Her konuda KHK çıkarılmasının hukukun temel ilkelerine aykırı olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Sezer, kendisine sunulan KHK'ları iade etmekle, hukuk devleti ilkesine uyduğunu vurguladı.

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, hukuk devleti kavramının çağdaş demokrasinin belirleyici temel özelliği olduğunu söyledi. Çağdaş demokrasiyi benimsemiş devletlerin hangi ortamda olursa olsun hukukun üstünlüğü ilkesini benimsemek zorunda olduğunu ifade eden Sezer, Türkiye'nin de bu ilkeleri benimsemek zorunda olduğunu kaydetti. Sezer, "Türkiye'nin kimi sorunlarının temelinde kurallara uymamak ve kurumsallaşmamak yatmaktadır" eleştirisinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Sezer, Meclis'in 21. dönem 3. yasama yılı çalışmalarının açış konuşmasını yaptı. Meclis Genel Kurulu'nda milletvekillerine hitap eden Sezer, ağırlıklı olarak hukukun üstünlüğü, insan hakları, demokratikleşme, yasama, yürütme ve yargı erklerinin görevleri, yargının bağımsızlığı ve kurumların görevleri konularına değindi. Sezer, konuşmasında bir süredir Köşk ile hükümet arasında tartışma konusu olan kanun hükmündeki kararnameler konusunda da son noktayı koydu. Cumhurbaşkanı Sezer'in tamamı 80 sayfadan oluşan 'eleştiri' ve 'özeleştiri' içiren konuşmasının ana hatları şöyle:

Demokrasilerin gücü

"Hukuk devleti ilkesini temel alan demokrasilerin gücü ile toplumların ulaştığı ekonomik gelişmişlik düzeyi arasında koşutluk bulunduğunu görmekteyiz. Demokratik toplum, çoğulcu demokrasi ile temel hak ve özgürlükleri içermekte ve güvenceye almaktadır. Bu öğelerden birisinin eksekliği ya da içerisinin yetersizliği toplum düzeninin demokratikliğinin tartışılmasına neden olmaktadır."

Hukuk devleti ve yeni Anayasa

"Hukuk devleti ya da hukuka bağlı devlet, yönetenlerin ve yönetilenler gibi hukuk ile bağlı kılınmasını öngörür. Devletin üstün otoritesinin hukuka bağlılığının sağlanmasının ilk koşulu, yargı denetiminin devletin tüm organlarını kapsamasıdır. Hukuk devleti kavramı, çağdaş demokrasinin belirleyeci özelliğidir. Çağdaş demokratik uluslar topluluğuna katılabilmemiz için Anayasa'nın gözden geçirilip özgürlükçü, çoğulcu, katılımcı, güvenceli, devlet organları arasında görev ve yetkileri dengeleyen 'Hukuk Devleti' ilkesini sözde bırakmayıp yaşama geçiren bir 'Anayasa' oluşturulması gerekir."

KHK konusu

"Anayasa'nın 87 ve 91. maddelerinde, Bakanlar Kurulu'na belirli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verilebileceği, yetki yasasını, çıkarılacak kanun hükmünde kararnamenin amacını, kapsamını ve ilkelerini göstereceği belirtilmiştir. Ayrıca, kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisinin, önemli konular, ivedi ve zorunlu durumlar için verilmesi koşuldur. Kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisinin ivedi ve zorunlu olmayan durumlar için verilmesi, hemen her konuda düzenleme yetkisi tanınarak uygulamaya yaygınlık ve süreklilik kazandırılması, yasama yetkisinin devri anlamına gelir ve Anayasa ile bağdaşmaz. Cumhurbaşkanı'nın, daha önceki Cumhurbaşkanları döneminde olduğu gibi, kanun hükmünde kararnameleri Anayasa'ya ve hukuka uygunluk yönünden değerlendirirken amacı, yürütme organlarının biri olan Bakanlar Kurulu'nu ya da devlet işleyişini engellemek değil, tam tersine yardımcı olup, Anayasa'ya ve hukuk devleti ilkesine uygunluğu sağlamaktır."

Yargı bağımsızlığı

"Kimi yüksek mahkeme üyelerini ve özellikle Anayasa Mahkemesi üyelerini devletin ve bu bağlamda yürütme organını başı olan Cumhurbaşkanı'nın seçmesi, yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü ilkesiyle bağdaşmamaktadır."