Koalisyonu oluştaran parti liderlerinin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen affı aynen Meclis'ten geçirme kararının arkasında, cezaevlerini alelacele boşaltma arzusunun olduğu ileri sürüldü. İddiaya göre Cumhurbaşkanı Sezer, ikinci kez önüne gelen Af Kanunu'nu Anayasa'nın 89. maddesi gereği onaylamak zorunda kalacak, ancak iptali için hemen Anayasa Mahkemesi'ne başvuracak. Hükümet ortakları ise aradaki bu süreyi cezaevlerini boşaltmak için değerlendirecek.

Böylece Anayasa Mahkemesi yasayı iptel etse bile salıverilen hükümlüleri yeniden cezaevine koymak mümükün olmayacak. Çünkü Anayasa Mahkemesi kararları geriye dönük işlemiyor.

Hükümet mazeret arıyor

Ancak, Anayasa'nın 89. maddesine göre Sezer, bütçe görüşmeleri hariç kanunları onaylamak için 15 gün bekleyebilir. Sezer'in bu süreyi kullanarak af tartışmalarını bayramdan sonraya bırakması ya da Anayasa Mahkemesi'nin yürütmeyi durdurma kararı vermesi durumunda ise hükümet, "Affı çıkardık ancak Yüksek Mahkeme durdurma kararı verdiği için işlerlik kazanamıyor" diyecek ya da "Cumhurbaşkanı bekletiyor, oysa onaylamak zorundaydı" mazeretiyle kamuoyunda puan kazanmaya çalışacak.

Anayasa Mahkemesi ise Cumhurbaşkanı Sezer'in yürütmeyi durdurma ve iptal başvurusunda bulunması durumunda; Sezer'in başvurusunu dikkate almayarak kanunu onaylayabilir, Sezer'in başvurusunu dikkate alarak önce yürütmeyi durdurma kararı verir ya da Meclis'in ikinci kez kabul ettiği kanunun kapsamının genişlemesini isteyebilir. Hukukçulara göre ise kanunun Anayasa Mahkemesi'nin önüne gelmesi durumunda kapsamının genişleme ihtimali oldukça yüksek. Sezer'in veto gerekçelerini dikkate alan mahkeme, aynen 1991 yılında olduğu gibi kapsam genişliği isteyebilir.

DYP'den sert tepki

Hükümetin bu tavrını yangından mal kaçırma olarak nitelendiren DYP Grup Başkanvekili Turhan Güven, "Türkiye'de birtakım çevreler hukuku, hukukun üstünlüğünü işletmeye çalışırken, hukuka en fazla riayet etmek zorunda olan hükümet hukuk dışı bir operasyona hazırlanıyor. Bu sinsi bir tavırdır" diye konuştu. Güven, hükümetin Cumhurbaşkanı'nı zora sokmayı düşündüğünü ancak Türkiye'de onurlu daha birçok hakimin bulunduğunu belirterek, "Hükümetin düşündüğü olmayacaktır. Anayasa Mahkemesi de kamuoyu vicdanı yönünde karar alarak hukukun üstünlüğünü ikince kez ortaya koyacaktır" dedi.