Avrasya ekseninde değişik Türk boylarının hicret yönü Asya'dan Avrupa'ya doğru olmuştur. Türkler'in Anadolu'da Selçuklular ile başlayan varlığı Osmanlılar'la perçinlenmiş ve süreklilik kazanmıştır. Türk dili, kültürü, düşünce ve sanatı, bin yıllık Anadolu tarihi içinde yoğrulmuştur. Onlar Anadolu'daki varlıklarını korumak için ya Asya ya da Avrupa değil, hem Asya hem de Avrupa demişlerdir.

Kaşgar'dan Travnik'e kadar oldukça geniş bir coğrafyada varlığı koruyan Türk soylarının anavatanı Anadolu olmuştur. Avrasya'yı büyük bir hilal gibi kuşatan Türk dünyasının yıldızı Anadolu'dur. Bursa'sı, Edirne'si, İstanbul'u ve Konya'sıyla Anadolu yeniden Türk dünyasının odak noktasına yerleşmiştir. Anadolu, doğal, kültürel ve insan kaynaklarıyla, Türk dünyasının öncü gücü olma yolunda hızla ilerlemektedir.

Asya'nın altın şehirleri, Anadolu'nun altın şehirleriyle elele vererek, Avrupa'nın hem Doğu'sunda hem de Batı'sında yeni altın şehirler kuruyor. Anadolu insanı Avrupa'nın her şehrinde küçük Buhara'lar kurmadan, Bursa'da ayaklarını yere sağlam basamayacağını biliyor. O Buhara ile Bursa arasında fark gözetmediği gibi, Bursa ile Berlin arasında da fark gözetmiyor. Bunun için, Berlin'de Bursa'ya yakın bir Bursa vardır.

Burç FM'in Genel Yayın Yönetmeni Bünyamin Şen'in her hafta hazırlayıp sunduğu, Anadolu'nun bütün şehirlerinde ilgiyle dinlenilen "Dördüncü Boyut" programında, benim "Zamanı Aşan Şehirler" kitabımdan yola çıkarak, Asya'nın zaman kadar derin ve tarih kadar zengin şehirlerinin Anadolu'nun kültürel ve ekonomik dünyasındaki yerini ve önemini konuştuk.

Kitapta herbiri beş yazıyla ele alınan Bakü, Şeki, Taşkent, Semerkand ve Buhara Azerbaycan ve Özbekistan'ın olduğu kadar Anadolu ve Balkanlar'ın da şehirleridir. Son Azerbaycan gezisinde tanıdığım Bakü'nün önde gelen hikayecilerinden Rasim Karaca ile yaptığımız söyleşide niçin Bakü ile Bursa'nın kardeş olduğunun üzerinde önemle durduk. Bakü, Buhara, Bursa ve Berlin'i kardeş olarak görmeyenler, İstanbul'un zenginliklerini dünyaya taşıyamazlar.

Karaca, Başkanı olduğu Azerbaycan Yazarlar Ocağı'nın öncülüğünde Necip Fazıl'ın "Çile"sinden yaptığı seçmeleri yayınlamış. Rasim Özdenören'in hikayelerinden ve Cahit Zarifoğlu'nun şiirlerinden yaptığı seçmeler de yakında yayınlanacak. Sezai Karakoç, Erdem Bayazıt, Akif İnan ve Alaeddin Özdenören'in şiirlerinden yapılacak çeviriler Azerbaycan ile birlikte Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkmenistan şiirine de yeni boyutlar kazandıracaktır.

Doksanlı yılların başında ilk defa gördüğüm Asya'nın altın kentleri ile Anadolu'nun kültürel bağları büyük ölçüde kopmuştu. Geçen onbeş yıl içinde Anadolu'dan giden girişimciler, Türk cumhuriyetlerinin bütün şehirlerinde kurdukları okullarla Türkiye arasında yıkılmaz ve sağlam köprüler kurmuşlar. Nasıl geçmişte inşa edilen köprülerle Emir Sultan Buhara'dan Bursa'ya gelmişse, sayıları yüzleri aşan okullarla da Necip Fazıl şiirleriyle yalnızca Bakü'ye değil, Orta Asya'nın bütün şehirlerine gitmiştir.

Avrasya ekseninde duvarların yıkılması, Asya ve Avrupa'nın şehirlerini birbirlerini dışlamadan, Endülüs ve Osmanlı dönemlerinde olduğu gibi, bir arada yaşamaya zorluyor. Şehirlerin kültürel ve ekonomik gücünün kaynağında çatışma değil, dayanışma ve yardımlaşma vardır. Bursa ve Buhara gibi, birbirleriyle yardımlaşmasını bilen şehirler, bütün dünya şehirlerine örnek olacaklardır.

Şehirler arasında barış köprüleri kurmadan, ülkeler arasındaki savaşların önüne geçmek mümkün değildir.

NAZİF GÜRDOĞAN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan