Nadine Sultana, Osmanlı Hanedanı'nın yıllardır yurtdışında yaşayan üyelerinden biri. İkinci Dünya Savaşı yıllarında Fransa'da doğan Sultana son Osmanlı prensi II. Abdulhamid'in oğlu Sultan Selim bin Hamid Han'ın kızı. Sultana aynı zamanda Kaçar Prensesi Seniha Zill Sultan'ın da (Safi-Naz) torunu.

Prenses Sultana; Fransa'da, İngiltere'de ve Amerika'da eğitim gördü. Sanatçı, yazar ve yayıncı olan Nadine Sultana'nın iki eseri bulunuyor. Amerikalı John Dawson ile evli olan Nadine Sultana, Amerika'da yaşıyor. Çiftin, Patrick Sultanzade ve Karina Hanum Sultan adlı iki çocukları bulunuyor. Nadine Sultana; İngilizce, Fransızca ve Osmanlıca biliyor. Ancak modern Türkçe'yi konuşamıyor.

Prenses, şu sıralar her yıl en az bir kez ziyaret ettiği Türkiye'de yine bir ziyaret için bulunuyor. Sultana ile Osmanlı ve Kaçar Hanedanlığı'nı, Osmanlı İmparatorluğu'yla Türkiye'nin durumunu ve kendisinin de kırk yıldır yaşadığı ABD gibi dünyanın güçlü ülkelerinin politikaları ile Osmanlı'nın politikaları arasındaki temel farkları konuştuk.

Osmanlı hanedan mensuplarının pekçoğu buraya dönme imkanları bulunduğu halde hâlâ yurtdışında yaşıyor. Bunun nedeni nedir?

Öncelikle bildiğiniz gibi sürgün olayından ötürü mesele başlangıcından itibaren tercihlerle ilgili bir mesele değildi. Bizden önceki kuşaklar buradan ayrılmak zorundaydı. 1952'ye doğru pekçok üye geri döndü. Ama hanedan üyesi gibi yaşayamadılar. 1974'te Türk Hükümeti geri dönüşler için izin verdi. Babamın meselesini göz önüne alırsak kendisi Türk hükümetinden 1989 yılında bir mektup aldı. Ancak bu dönemde yaşlı ve hastaydı. Bu yüzden geri dönemedi. Eğer sürgün edilirseniz bütün yaşam biçiminiz değişir ve bir yabancı olarak başka ülkede yaşamaya alışmak zorunda kalırsınız. En başta dilinizi kaybedersiniz.

Çok seyahat eden birisiniz. İstanbul hakkında ne düşünüyorsunuz?

Çok seviyorum İstanbul'u. Pekçok büyük kent gibi gürültü var ama farklı bir ruha sahip bu kent. Aktif bir yer ve yeniyle eskinin ilginç bir bileşimi. Paris yaşam dolu. Ama Paris'te de İstanbul'un gizemini bulmak mümkün değil.

Kaçar Hanedanı'nın şimdiki üyeleriyle ilişkileriniz ne düzeyde, görüşüyor musunuz?

Onlar da bildiğiniz gibi Orta Asya'dan geldiler. Pers bölgesinde yerleştiler. Ben kendimi her iki aileye ait olarak hissediyorum. Yakın bir akrabalık var çünkü. Bazılarını ziyaret ediyorum. Çoğu hâlâ İran'da yaşıyor. Kimisi Türkiye'de. Türkiye'de olanlar kendilerini tam bir Türk olarak hissediyorlar. Türkçe konuşuyorlar zaten.

'ABD'nin kültürü yok'

Osmanlı'nın politikaları ile ABD ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerin bugünkü politikaları arasında ne tür farklar var?

Bildiğiniz gibi Osmanlı İmparatorluğu'nda halkların kendi kültürlerini yaşama ve koruma hakkı vardı. Çok farklı sosyal, etnik ve dini gruplar mevcuttu imparatorluk içinde. Ama öyle bir sistem vardı ki neredeyse her grubun kendine ait bir idaresi bulunuyordu. Tarih ne söylerse söylesin ben inanıyorum ki bu çok büyük bir toleranstı. Tabii bunda İslam'ın, Osmanlı İmparatorluğu'nun politikaları üzerindeki etkisinin rolü büyük. Farklı dinlere mensup kişiler de bu yüzden tolore edildi. Tabii ki bütünüyle eşit olamazsanız. Ama Osmanlı İmparatorluğu'nun yaptığı şey farklılıklara saygı göstermekti. İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu zayıflarken koloniler edindi farklı yöntemlerle. Sömürü amaçlıydı bu.

Amerika'nın durumu ise farklı. Amerika'nın kültürü yok açıkçası, tarihi yok. Irak operasyonu özelinde konuşursak bence çok kötü bir politika yürüttü ABD bu konuda. İnsanları değiştiremezsiniz. Eğer sorun Saddam'ı değiştirmek ise bunu yine Irak halkı yapmalıydı. Irak Savaşı tek kelimeyle bir trajediydi ve sanırım gelecekte de böyle şeyleri görmeye ne yazık ki devam edeceğiz.

'Türkiye savaşta doğru olanı yaptı'

Osmanlı hanedanından biri olarak Türkiye'nin şimdiki durumu hakkında ne düşünüyorsunuz? Osmanlı İmparatorluğu ile Türkiye arasındaki benzerlikler ve farklılıklar neler sizce?

Büyük farklılıklar var. Osmanlı İmparatorluğu bugünün koşullarında bir nevi süper güçtü. Dünyaya hükmediyordu. Tabii Türkiye böyle bir pozisyona sahip değil. Batı'yla olan ilişkileri de karmaşık tabii. Mesela ben açıkçası ABD'nin kendi askerlerini Irak'a göndermek için Türkiye üzerinde baskı uygulamasından rahatsız oldum. Ama Türkiye bu konuda çok doğru bir karar verdi. Bunu şunun için söylüyorum. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışının ardında da Batı'ya Birinci Dünya Savaşı döneminde yardım etme gerçeği yatar. Bölgedeki savaşlarda Türkiye'nin alacağı pozisyon bu yüzden önemli. Ve Osmanlı'nın son dönemde düştüğü hataya düşmemek gerekiyor.

Türkiye'nin ekonomik sorunları olmasına rağmen dinamik bir ülke olduğunu söylemek mümkün. Öyle hissediyorum ki, Doğu'yla olan kapıları sürekli açık tutmak iyi bir seçim olur. Bu Batı'ya bütünüyle yüz çevirme anlamına da gelmiyor. Türkiye, Avrupa'nın bir parçasıdır. Bence en adil olanı ilgiyi en eşit şekilde dağıtmak Doğu'yla Batı arasında. Güneş doğudan yükselir. Kültür ve medeniyet doğudan gelir. Türkiye'nin bunu unutmaması gerekiyor.