Dünya Irkçılıkla Mücadele Konferansı dün Güney Afrika'nın Durban kentinde başladı. BM Genel Sekreteri Kofi Annan, 8 gün sürecek konferansın açılışında yaptığı konuşmada, "Eğer buradan bir anlaşma olmadan ayırılırsak bütün toplumlardaki en kötü unsurlara destek vereceğiz" dedi.

Annan, Irkçılık, Irk Ayrımcılığı, Yabancı Düşmanlığı ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Konferansı'na katılan delegelere, "anlaşmazlıklarını bir tarafa bırakmaları" çağrısında bulunarak, konferansın, uluslararası toplumun hayati önemdeki bir konuda birleşebilme yeteneğinin bir çeşit sınanması olduğunu belirtti.

Kölelik tazminatı ve sömürgecilik

150 ülkeden 6 bin dolayında kişinin katıldığı konferansta, sömürgeciliğe ilişkin bir bildiri ile ırkçılık ve yabancı düşmanlığıyla mücadeleye ilişkin bir eylem programının kabul edilmesi amaçlanıyor. Konferansın başlamasından önce Cenevre'de yapılan görüşmelerde, Ortadoğu'daki kriz ile Afrikalıların kölelik tazminatı talepleri gibi iki konunun güdeme dahil edilmesi tartışma yaratmıştı.

Arap ülkelerinin, konferansta, Siyonizm ve İsrail'in, ırkçılık ve ırk ayrımcılığıyla bir tutulmasında başarı sağlamasından endişe eden ve konferansı boykot tehdidinde bulunan ABD ile İsrail, konferansa alt düzeyde heyetle katılıyor.

Yabanca düşmanlığı ve ırk ayrımı ile savaş

Irk ayrımı ve yabancı düşmanlığına dayalı önyargılarla savaşmayı öngören konferansın hazırlık aşaması, büyük tartışmalarla geçti. En fazla tartışma yaratan konular da kölelik tazminatı, sömürgecilik ve İsrail-Filistin çatışmaları oldu. Konferansa Filistin lideri Arafat ve Küba lideri Fidel Castro katılırken, ABD'nin üst düzey temsilci göndermemesi BM Genel Sekreteri Annan'ın tepkisini çekti.

Konferansın hazırlık aşamasında, 57 Müslüman ülkenin temsilcileri, İsrail'in Filistinlilere sergilediği tutumun ırkçı olduğu maddesinin konferans programına konmasını istedi. Siyonizmin ırkçılıkla eşdeğer kabul edilmesi talebi hem İsraillilerin, hem de ABD'nin tepkisiyle karşılaştı. ABD'nin yanı sıra Kanada da konferansa üst düzey temsilci göndermedi.

Arafat: Filistin bir küresel meseledir

Konferans için Durban'a gelen Filistin lideri Yaser Arafat, "Filistinlilerin içinde bulundukları kötü durum, küresel bir meseledir" dedi. Müslüman ülke temsilcileri İsrail'in Filistinlilere karşı uyguladığı şiddetin konferansta kınanması için ellerinden geleni yapacaklar.

Köleliğin ve sömürgeciliğin yarattığı zararların ağırlığının kabul edilmesi ve telafisi için çalışılması talebi de ABD gibi sömürgeci geçmişe sahip Avrupa ülkelerinin de tepkisini çekti. 7 Eylül'e kadar sürecek olan Birleşmiş Milletler Irkçılığa Karşı Mücadele Konferansı'nın amaçları şöyle:

Tüm dünyada ırkçılık ve hoşgörüsüzlüğün kurbanlarını teşhis etmek. Irkçılığın kökünü kurutmanın yollarını aramak. Irkçılığın verdiği zararın tazminini sağlamak. Tam eşitlik için uluslararası stratejiler belirlemek.