Osmanlı'dan bu yana yüzünü Batı'ya çevirmiş bir "sınır beyliği" olan biz Türkler fazla farkında olmasa da, 1997 yılında vuran mali kasırganın ardından oldukça hızlı toparlandı sayılır Asya. Medeniyetler beşiği, çelişkiler diyarı, mucizeler pınarı, masallara konu zenginliklerle sefaletin kol kola gezdiği bu topraklarda, son zamanlarda Batılılar'ı şaşırtan, ancak Asya'nın simurg misali yeniden doğma kabiliyetini bilenlerin yadırgamadığı taze gelişmeler yaşanıyor.

Hatırlanacağı gibi, 97'nin Temmuz ayında Asya'nın sonradan görme kaplanlarından olan Tayland'da "aniden" patlak veren mali kriz, bir anda kontrolden çıkmış ve tüm bölge ekonomilerini etkisi altına almıştı. Sonuçta, Kore'nin IMF'in kapısına düşmesine, Endonezya'nın dağılma sürecine girmesine, Malezya'nın kapılarını dünyaya kapamasına sebep olan olaylar zinciri başlamıştı. Süreç, Japonya gibi bu yeni yetmelerle ciddi kredi ilişkileri içinde bulunan sanayileşmiş ekonomileri olduğu kadar, kaypak uluslar arası sermayenin panik yapması sebebiyle Rusya gibi ikinci dereceden ilişkili, kapitalistleşme yolunda yeni ilerlemeye başlamış olan ekonomileri de büyük ölçüde etkilemişti. Asya fırtınası, Brezilya, Arjantin ve Türkiye gibi ülkeleri de kısa zaman içinde tedirginliğe itmiş, bu ülkeler birbiri ardına küçük çaplı krizler yaşamış ve soluğu IMF'nin kucağında almıştı.

Kriz vuran Asya ekonomileri, aradan geçen sürede, yavaş yavaş toparlandılar. Malezya, bunu IMF'i reddederek ve kendi korumacı politikalarını oturtarak oldukça başarılı ve zararsız bir şekilde atlattı. Bu başarı, bugün IMF de dahil olmak herkesin takdirini topluyor. Ancak IMF ile yola devam eden diğerleri de yarışı bırakmış değil. Mali piyasalarını yeniden yapılandıran ve reel sektörleriyle finans sektörü arasındaki yakın ilişkiyi yeniden ve daha sağlıklı bir şekilde tesis eden Asya Pasifik ekonomileri, uluslararası sermayenin kısa sürede yeniden güvenini kazanarak büyüme sürecine hızla geçiş yaptı.

Yıkım ve yeniden yapılanma sürecinin hızı ve boyutları, Batılı ekonomistlerin hayli dikkatini çekiyor. Ekonomilerindeki yapısal sorunları halletme konusunda yıllardır ilerleyememiş olan Batı ekonomileri, içinde bulunduğumuz global deflasyon ortamından çıkışı da Asya'da aramaya başladı. IMF Direktörü Horst Köhler'in Malezya başkenti Kuala Lumpur'da yaptığı konuşmada bu hususun altı ilginç bir şekilde çiziliyor. Asya ekonomilerinin 2003 yılı içinde % 6'lık bir büyüme sergileyeceğini tahmin ettiklerini ifade eden Köhler, dünya ekonomisinin genelindeki büyüme oranını % 4 olarak ifade ederken esasında global büyümenin motorunun Asya olacağını söylüyor. Bu performans, SARS paniğine rağmen sağlanmış olduğundan hayli dikkat çekici.

Dünya ekonomisini şu anda tehdit eden başlıca mesele, sanayileşmiş ekonomilerin içinde bulundukları durum. ABD'nin bütçe ve dış açıklarının hacmi, Avrupa Birliği'nin düşürülen faizlere rağmen durgunlukta yüzüyor olması ve Japonya'da yaşanan ciddi problemler, sadece bu ekonomileri değil, bu ekonomilerle mali ve ticari ilişkide bulunan tüm dünya ekonomilerini tehdit ediyor. Bu sıkı ilişki sebebiyle sözgelimi ABD'nin dış açıkları, tüm dünya ekonomilerinin ödemeler dengesini risk altına sokuyor. Asya ekonomileri, işte bu açıdan da diğerlerine nispetle daha sağlıklı bir yapı arz ediyor. Son zamanlarda bu ülkelerde çok ciddi bir rezerv birikimi söz konusu olduğundan, bu coğrafyadaki iktisadi politikalar dünya ekonomisinin istikrarını etkileyebilecek.

Dahası, muazzam nüfusu ve üretim kapasiteleriyle Asya ekonomileri, başta sanayileşmiş ülkeler olmak üzere tüm dünyanın arz ve talep dengesini etkileyebilecek bir potansiyele sahip. Asya sadece yaptığı ihracatla değil, aynı zamanda yabancıların üretim fazlasını emebilecek büyük bir pazar olduğu için bugünün dünyasında bir nevi istikrar sağlayıcı bir görev üstleniyor.

Asya'nın sağlıklı bir iktisadi seyir izlemesi hepimizin hayrına gözüküyor.

MELİKŞAH UTKU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu