Hinduizmin yükselişi

 
Hindistan sadece güç peşinde değil bu gücü taşıyacak "değer"leri de ihraç etmeye hazırlanıyor. Bu anlamda yükselen bir Hinduizmden bahsedebiliriz.

ABD Başkanı Clinton'ın Hindistan'a yaptığı geziyi kısa vadede politik sonuçları bir yana, 2000'li yıllarda yükselen Hindistan gücünü kabul etmesi anlamında da ilgi ile izlemek gerekiyor.

Henüz Güneydoğu Asya'da oynamaya soyunduğu rol için hayli acemi görünse de Hindistan'ın yükselen bir güç olduğunu Türk kamuoyu genellikle gözden kaçırıyor. Bu tavırda Ankara'nın (zorunlu olarak) Amerika-Avrupa Birliği eksenine endekslenen dış politika stratejisinin payı var.

Soğuk savaş sonrası, uzun vadede Amerika'nın tek başına dünya gücü rolünü sürdürmesinin mümkün olmadığını belirten Henry Kissinger, yeni oluşacak bölgesel güçlerin dünyaya şekil vereceğini belirtir. Avrupa Birliği bu güçlerden sadece biridir. Ve yükselecek dünya güçleri arasında Hindistan'ı da sayar. Hindistan'ı, 22 yıl aradan sonra bir Amerikan Başkanı'nın ziyaret etmesini, soğuk savaş sonrası ilişkilerin yeniden şekillenmesiyle izah edilmesinden öte, bu ülkenin artık Amerika'nın içlerine kadar hissedilen etkisinin bir sonucu olarak okumak gerekir. Her yıl 20 bin kadar Hindistanlı, öğrenci vizesiyle ABD'ye giriş yapıyor ve her yıl 700 binin üzerinde Hint kökenli mülteci Amerika'ya geçiyor. Amerika Birleşik Devletlerine akın eden bu insan potansiyelinin kaynağına bakmak bile Hindistan'ın nufuz alanını göstermeye yetiyor. Uganda ve Kenya gibi Afrika ülkelerinden, Güneydoğu Asya ülkelerine kadar geniş bir coğrafi alandan Hindistan kökenli bir insan gücü bulunuyor. Bu aynı zamanda Hindistan'ın stratejik öneminin altını çizen bir olgu.

Hindistan dünyanın en kalabalık ülkelerinden bir olmaktan başka nükleer silah gücünü elektronik alanındaki teknolojik başarısıyla paralel götürerek geleceğin bölgesel gücü olmaya hazırlanan bir dev. Tüm bunlar Hindistan'ı tek başına önemli kılmaya yetmiyor. Onu bu yüzyılın dünya güçlerinden biri olmaya aday yapan en önemli faktör dünyanın dört bir yanına yayılan insan potansiyeli birlikte yaymaya çalıştığı Hindu değerleridir. Hindistan sadece güç peşinde değil bu gücü taşıyacak "değer"leri de ihraç etmeye hazırlanıyor. Bu anlamda yükselen bir Hinduizmden bahsedebiliriz. Soğuk savaş döneminde Sovyetler'e yakınlığı ABD ile ilişkilerinin soğuk olmasına neden olmuştu. Hint alt kıtasında, gücünün farkında olan Hindistan, yeni dönemde kendini Rusya ve Çin'den ayrı bir güç olarak göstermeye çalışıyor. Bu anlamda potansiyel yükselişin farkında olan ABD yönetimi, Hindistan'ı Çin ya da Rusya ile blok halinde bir güç olmaktansa, nükleer denemelerden dolayı konulmuş olan ticari ambargoya rağmen yanına çekmeye çalışacaktır. Nitekim nükleer denemeler konusunda orta bir formül bulunarak zaten gelişmekte olan ilişkiler yeni bir aşamaya gelmiş bulunuyor. Soğuk savaş döneminde en yakın müttefik olan Pakistan'ın, Hint tehdidi karşısında, nükleer deneme yapmaya kalkınca adeta cezalandırılmasının nedenini burada aramak gerekir.

Sovyet gelişmesine karşı Çin'e yaklaşan ABD yönetiminin şimdi de Asya'da üç devin tek blok halinde birleşmesini önleyerek, Hindistan'la yeni bir ilişki geliştirmeye çalışması boşuna değildir.

300 milyon insanı fakirlik sınırının altında yaşamasına rağmen coğrafi ve ekonomik yükselişinin yanında dünyanın en büyük demokrasisi olmakla övünmektedir Hindistan. Beslendiği dünyanın en eski kültürlerinden biri olan Hint geleneğini yeniden üreterek kendinden emin bir tavır sergilemektedir. Gözlerden kaçıyor olsa da, Hinduizm politik ve kültürel olarak belki ilk defa binlerce yıllık sessizliğini bozmaya hazırlanıyor gibidir.

Avrupa ve Amerika kaynaklı değişim rüzgârına yüzünü çeviren Ankara ve Türk entelijansiyası dünyanın diğer yarısında olup bitenleri sağlıklı okumuş olsa idi uluslararası gelişmelere, politik manevralara teorik malzeme üreten ikinci sınıf teorisyenlerin gözüyle bakmazdı. Fundamantalizm tehlikesi gibi gölge oyunuyla zaman kaybedeceğine kendi insanını, kendi doğal coğrafyasını ve dünyayı doğru olarak "okuma"ya ve anlamaya çalışırdı.