METİN MUTANOĞLU
Amerika'nın Irak'ı işgal etmesinin üzerinden 2 yıl geçti. İşgal güçlerinin bu ülkeye verdiği hasar dünya kamuoyuna fotoğraflarla yansıyor. Ancak objektiflere yansımayan kayıplar da sıralanamayacak kadar çok. Bunlardan biri de Irak sanatı ve sanatçıları. Amerikan işgalinin Irak sanat dünyasına verdiği zararı Iraklı ünlü sanatçı Amir Tevfik'le konuştuk. Tevfik, etkili sesini şimdi ülkesinin işgaline karşı bir direniş yolu olarak kullanıyor. Savaş öncesi Irak televizyonunda çalışan Amir Tevfik, şimdi Bağdat Üniversitesi bünyesindeki bir müzik kursunda gönüllü hocalık yapıyor. Savaş hayatını alt üst etmiş, akşam evine ekmek götürebilmek için çocukluk arkadaşının dükkanında çalışıyor. Iraklı sanatçı şair İbrahim el-Basri'nin şiirinden bestelediği Ya Zinzane (Ey Zindan) adlı 13 dakikalık şarkısından bir bukle ile karşıladı bizi. Şarkının sözleri Iraklı sanatçının sesiyle yüreklerimize işledi.

Siz bir sanatçı olarak savaşı nasıl yaşadınız?

Gece yarısı bombardıman başladığında ailemle birlikte tuvalette beklemeye başladık. Savaşın 6. gün sabah 05:30'da evimin yüz metre ilerisinde Malallah Cenabi adlı sanatçı komşumun evine bomba düştü. Ama patlamadı. Sabah bombayı kendi gözlerimle gördüm. Üzerinde Letter to Baghdad (Bağdat'a Mektup) yazıyordu. Ben bütün şerefli halklara seslenmek istiyorum ki Amerika Irak'a özgürlük için değil, terörizm için geldi. İnsanları öldürmek için geldi.

Saddam Hüseyin'in devrilmesinden sonra Irak'ta sanat alanında neler değişti?

Saddam zamanında sanata büyük önem veriliyordu. Sanat çalışmaları daha güçlüydü. İşgal sonrası ise Amerika aydınları, sanatçıları, Irak'ın sanatını ve makamını temsil eden temsil eden bir çok kişiyi öldürdü. Amerikan saldırıları bir çok sanat galerisini yerle bir etti. Amerikalılar müzelerdeki en basit eserleri bile çaldılar. Onlara bu eserleri çalmaları içinde bazıları işbirliğinde bulundu.

Irak ilk bombalanmaya başladığında ünlü sanatçı Davud el Kaysi hayatını kaybetti. Kaç Iraklı sanaçtı öldü şu ana kadar?

Tam olarak bu rakamı bilmiyorum. Ama Irak'ta sanatçılar bu işgalden yüzde 100 oranında etkilendi. Psikolojik olarak etkilendiler. Artık herhangi bir eser üretemiyorlar. Şarkıcılar şarkı söyleyemiyor. Düşünün savaş uçakları, helikopterler sürekli evlerimizin üzerinde, her yerden bomba sesleri geliyor ve siz beste yapıyorsunuz. Bundan önce güvenlik vardı. Iraklı şarkıcılar yurt dışında konserlere davet ediliyordu. Kendilerine önem veriliyor. Şimdi ülke işgal altında her tarafta tanklar, askerler, bombalar patlıyor, insanlar ölüyor, Irak halkı ziyan oldu gerçekten .

Sanatçılar halklarının tarihin yazarlar, örneğin şair şiirleriyle, ressam resimleriyle, şarkıcı besteleriyle. Bir sanatçı olarak 10 yıl sonrasına gittiğinizde bugünü nasıl seslendireceksiniz?

Gerçekten bir kurşun bana isabet etse öldürse de hiç korkmadan söyleyebilirim ki. Amerika ülkemizi 10 yıl 20 yıl işgal etse de Irak'ın mazlum halkı bu suçluları çıkaracak ve Irak şerefli bir Arap ülkesi olarak kalacaktır.

Siz şarkınızla Irak'ı resmederken Zindan kavramını kullandınız. Bir sanatçı bakışıyla bugünden yarına baktığınızda Irak'ın geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Evet Irak bugün sıfır noktasında. Sadace sanat alanında değil bütün yönleriyle Irak'ı öldürdüler. Bana göre bundan sonra yapılacak bütün değişiklikler Irak için daha iyi olacak.