YAKUP KOCAMAN
İstanbul Sanayi Odası (İSO) "Türkiye'nin İkinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu 2003" raporunu açıkladı. İSO raporuna göre, iç pazardaki sıkıntılardan dolayı daralan KOBİ'ler dış pazarlara açılarak gelirlerini artırma şansı yakaladı. İstanbul'da düzenlenen bir basın toplantısı ile raporu duyuran İSO Başkanı Tanıl Küçük, 2002'de başlayan makroekonomik göstergelerdeki iyileşmelerin 2003'te de devam ettiğini ancak iç pazar ağırlıklı çalışan işletmelerde sıkıntıların devam ettiğini söyledi.

İSO Başkanı Tanıl Küçük, iç pazarda sıkıntı yaşamaya devam eden sanayi kuruluşlarının bu durumu dış pazarlara yönelerek telafi etmeye çalıştığını kaydetti. Küçük, İkinci 500 büyük sanayi listesinde yer alan KOBİ niteliğindeki firmaların 2003 yılı gelirlerinin 3'te 1'ini ihracattan kazanmaya başladığını bildirdi.

Kârlılık düzeyi düşük

Tanıl Küçük, tamamına yakını KOBİ niteliğinde olan İkinci 500 büyük listesinde yer alan firmaların 2003'teki üretimlerinin ve satış karlılıklarının istenilen düzeyde olmadığını söyledi. Küçük, İkinci 500'ün üretimden satışlarının bir önceki yıla göre sabit fiyatlarla yüzde 4,5 oranında arttığını, bu rakamın yeni yatırımlar için yeterli olmadığını vurguladı.

İSO Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu raporundan sonra İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Raporu'nu da açıkladı. Beybo Boya Sanayi ve Ticaret A.Ş. 51 trilyon 17 milyar 352 milyon liralık üretimden satış hasılatıyla ilk sırayı alırken, Hema Dişli Sanayi ve Ticaret A.Ş. 50 trilyon 977 milyar 246 milyon lira ile ikinci oldu. 3.'lüğe yerleşen firma ise adının kamuoyuna açıklanmasını istemedi.

177 bin kişiye iş sağlıyorlar

Türkiye'nin en büyük ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunun 2003 yılındaki üretimden satışları 16 katrilyon 836 trilyon 732 milyar 659 milyon lira olarak gerçekleşti. 4.1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren bu kuruluşlar, 177 bin 614 kişiye de istihdam sağladı.

Rapora göre, 2002'ye göre kar ve zarar edenler sayısında bir değişme olmadı. 2003 yılında 488 özel büyük kuruluşun 407'si kar ederken, 81'i zarar etti. İkinci 500 büyük sanayi kuruluşunun 2003 yılı satış hasılatı 19.4 katrilyon lira, brüt katma değeri 3.8 katrilyon lira, net dönem karı 344.6 trilyon lira oldu. 2003 yılında 488 özel büyük kuruluşun üretimden satışları cari fiyatlarla yüzde 27.7 artış gösterirken, kamu kuruluşlarında artış yüzde 30.1 olarak gerçekleşti.

Bu arada geçen yıl İkinci 500 listesine 103 yeni kuruluş girerken, listede 255 İSO üyesi kuruluş bulunuyor.

Tanıl Küçük: Açık pozisyona dikkat

İSO Başkanı Tanıl Küçük doların TL karşısında değer yitirmesiyle birlikte dolar bazlı ithalatın cazip hale geldiğini belirterek, dolarla borçlanan şirketleri açık pozisyonlarını fazla artırmamaları konusunda uyardı. Küçük, dengeli büyüme için ihracatta kullanılan yan sanayinin ithal ikame ile değil yerli imalatla beslenmesi gerektiğinin altını çizdi. Küçük, cari işlemler açığının büyüdüğü bir dönemde kuruluşların açık pozisyon yaratmalarının kur ve kriz risklerini artırıcı bir etki yaptığının unutulmaması gerektiği söyledi.

İSO Başkanı, kurda yaşanan kısa dönemli artışlara da değinerek, bunu bir devalüasyon beklentisi olarak yorumlamanın doğru olmadığını kaydetti. Cari açık konusuna da değinen Başkan Küçük, açığın tehlike boyutunda olmadığını, ancak sıcak parayla bunu sürdürmenin doğru olmadığını söyledi.