FATMA ADALI / İSTANBUL
"İkinci Gazi Yaşargil" olarak bilinen Yale Üniversitesi "Nörovasküler Cerrahi ve Yoğun Bakım" Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Murat Günel, beyin felçlerinin yüzde 80'inin beyne kan gitmediğinden, yüzde 20'sinin de kanamadan kaynaklandığını söyledi. Günel'in açıklamalarına göre halk arasında baloncuk olarak bilinen ve beyin damarlarında baloncuk oluşmasına neden olarak ölümlere yol açan anevrizmaların görülme sıklığı yaşa bağımlı olup, altmışlı yaşlarda toplumun yüzde 10'unu etkilediği halde sadece küçük bir bölümü kanamalara yol açıyor. Günel'e göre, kanamaların hastayı öldürme riski yüzde 50 ve hayatta kalanların yüzde 50'sinde de beyin hasarlarına yol açıyor. Anevrizmaların neden ortaya çıktığının tam olarak bilinemediğini kaydeden Günel, "Kanımca çevresel ve genetik faktörlerin rolü olduğu açık. Ama anevrizmalar kadınlarda daha sık görülüyor. Sigara kullanımı ve yüksek kan basıncı da hastalığın her aşamasında olumsuz rol oynuyor" dedi. Bazı hastalarda, bu büyük kanamadan sadece bir iki hafta önce başağrısının gözlendiğini, görme bozukluklarına veya gözü oynatma sorunlarına yol açabildiğini belirten Günel "Kanamaya yol açmış anevrizmaların tekrar kanamasını engellemek için acil olarak ilk 24-48 saat içinde tedavinin yapılması gerekiyor" şeklinde konuştu. Beyne yeterince kan gitmemesi yüzünden ortaya çıkan felçler "iskemik felçler" adı altında toplanıyor. Bu risk faktörlerinin kontrolünün, felçlerin önlenmesi açısından çok önemli olduğuna dikkat çeken Günel, "Kandaki 'trombosit' denilen ve felcin oluşumunda kötü rol oynayan hücrelerin tedavisi için, özellikle kırk yaşından sonra doktor kontrolünde olmak üzere günde 1 Aspirin almak önemli" dedi.

Beyin felcine yeni ilaç

Felci önlemek için diyet ve egzersizi öneren Günel, Amerika'da son yıllarda iskemik felçlerin tedavisinde yeni bulunan "tPA" adlı ilacın da iyileşme oranını ciddi şekilde artırdığını belirterek şöyle konuştu: "Bu ilaç, damar tıkayan pıhtıyı eriterek etki ediyor. Bu yüzden en korkulan yan etkisi de beyinde kanamaya yol açması. En önemli kural, ilacın felcin başlamasından sonraki ilk altı saat içinde verilmesidir. Amerika'da hastaların, felcin oluşumunda hemen hastaneye gidilmesi için felçler beyin atağı olarak değerlendirilerek halkın eğitilmesine çalışılıyor."

Kurduğu araştırma laboratuarında çalışmalarını sürdüren Günel şunları söylüyor: "Özellikle genetik yöntemler kullanarak bu hastalıkların neden ortaya çıktığını araştırıyorum. En büyük hayalim bu nedenler ortaya çıktıktan sonra hastalıkların iyileşmesinde yeni tedavi yöntemleri bulabilmek. Gün gelecek, genetik şifredeki yapı-anlam ilişkisini çözecek ve pekçok hastalığın iyileştirilmesinde bundan yararlanacağız".

Günel, "Kadere ne kadar inanıyorsam alternatif tıbba da o kadar inanıyorum. Elinizden gelen her şeyi yapıyorsunuz, ama bazen çok küçük bir tesadüf her şeyi değiştirebiliyor, bu kader bence" şeklinde konuşuyor.

Duygusal hikayeler anlatmayı seviyor

Murat Günel 1967'de Ankara'da doğdu. Kadıköy Anadolu Lisesi ve İstanbul Çapa Tıp Fakültesi'ni bitirdi. 1991'de Amerika'ya giden Günel, moleküler genetik, beyin kanamaları ve damar tıkanıkları konusunda yüksek ihtisas yaptı. Amerikan Sağlık Bakanlığı'ndan (NIH) büyük bir araştırma ödülüne hak kazanan Günel, beyin kanamalarına neden olan genleri bulmak için modern bir araştırma merkezi kurdu. Yale Üniversitesi'nde "Nörovasküler Cerrahi ve Yoğun Bakım" Bilim Dalı Başkanı olan Günel genellikle Klasik Türk ve Batı Müziği dinliyor. Düzenli olarak koşuyor. Türk-Amerikan Tıp Birliği Başkanlığı'nı da yürüten Günel sosyal hayatında da renk-liliği seviyor. Üyelerinin kalabalıklar önünde hikaye anlatarak rahatlama yolunu seçtiği "The Moth"a üye olan Günel herkes komik hikayeler anlatırken duygusal hikayeler anlatmayı tercih ediyor. Günel, şu sıra Franz Babinger'in "Fatih Sultan Mehmet ve Zamanı" adlı kitabını okuyor.