Faşizmin rönesansı

BRÜKSEL- Avusturya'da muhafazakar Halk Partisi ile aşırı sağcı Özgürlükçüler Partisi'nin (FPÖ) koalisyon hükümeti kurma konusunda anlaşmasının ardından AB-Viyana gerginliği had safhaya ulaştı. AB Dönem Başkanı Portekiz, girişimi "çok tehlikeli bir hareket" olarak niteledi. Portekiz'in AB ilişkilerinden sorumlu Devlet Sekreteri Francisco Seixas da Costa, "Biz bunu çok tehlikeli ve ilkelerimizin riske atılması olarak görüyoruz" dedi. Costa, koalisyon girişimiyle Avusturya'nın uluslararası sahnede dışlanacağını iddia etti. Avusturya ise, Portekiz'in açıklamasını üzüntü ile karşıladı. Ankara'daki Avusturya Büyükelçiliği yaptığı yazılı açıklamada, Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün, Avusturya hükümeti ile daha önce bu konuda görüşmeden, 14 AB ülkesi adına Dönem Başkanı Portekiz tarafından yapılan açıklamanın, AB ülkeleri arasındaki dayanışma ve işbirliği ruhuna aykırı olduğunu vurguladığını bildirdi.

'AB'nin karşılaştığı en ciddi kriz'

Avrupa Parlamentosu Başkanı Nicole Fontaine de, Avusturya'da aşırı sağın hükümete girişiyle, AB içinde en ciddi krizlerden birinin yaşandığını söyledi. Fontaine, diğer ülkelerin de buna tepki göstermeleri gerektiğini belirterek, Avrupa Parlamentosu'nun dün öğleden sonraki oturumunda bu konuyu görüştüğünü ve bugün konuyla ilgili karar alacağını kaydetti. Fransa Dışişleri Bakanı Hubert Vedrine ise, Avusturya'da aşırı sağcı Özgürlük Partisi'nin koalisyon hükümetinde yer alması halinde, AB'deki söz hakkının askıya alınacağını açıkladı. Vedrine, AB'nin özgürlük, demokrasi, insan hakları ve hukuk devleti ilkelerinin yeraldığı 7 numaralı anlaşma maddesi gereğince, Avusturya'nın karar mekanizmasından uzaklaştırılabileceğini söyledi.

Faşizmin rönesansı

Belçika Dışişleri Bakanı Louis Michel, AB kararı doğrultusunda, diplomatlarına Avusturya hükümetiyle resmi ikili temasları kesmeleri talimatı verdi. Sözkonusu kararın, Avusturya'da hükümetin resmen göreve gelmesinden sonra geçerli olacağı açıklandı.

Michel, gelişmelere sert tepki gösterdi. Avustury'nın, AB'den gelen tepkileri dikkate almamasının "üzücü" olduğunu belirten Michel, "yeni koalisyonun, Avrupa'da faşist görüşlerin rönesansına gedik açtığını, bunun kabul edilemez olduğunu" söyledi. Avusturya'da yeni kurulacak hükümetin, "dışlanma ve yalnız kalma riskine girdiğini" savunan Michel, "Bir AB hükümetine, yabancı düşmanı, basit fikirli, dışlayıcı eğilimli ve siyasi sistemimizin temelindeki demokratik ilkelere karşı olan bir partinin katılması şok edicidir. Bu gelişme, tüm demokratlar ve inançlı tüm Avrupalılar açısından hoşgörülemez bir durum oluşturmaktadır. Tavrımızı açıkça ortaya koymamız, AB'nin insani, hoşgörülü ve demokratik değerlerini savunmamız büyük önem taşımaktadır" şeklinde konuştu.

Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'in dış politika danışmanı Michael Steiner ise, Avusturya'daki Halkın Partisi'nin FPÖ ile birlikte hükümet kurma planlarının gerçekleşmesi halinde Avusturya'nın AB'ye üye ülkelerin başkentlerine girmesinin yasaklanacağını açıkladı.

AB KOMİSYONU ŞAŞKIN

AB Komisyonu Sözcülüğü, Avusturya'da kurulması planlanan koalisyon hükümetinde aşırı sağcı FPÖ'nün yer almasını, "son derece karmaşık bir durum" olarak nitelendirdi. AB'nin karar organı olan Konsey'in "felç olmamasının önemi" üzerinde duran sözcüler, "AB'nin temel değer ve ilkeleri unutulmamalıdır. Viyana, AB kurallarına, değer ve ilkelerine harfiyen uymak zorundadır" uyarısında bulundular. Schüssel ve Haider anlaşmayı önceki akşam kamuoyuna açıkladılar.

İsrail, büyükelçisini geri çekecek

İsrail Dışişleri Bakanı David Levy'den sonra Başbakan Ehud Barak da, FPÖ'nün koalisyona katılması halinde Avusturya Büyükelçisi'ni çekeceklerini söyledi. Yapılan yazılı açıklamada, "Aşırı sağ bir partinin Avusturya gibi bir Avrupa hükümetinde yer alması özgür dünyanın her bir vatandaşına hakarettir" denildi. Barak, sözkonusu koalisyon hükümetinin Devlet Başkanı Thomas Klestil tarafından onaylanması halinde, Viyana Büyükelçisi'ni "süresiz geri çekeceklerini" bildirdi. Bu arada, New York Belediye Başkanı Rudolph Giuliani, Jörg Haider'le yemekte biraraya gelmekle suçlandı. Hillary Clinton'ın seçim danışmanı Bill de Blassio, "Tüm dünya, Haider'e karşı ayağa kalkmışken, Giuliani, onunla yemek yemediğini yalanlayabilir mi?" dedi.

Avusturya'da erken seçim çağrısı

Avusturya'daki Sosyal Demokratlar, erken seçim çağrısında bulunarak, Jörg Haider'ın başında bulunduğu Özgürlük Partisi'nin hükümette yer alması olasılığına karşı yüksek sesle ifade edilen tepkilerin ardından seçmenlerin yeni bir tercih yapacaklarını belirtti. Viktor Klima kabinesinde İçişleri Bakanı olarak görev yapan Karl Schlögl, en iyi çözümün erken seçimleri müteakiben Sosyal Demokratlar'ın öncülüğünde kurulacak bir azınlık hükümeti olacağını kaydetti. Sosyal Demokratlar, 3 Ekim'deki seçimlerde FPÖ'nün başarılı olmasının önüne geçememişti. Hâlâ en büyük parti olan Sosyal Demokratlar, parlamentodaki 183 koltuktan 65'ini elinde bulunduruyor. Haider ve Wolfgang Schüssel'in her biri ise 52 koltuğa sahip.