Yeni Irak anayasası bugün halk oyuna sunulurken, Kerkük'te fırtına öncesi sessizlik yaşanıyor. Anayasanın 136. maddesi Saddam zamanında sürgün edilen kişilerin evlerine dönmelerinin ardından Kerkük ve diğer tartışmalı kentlerin hangi eyaletlere bağlanacağını öngörüyor. 2007'nin Aralık ayında yapılacak olan referandumla Kerkük halkına "Kürdistan"a bağlanmak isteyip istemediği sorulacak. Eğer cevap evet olursa Kerkük, 'Özerk Kürdistan' bölgesinin bir parçası sayılacak. Kürtlerin Kerkük'ü aldıktan sonra bağımsızlıklarını ilan edeceklerini ileri süren Türkmen liderler, ülkeyi böleceğine inandıkları anayasaya "hayır" diyeceklerini resmen açıkladılar. Kürt partiler ise her ne kadar anayasanın ülkeyi bölmeyeceğini söyleseler de, her ulusun bağımsız olma hakkına işaret ederek, şimdiden bağımsızlıklarını ilan etmiş görünüyorlar.

Kerkük peşmerge kontrolünde

Zaten Kerkük Ocak ayında yapılan seçimin ardından idari ve mülki yönetim olarak Kürt partilerin kontrolüne girmiş durumda. Irak askeri üniforması içindeki peşmergeler, kentin güvenliğini sağlıyor. Türkmen ve Arapların duvarlara yapıştırdıkları "anayasaya hayır" pankartları, peşmergeler tarafından anında sökülüyor. Kerkük'ün kuzeybatısındaki Urube mahallesinde yaşayan Araplar ise, Amerikan ve peşmerge güçlerine tepkilerini bombalı araçlarla gösteriyorlar. Hemen her gün iki üç yerde bombalar patlıyor. Kerküklü Türkmenler ve Araplar arasında hızla Kürt nefreti yayılıyor. Her ne kadar adı konulmasa da bir iç savaş endişesi hemen herkeste hakim. Siyasi parti liderleri de bu korkularını saklamıyorlar.

'Kerkük adım adım felakete gidiyor'

Enver Bayraktar Türkmen Adalet Partisi Başkanı
"11 Nisan 1970 yılında yapılan ve 1974 yılında yapılan anlaşmaya göre Kürt kardeşlerimize Irak Baas rejimi tarafından bazı haklar verildi. Kürtlere geniş yerler vermek için bazı bölgeler üzerinde değişiklikler yaptılar. Örneğin Çemçemal kasabasını Kerkük'ten alıp, Süleymaniye vilayetine bağladılar. Şimdi ise geçici anayasanın 58'inci maddesinde eski sınırların yeniden çizilmesi kararlaştırılıyor. Çemçemal eğer Kerkük'e eklenirse yaklaşık 600-700 bin insan Kerkük'ün nüfusuna eklenecek. İkinci olarak Saddam rejimi Kürtlere ve Türkmenlere baskı yaparak 11 bin 865 kişiyi Kerkük'ten sürdü. Şimdi Kürt partileri bu kişileri geri getirerek 2007'de yapılacak referandumda Kerkük'ü kuracakları bağımsız Kürdistan'a bağlamaya çalışıyorlar. Çünkü Kerkük'ü aldıkları zaman ekonomik açıdan güçlü olacaklar. Ancak yaptıkları bu planları Kerkük'ü büyük bir felakete sürükler. Bugün Irak'ta her evde silah var. Eğer bir iç savaş çıkarsa Irak'ta durum çok kötü olur."

