak duruşundaki isabet, Bush'un son konuşmasıyla bir kez daha ortaya çıktı. Amerikan, İngiliz ve Polonyalı güçlerle birlikte Irak'ta bulunacak bir Türkiye, şimdiye kadar yapılan yanlışların da suç ortağı konumunda olacaktı. Oysa, Irak'ın komşusu Türkiye, bugünkü duruma uyan politikalar üretilmesine aktif biçimde katılabilir ve uluslararası çözüm arayışlarının bir parçası haline dönüşebilir...

Bush'un konuşmasının Amerikan halkında derin bir hayal kırıklığına yol açtığı hemen belli oldu. ABD Başkanı'nın ağzından çıkanlar, 'savaş lobisi' ne yaparsa onaylama hazır, yanlışlıkların ortağı olmaktan kaçınmayacak kadar gözleri dönmüş bizdekileri de mutlaka üzecektir.

Onlar üzülüyor diye bizlerin karalar bağlamamız gerekmiyor.

FEHMİ KORU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu