ÖMER ÇAKKAL
Udi Şerif Muhittin Targan'ın ardından yetişen kuşağın en önemli icracılarından olan Yurdal Tokcan, müzikteki yirmibirinci yılında ikinci albümüyle yoluna devam ediyor. 2002'de 'Hisleniş'i çıkaran Tokcan, 'BendeCan' adını verdiği ikinci albümünü Akustik Müzik etiketiyle müzikseverlerle buluşturdu.

Dünyanın en önemli festivallerinde pek çok grupla ya da bireysel performansıyla sahne alan Yurdal Tokcan, Türk müziğinin temel enstrümanlarından biri olmasına karşın henüz adına bir festival düzenlenmeyen ud sazının ülkemizdeki en önemli isimlerinden. Buna karşın sanatçı yalnızca iki albümün sahibi. Sanatçıya göre bu durum gayet doğal. Zira Türk müziğinde yol almak sabır ve özveri ile yoğrulmuş uzun bir zaman dilimini gerektiriyor. Çalışmanın meyvesi ise ne kadar geç gelirse o kadar olgun oluyor.

Hisleniş'i tamamen doğaçlama bir albüm olarak tarif eden ve taksim formunu, bir enstrüman sanatçısının kendini en iyi ifade edebileceği form olarak gören Tokcan albümleri ve BendeCan'la ile ilgili şunları söylüyor: "Müziğe 1983 yılında başladım. İlk albümün 19 yıl sonra geldi. Bestelerimi ise bugün 21 yılın ardından yayınlayabildim. Neden bu kadar bekledim? Çünkü beste yapma eylemi, ayrıca özel bir yetenek gerektiriyor. Sözlü müzik dinleyiciyi sözlerle belli bir moda sokar. Enstrümantal müzik ise herkesi ayrı bir coğrafyaya sürükler. Tüm bu duyguları verebilmek için uzun zamana ihtiyaç var. BendeCan albümü beş yıldır üzerinde çalıştığım bestelerin ürünü. Adı üzerinde BendeCan, benim içimdekileri anlatıyor."

Ustalar Tokcan'a eşlik ediyor

BendeCan albümündeki on parçanın bestesi Yurdal Tokcan'a ait. Gürcü kökenli olan sanatçının kızı için bestelediği Gürcü Kızı ve erken gelen sonbahardan haber veren Bahar Türküsü'nü ardı ardına keman, ud ve ney taksimleri takip ediyor.

Gündelik kaygılardan uzak, 'kalıcı' albümleri son aylarda ardı ardına yayınlayan Metin Gım'ın prodüktörlüğünde müzikseverlerin ilgisine sunulan albümde Tokcan'a, her biri kendi sazının virtüözü sanatçılar eşlik ediyor. Kanun ustası Göksel Baktagir, neyzen Eyüp Hamiş, viyolonselde Emrullah Şengüller, kemençede Selim Güler, Derya Türkan ikilisi, kemanda Baki Kemancı, klarnette Serkan Çalgı ve perküsyonda Yinon Muallem'in Tokcan'a eşlik ettiği albümde, Özleyiş adlı parçada vokalde Sumru Ağıryüryen albüme katkıda bulunuyor.

Ud, sadece Arapların sazı değil

Hâlen, kendisine yetişemediği babaannesinden kalan sazıyla müziğini icra eden Yurdal Tokcan, kökleri aileden gelen müzik eğiliminin sonucunda son yıllarda pekçok Ortadoğu ve Avrupa ülkesinde sahne aldı. Özellikle Mısır'da katıldığı Arap müziği festivallerinden övgüyle sözeden Tokcan, Araplar için udun oldukça önemli olduğunu belirtiyor. Udu Endülüs Emevileri yoluyla tanıyan Avrupalının kimi eklemeler sonunda ürettiği 'lavta' adlı saz üzerine bugün Almanya'da ve Yunanistan'da uluslararası festivaller düzenlediğini kaydeden Tokcan devam ediyor:

Artık enstrüman sanatçısı da solist

"Gelgelelim Türkiye'de bugüne kadar yapılmış bir ud festivali yok. Dünyada ud bir Arap enstrümanı olarak tanınıyor. Bense çıktığım her konserde 'biz de varız' diyorum. Ud sazının önemli kaynaklarından birinin de Türkiye olduğunu anlatma noktasında kendimi adeta bir misyoner olarak görüyorum. Devletin kendi kültürünü sahiplenmediğine dair yaygın kanaate katılmıyorum. Zira devlet, kendi etnik enstrümanların her birini ayrı ayrı branşlar açarak yaşatıyor. Hatta diyebilirim ki etnik müzik alanında Türkiye kadar kendi kendi müziğine sahip çıkan başka bir ülke yok. Ancak bu eksiklik bence dinleyicinin ihtiyacıyla ilgili biraz da. Daha düne kadar albüm kapaklarında, albümde çalan enstrüman sanatçılarının adı bile yazmıyordu. Kimse de 'Niye yazmıyor?' demiyordu. Bugünse enstrüman sanatçılarının da birer solist olarak görülmesi yanında, dinleyici sözlü albümleri de enstrüman sanatçılarına bakarak değerlendiriyor. Bu oldukça iyi bir gelişme."

Udun yaşayan ustalarından

Aslen Ordulu olan sanatçı 1988 yılında mezun olduğu İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı'nın ardından yoğun bir çalışma dönemine girdi ve pek çok albümde sanatını icra etti. Kutsi Ergüner, Mercan Dede ve Göksel Baktagir gibi farklı kuşak ve tarzların sanatçıları ile onlarca çalışma içinde bulunan sanatçı yurtiçinde ve yurtdışında verdiği bireysel ve grup konserlerinin ardından bugün, genç yaşına karşın ud sazının yaşayan en büyük ustalarından biri olarak gösteriliyor. Hâlen Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu'nda görev yapan Yurdal Tokcan, kendi bestelerine yer verdiği 'BendeCan' albümünden önce, 'Hisleniş' adıyla bir albüm daha çıkarmıştı.