Sosyal Sigortalar Kurumu'ndaki sigortalıların askerlik borçlanmalarının sigortalılık süresine, yani sigortalılığın başlangıcını askerlik süresi kadar öne almadaki etkisini, 04.10.2000 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararname öncesi ve sonrası itibariyle ele almak gerekmektedir. Şöyle ki :

a)506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 29.04.1986 tarih ve 3279 sayılı Kanun ile değişik 60/F maddesinin üçüncü bendindeki "... Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür." hükmü uyarınca, askerlik borçlanması süresi, sigortalılık süresinden sayılmaktadır, askerliğin sigortalılığın başlamasından önce yapılması halinde. Ancak askerlik borçlanması primleri, 2 yıl içinde ödenmezse, borçlanma süreleri hizmetten sayılmamaktaydı. Bu uygulama, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu tarafından değiştirilmemişti.

b)616 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin getirdiği değişikliğe gelince; 1)Bu Kararnameyle, askerlik süresinin tamamının değil, bir kısmının da borçlanılabilmesini kabul edilmiştir. Halbuki 3279 sayılı Kanun'un getirdiği sistemde, kısmi borçlanma kabul edilmiyor, askerlik süresinin tümünün borçlanılması gerekiyordu. Bu sürenin tamamı borçlanılıp ödenmedikçe borçlanma işlemi geçersizdi. 2)Tam veya kısmi askerlik borçlanması süresi prim tutarının, 2 yıl içinde değil, 3 ay içinde ödenmesi öngörülmüştür. (Bkz. 616 s.KHK,m.59).

Bu düzenlemeye ilişkin uygulamayı biçimlemek için Kurum tarafından çıkarılan 13.11.2000 tarih ve 12-105 Ek Sayılı Genelge'nin (e) bendindeki "Borcun üç ay içinde hiç ödenmemesi halinde, borçlanma işlemi iptal edilecektir. Üç ay içinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, askerlik süresinin üç ay içinde ödenen miktarla orantılı bölümü geçerli sayılacaktır." hükmü ile (f) bendindeki "Borçlanılan sürenin karşılığı gün sayısı sigortalının prim ödeme gün sayısına ilave edilecek, sigortalılık süresini etkilemeyecektir..." hükmü, KHK hükümlerindeki düzenlemelerin mantığını bozmuş bulunmaktadır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 616 sayılı KHK ile değişik 60/F fıkrası, sigortalı olarak tescil edilmiş olanların er olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen sürelerinin tamamını veya bir kısmını, prime esas kazancın alt sınırının talep tarihindeki tutarı üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini talep tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödemeleri koşuluyla borçlandırılmalarını ve bu süre içerisinde tamamen ödenmeyen borçlanma sürelerinin hizmetten sayılmayacağını, yani borçlanma süresinin hizmetten sayılacağını düzenlemiştir. Diğer bir deyişle, KHK, askerlik borçlanması süresinin sadece prim ödeme gün sayısı yönünden değerlendirmeye katılacağını öngörmemiştir. Buna karşılık, anılan Genelge, dar yorumla, amaçlanandan çok farklı bir uygulamayı öngörmüştür. Ve yargının çözümünü gerektiren birçok uyuşmazlığa neden olunmuştur.

Bu yazının kaleme alınması, bir sorunun cevaplanması gereğinden doğmuştur. Bu durumda sorunu ortaya çıkan okuyucularımızın, idari yoldan dilekçe vererek konuyu çözememeleri halinde, yargıda ñiş mahkemelerinde- dava açmaları zarureti bulunmaktadır. Genelge'nin yasal hükümleri değiştirecek düzenleme yapması imkanı bulunmamaktadır.

Sosyal Güvenlik Hukuku'ndaki tereddüt ve boşlukların bir an önce yapılacak yasal düzenlemelere gereksinimi bulunmaktadır. TBMM'nin yeni yasama döneminde bu yönde çalışma yapacağı beklenmektedir. Sivil toplum kuruluşlarının ve vatandaşlarımızın bu alanda oldukça sıkı takipçi olmalarında yararlar var.

Not : Kıdem tazminatı tavanı, 15.09.2001 tarihi itibariyle, 807.500.000.-TL'ndan 835.950.000.-TL'na yükselmiştir. / Okuyucularımızın sorunlarına, konularına göre gruplayarak cevap vermeye devam edeceğiz.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu