Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Yurt Haberler
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Cevdet AKÇALI cakcali@yenisafak.com.tr

Demokrasi; Kurallar rejimi
Demokrasi deyince aklımıza sadece seçim, parlamento ve Anayasa gibi kurumlar gelir. Oysa akla gelen bütün bu unsurları kapsayan bir manası vardır ki, çoğu zaman gözden kaçar. O da demokrasinin bir kurallar rejimi olduğudur.

Demokrasinin temelinde, iktidarların nasıl el değiştireceği, nasıl icraat yapacağı, yetkileri önceden belirlenmiştir. Bu kuralların uygulanması bir teminat altına alınmıştır. Seçimlerde ve icraatta kurallara uygun hareket edilmişse sonucuna herkes katlanmalıdır. Bazı demokratik ülkeler krallıklarla yönetilir. İlk bakışta, krallıkla demokrasinin bir arada olamayacağı zannedilir. Oysa Avrupa'daki krallıkların çoğunda, halk tarafından onaylanmış kurallar vardır. Bu kurallara aynen uyulur. Uymayanın cezalandırılması için mekanizma kurulmuştur. Kurallara uyularak yapılmış seçimin sonucuna herkes katlanır.

Alınan oy yüzdesi
1957 seçimlerinden sonra Türkiye'de yapılan yanlış bir tartışma vardır. Hatırlardadır ki, 1950 ve 1954 seçimlerini Demokrat Parti, oyların yarısından fazlasını alarak iktidar olmuştur. 1957 seçimlerini kazanan DP'nin oyları yarıdan daha azdır. Bu durumda muhalefet partileri, Demokrat Parti'yi istemeyenler, isteyenden daha çok diye bu iktidarı gayrı meşru ilan etmiştir.

O tarihten beridir ki, muhalefette olanlar, iktidarları, aldıkları oylara göre değil de, alamadıkları oya göre değerlendirirler. Söyledikleri meşhur söz, "yüzde 21 oyla ülke idare edilemez" şeklindedir. Oysa kurallara uygunsa, daha az oyla bile ülkeler idare edilebilir. 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de, Erdoğan'ın almış olduğu yüzde otuz beş oyla Cumhurbaşkanı olamayacağını iddia etmiştir.

Futbol misali
Demokraside kuralların ne ifade ettiğini anlamak için, futbol nedir, nasıl oynanır, puan nasıl kazanılır, buna bakmak yeterlidir. Futbol 45 dakikalık iki dönemde oynanır. Oyunun bazı kuralları vardır. Bu kuralları uygulayan hakemler vardır. Takımlardan hangisi daha çok gol atarsa galip ilan edilir. Futboldan bahsedildiği zaman, hiç kimsenin aklına, oyun neden iki değil de üç dönemde oynatılmaz, neden doksan dakikadır ve neden iyi oynayan değil de, tesadüfen bir gol atan galip sayılır diye kimse kafa yormaz ve sonuca itiraz etmez.

Demokrasilerde de, iktidarları tayin eden, seçimin kurallarıdır. Bu kurallar, milletin kararı veya konsensüsü ile önceden belirlenmiştir. Bu kuralların uygulanmasını sağlayan bir mekanizma kurulmuştur. Kurallara uyularak yapılan seçimlerin sonucuna herkesin razı olması gerekir.

Önceden konulan kurallarda, partilerin mutlaka yarıdan fazla oy alması şartı konulmamışsa, "yüzde şu kadar oyla memleket idare edilmez" sözü demokratik düzene inanmamak demektir. Her seçimden sonra, ülkemizde bu tartışmalar yapıla gelmektedir.

Elli yıldan beri yapılan her seçime ayrı bir seçim kanunuyla gitmemizin sebebi de budur. İngiltere'de, Fransa'da, Almanya'da ve Amerika'da oyların dağılımına göre bazen daha az oy alan partiler bile seçimi kazanmış kabul edilmektedirler. Hatırlanacağı gibi aynı tartışmalar, 9. Cumhurbaşkanı Demirel'in seçiminde de yapılmıştır. Kısaca söylemek gerekirse, demokrasinin temelinde, önceden belirlenmiş kurallar, bu kuralların uygulanmasını sağlayan bir mekanizma vardır. Bir ülkede bu mevcutsa bizlere sonucu kabul etmekten başka bir yol yoktur.

Geri dön

Yazdır

Yukarı