HÜSEYİN ÖZAY / ANKARA
Kamu haznedarlığı ilkesi kapsamında kamu bankalarında tutulması gereken kamu kurumlarının kaynakları, özel bankaların iştahını kabartıyor. Kamu bankalarının kaynaklarını kendi bankalarına çekmek için 2 katrilyon liralık promosyon bütçesi hazırlayan özel bankalar, promosyanlarla ortak havuz uygulamasını delmeye başladı.

Yıllardır devlet kağıtlarıyla katrilyonlarca liralık kârlar elde eden bankalar, faizlerin düşmesiyle birlikte yeni "kâr kapıları" aramaya başladı. Bu kapsamda özel bankalar, kamu haznedarlığı ilkesi kapsamında, kamu bankalarında tutulması gereken, kamu kaynaklarına göz dikti. Kamu kaynaklarını kendi bankalarını çekmek için, yaklaşık 2 katrilyon liralık promosyon bütçesi hazırlayan özel bankalar, bu promosyonlarla kamu ortak havuzunu delmeye başladı.

25 katrilyon liralık pasta

Özel bankalarla kamu bankalarını karşı karşıya getiren kamu kaynakları, Türkiye'de incelemelerde bulunan IMF görüşmelerine de yansıdı. Özel bankalar, kamu kaynaklarının kamu bankalarında toplanmasını sağlayan kamu haznedarlığı ilkesinin yeniden düzenlenmesini IMF'den istediler. IMF uzmanları ise, konunun yetkililerle değerlendirileceğini bildirdi. Yeni Şafak'ın edindiği bilgiye göre, özel bankalar ile kamu bankaları arasında kavgaya neden olan, kamu kurumların kaynakları ortalama olarak 25 katrilyon lira civarında bulunuyor. Bunun dışında, kamu kurumlarının maaş ödemeleri de bulunuyor. Bu da yıllık bütçede öngörülen personel ödenekleri ile değişiyor. Maaş ödemeleri ile bankalar ayrıca yeni müşteri kazanıyorlar. Bankalar ayrıca, maaş ödemelerini koydukları limitlerle, paranın bir kısmının bankada kalmasını sağlıyor.

Ne tür promosyonlar veriliyor?

Özel bankaların, kamu kaynaklarını kendi bankalarını çekmek için, kamu kurumu yöneticilerine çok cazip imkanlar sundukları bildirildi. Özel bankaların mevduatları çekmek için en çok, kamu kurumu yöneticilerine makam arabası tahsis etme yöntemini kullandıkları bildirildi. Yine, bazı özel bankaların da mevduatların kendi bankalarına yatırmaları karşılığında, kamu kurumlarının tadilat işlerini üstlendikleri belirtildi. Bazı özel bankaların da, kaynaklarını kendi bankalarını yatıran kamu kurumlarının vakıflarına, bağış adı altında kaynak aktardıkları öğrenildi. Kaynaklar karşılığında, kamu kurumlarına doğrudan kaynak aktarmaların da yapıldığı, bu kaynakların ilgili kamu kurum yetkilileri tarafından örtülü ödenek gibi kullanma imkanı sağladığı da kaydedildi.

Özel bankaların yoğun çabaları ve sundukları cazip promosyanlarla, kamu kaynaklarının sadece kamu bankalarında toplanmasına ilişkin uygulamada delinmeler başladığı bildirildi. Bu kapsamda bazı kamu kurumların, kaynaklarının bir kısmını kamu bankalarına yatırdığı bir kısmını da özel bankalara kaydırdığı belirtildi. Kamu bankaları da, kamu kaynaklarının sadece kamu bankalarında toplanmasına ilişkin hükmün aynen uygulanması için Maliye Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunuyor.