Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 2-3 Eylül tarihlerinde Türkiye'ye gerçekleştireceği ziyaret, enerji sektöründe tansiyonu yükseltti. SSCB'nin dağılmasından sonra Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan ilk Rus lider olacak olan Putin'in ziyaretinde dev enerji projeleri masaya yatırılacak. Ekonomik işbirliği anlaşmasının da imzalanacağı görüşmeler sırasında enerji konusunda da geniş çaplı bir anlaşma imzalanması bekleniyor. Ziyarette ön palana çıkacak en önemli konular arasında Botaş'ın milyar dolarları bulan kontrat devirleri yer alacak. Putin'in Türkiye dosyasında bulunan diğer öncelikli konu ise Trans-Trakya boru hattı olacak.

Kontratların devri konusu

Türkiye'nin Rusya ile yaptığı doğalgaz anlaşmalarının kontratları Botaş'ın elinde bulunuyor. Ancak Doğalgaz Piyasası Kanunu'na göre Botaş 20 Aralık tarihine kadar bu kontratları özel sektöre devretmek zorunda. Yasal olarak, Botaş'ın 5 ülke ile yaptığı doğalgaz kontratlarının yüzde 10'luk bölümünü ihale ile özel sektöre devretmesi gerekiyor. Bu kontrat devirlerine uzun süredir en büyük ilgi gösteren ülke Rusya. Putin'in yanında getireceği dosyada, milyar dolarları bulan yaklaşık 100 milyar metreküplük doğalgaz kontratları için ihaleye çıkılması istenecek. Rusya, bu kontratların kendi bilgisi dışında bir özel şirkete verilmesine de karşı çıkıyor. Ruslar kontratların güvenilir bir şirkete devrini istiyorlar. İki devlet arasında imzalanmış bir kontrat olduğu için bu kontratın herkesle paylaşılamayacağı görüşünü öne sürüyorlar. Bu yüzden bu kontratları işadamı Ali Şen ile Gasprom'un ortaklığında kurulan Bosphorus Gaz Coorparition şirketinin alması için yoğun kulis yapılacağı belirtiliyor.

Miller ipucunu vermişti

Kontrat devirleri konusunu Gasprom Yönetim Kurulu Başkanı Aleksey Miller, geçtiğimiz aylarda Türkiye yaptığı ziyarette gündeme getirmişti. Miller, geçtiğimiz aylarda Putin'in ziyaretinin ön hazırlığı için Türkiye'ye gelmişti. Miller'in Enerji Bakanı Hilmi Güler ile yaptığı görüşmede, Türkiye'deki birçok enerji projesiyle ilgilendiklerini sadece ithalatçı değil tedarikçi de olmak istediklerini enerji zincirinin her halkasıyla ilgilendiklerini söylemişti. Miller'in gündeme getirdiği en önemli konu ise konrat devirleri olmuştu. Putin'in ziyaretin bu konunun çözülmesi bekleniyor.

Alternatif boru hattı projesİ

Putin'in ziyaretinde ön plana çıkacak diğer bir konu ise "Trans-Trakya Petrol Boru Hattı" projesi. Türkiye, Trans-Trakya Petrol Boru Hattı projesine alternatif bir proje hazırladı. Botaş Genel Müdürü Mehmet Bilgiç'in açıkladığı projenin adı ise "Boğazları By-pass Projesi". Rusya'nın hazırladığı projenin Boğazlar'la ilgili riski daha da artıracağını düşünen Botaş, by-pass projesi ile Mavi Akım gazını Ceyhan'a indirmeyi planlıyor. Rusya'nın istediği Trans-Trakya projesinin 600 milyon dolara malolmasının beklendiğini söyleyen üst düzey bir Botaş yöneticisi, hattın 193 kilometrelik boru hattından yılda 60 milyon ton petrol taşınmasının söz konusu olacağını belirtti. Bu projeye altarnatif olarak by-pass projesinin maliyetinin daha ucuz olacağına dikkat çeken aynı yönetici, Samsun'dan Ceyhan'a yapılacak boru hattının boğazların güvenliği için de uygun olacağını ifade etti.

ÖZGÜR AKBAŞ / ANKARA

« Geri Dön