İstanbul'un su ihtiyacını karşılamak üzere Bizans döneminde inşa edilen, Osmanlı döneminde de onarılarak kullanılan Yerebatan Sarnıcı, 143 metre uzunluğunda, 65 metre genişliğinde olup toplam 9.800 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır. 1968 yılında tekrar onarımdan geçtikten sonra, 1985 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilen Yerebatan Sarnıcı, 1987 yılından beri ziyarete açık. Ayasofya'nın güneybatısında yeralan sarnıç, yerel halk tarafından "Yerebatan Sarayı" olarak anılmıştır. Bunun nedeni, suyun içinden tavana kadar uzanan kolonların yapıta saray görüntüsü vermesi.

Sarnıç, 527-567 yılları arasında hüküm süren İmparator Justinianus tarafından yaptırıldı. 3. ve 4.yüzyıllarda sarnıcın şu an bulunduğu yerde ticari, bilimsel ve sanatsal faaliyetlerin yapıldığı büyük bir "bazilika" olduğu sanılmaktadır. Geçirdiği iki büyük yangından sonra harabeye dönen mekan, 542 yılında 7000 kölenin uzun süren çabalarıyla İmparator Justinianus tarafından inşa edilmiş. Büyük Saray'ın su gereksinimini karşılamak için inşa edilen Yerebatan Sarnıcı, o dönemde "Basilicacistern"olalarak anılmaktaydı.

Yerebatan Sarnıcı iki bölümden oluşuyor. Birinci bölümü "GÖZ YAŞI SÜTUNU" "Bu bölüm aşkın gözyaşları olarak da yorumlanıyor. Dilek havuzunun hemen yanında yeralıyor. Halk arasında aşkın gözyaşları olarak bilinen bölüm turistlerin en çok beğendiği yer olarak da önemini koruyor. Sarnıcın ikinci bölümü, "MEDUSA". Efes'te de mevcut olan Medusa'nın ilginç bir hikayesi bulunuyor. Saçları yılandan bir kız bakışları ateş altında kalmış gibi oluyor. Mitolojide nazar boncuğunun çıkma nedeni olarak söyleniyor. İnsanların nazar boncuğu almaları ve de nazara inanmalarının Medusa'dan kaynaklandığı söylenmekte.

Sarnıcın sütun başlıkları genellikle İyon ve Korent üslupları taşımakta. Az sayıda işlenmeden bırakılmış Dor stili başlıklara da rastlanmakta.