Kerkük'te bağımsız gözlemci istiyoruz

Hasan Turan Kerkük İl Meclisi Üyesi
Bizce referandumdan büyük ihtimalle evet çıkacak. Çünkü Ocak ayındaki seçimde yapılan ihlaller gibi bu referandumda da bazı ihlaller yapılıyor. Geçen seçimde Kerkük'e kayıtlı olmayan 108 bin seçmen ABD'lilerle yapılan pazarlıklar sonucu oy kullandı. Biz şartları yerine getirdik. Yüksek Seçim Komisyonunun verdiği rakamlara göre Kerkük'te 580 bin seçmen var ancak kentte yönelik başlayan Kürt akınından dolayı 850 bin nüfus 1 milyon 40 bine, seçmen sayısı da sahte belgelerle 712 bine çıkmış durumda. Ocak'taki seçimden bu yana 227 bin seçmen sayısı Kerkük listesine eklendi. Bunların çoğu Kerküklü değil, kuzey Irak'tan geliyorlar. Maalesef Kerkük'ün geleceğinde Kerkük halkı değil, dışarıdan gelenler karar sahibi olacak. Bu da Allah korusun Kerkük'ü bir iç savaşa götürübilir. Biz bağımsız kuruluşlardan ve BM'den gözlemciler istedik ancak onlar can güvenliğ olmadığı gerekçesiyle Kerkük'e gelmedi.

'İç savaşa izin vermeyiz'

Kerkük İl Meclis Başkanı Rızgari Ali, Kerkük'te iç savaşa neden olacak gerilime izin vermeyeceklerini söyledi. Ali, sözlerini şöyle sürdürdü: "Irak tarihinde 5 anayasa hazırlanmıştır. Bunların hiçbirinde Türkmen diye bir ırk yer almamıştır. Bu anayasada Türkmen ismi 5 ayrı yerde zikrediliyor. Ayrıca bize vilayet olarak Türkmenceyi resmi dil kabul etme izni veriliyor. Dünya, 22 Arap devleti ve en az 9 Türkçe konuşan devlete sahip. Bu haram değil helal öyle değil mi? O zaman neden Kürtlerin tek devlet kurma hakları haram görülüyor. Bunun bir tehlikesi mi var? Bizim Kerkük ısrarımız bir iç savaşa yol açmaz. Bir çok taraf iç savaş çıkarmak için çok çalıştı ama başaramadı. Biz buna izin vermeyiz. Türkmen kardeşlerimizin de yarısı referandumda evet diyecek."

Hayırcılara baskı yapılıyor

I.T.C Musul Başkanı Mehmet Tahir
Referandumda üç vilayetin üçte ikisi hayır derse anayasa geçersiz sayılacak. O zaman meclis dağılacak ve hükümet düşecek. 1 yıllık geçici bir hükümet kurulup yeni bir anayasa hazırlanack. Hükümet ve ABD bu anayasayı her halükarda geçirmek istiyor. Bunun için her türlü yola başvuruyorlar. Ama biz Irak Türkmen Cephesi olarak anayasanın bir çok yerinde haklarımızın çiğnenmiş olmasından dolayı hayır diyeceğiz. bunun kararını aldık. Bizim üzerimizde baskılar var. Pankartlar asıyoruz hemen indiyorlar. Hayır diyenlerin hepsine karşı baskılar uygulanıyor.

Arap-Kürt-Türkmen birlikte yaşamalı

Kürdistan İslam Partisi Kerkük Başkanı Ömer Muhammed
Bu anayasanın içinde bütün partilerin görüşlerini dikkate alan her şey var. Biz Kürt milleti olarak Saddam Hüseyin tarafından büyük zulümlere maruz kaldık. Bazı istemediğimiz bölümler olmasına rağmen şimdiki haliyle anayasaya evet deme kararı aldık. Kürdistan bölgesi iktisadi, coğrafi, ırksal ve hatta topoğrafik yapısı itibariyle bile diğer bölgelerden farklı. Bunun için biz Kürtler bölünme, paylaşma ya da bağımsızlık istemiyoruz. Biz kendi isteğimizle Arap ve Türkmen kardeşlerimizle birlikte yaşamak istiyoruz.