İlk defa Urartular tarafından kurulan ve M.Ö. 1400-800 yıllarına tarihlenen Harput Kalesi'ni sırasıyla İskitler, Romalılar, Bizanslılar, Hazar Türkleri, Emeviler ve Abbasiler tarafından aynı amaçla kullanmış. 11. yy.'da Selçuklu-Oğuz Türkleri'nin yerleştiği Harput'ta Türk tarihi, Fırat Ünivertesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Muhammed Beşir Aşan'ın ifadesiyle M.Ö. Urartuların atası Hurriler döneminde başlamış ve bu yüzden de "kültürlerin kalesi" olma niteliği taşımakta. Harput Kalesi'nde 15 Eylül 2005'de başlayan ve 7 Ekim'e kadar devam edecek olan kazı çalışmaları hakkında bilgi veren Prof. Aşan, kazının amacının Harput Kalesi'ndeki tarihi dokuları ortaya çıkarmak olduğunu söylüyor. Osmanlı mahallesi arkeolojisinin Harput gibi bir ölçekte ilk defa yapıldığını vurgulayan Aşan, kazı ve restorasyon çalışmalarının tamamlanması ile ortaya çıkacak mahallenin Türk kültürüne armağan edileceğini söylüyor. Fırat Üniversitesi'nin Prof. Veli Sevim başkanlığında yürüttüğü kazı çalışmalarında yaklaşık 60 kişi görev alıyor.