Afganistan yuvarlak masada

Birleşmiş Milletler'in himayesinde 4 Afgan grubunun katılımıyla düzenlenen olan konferans, Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer ve Birleşmiş Milletler Afganistan Özel Temsilcisi Lakhdar Brahimi'nin konuşmalarıyla başladı. Konferansta açıklama yapan Kuzey İttifakı temsil heyeti başkanı Yunus Kanuni, 'Tek başımıza iktidar olmak istemiyoruz' diye konuştu. Kanuni, "İktidarı tekelimize almak gibi bir niyetimiz yok. Samimi olarak barış çabalarını destekliyoruz ve ülkenin yeniden yapılandırılmasını ve bir ulusal birliğin oluşturulmasını istiyoruz" dedi. Almanya Dışişleri Bakanı Fischer de, açış konuşmasında, Afganistan'daki savaş sona erdikten sonra da Afgan halkını yalnız bırakmayacaklarını, Avrupa Birliği'nin elinden gelen ekonomik ve toplumsal yardımı yapacağını vurguladı. Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer, Afgan delegelere hitaben, "Afganistaníın barış ve uzlaşmanın kazanması için büyük bir fırsatı var. Sorumluluk sizde" dedi. Kuzey İttifakı delegesi Hüseyin Enveri de, "3 gün içinde" bir geçiş hükümetinin kurulması konusunda anlaşmaya varılmasını beklediklerini söyledi. Şii İslami Hareket'in başında bulunan Enveri, 3 gün içinde Afgan başkenti Kabil'de olacaklarını söyleyerek, çalışmalara başlayacaklarını belirtti. Enveri, Afganistan'ın güvenliğinin sağlanması için çok uluslu bir güç konuşlandırılmasına ve bu konunun müzakere edilmesine karşı olduğunu belirterek, "Buna ihtiyacımız yok" dedi.

Fevzi: "Görüşmeler çok cesaret verici"

BM Afganistan Özel Temsilcisi Lahdar Brahimi'nin sözcüsü Ahmet Fevzi, Afganistan Konferansı'nda görüşmelerin cesaret verici geçtiğini söyledi. Fevzi, konferansın yapıldığı, Bonn yakınlarındaki Petersberg'de düzenlediği basın toplantısında, konferansa katılan 4 heyetin temsilcilerinin, "Afganistan'da yeni bir dönem başladığını, barışa susadıklarını, yeni bir Afganistan yaratmak istediklerini ve bu yeni düzen içerisinde insan haklarına saygı gösterilmesini istediklerini" söylediğini belirtti. Fevzi, bir heyet üyesinin, "Biz Afganlar olarak buradayız. Kendi çıkarlarımızı bir yana bırakmalıyız" dediğini, bunun da cesaret verici olduğunu söyledi. BM sözcüsü Fevzi, Afganistan'da bulunan bir Peştu liderinin de telefonla arayarak, "Biz bir milletiz ve bir kültürüz. Fakir ve yaralanabilir hale geldik. Ama güçlü bir halkız ve kendi kendimizi yönetmek istiyoruz" diye konuştuğunu kaydetti.

RABBANİ: ÇÖZÜM ZOR

Pakistan Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, toplantıdan umutlu olduklarını belirtirken; eski Devlet Başkanı Burhaneddin Rabbani, toplantıda bir çözüm bulunabileceğine inanmadığını söyledi. Dubai'de bulunan Rabbani, düzenlediği basın toplantısında, "Almanya'nın Bonn kentinde yapılan toplantıdan sonra bütün Afganistan toplantılarının kesinlikle Afganistan'da yapılması gerekmektedir" dedi. Rabbani, "Bonn'daki toplantı Afganistan sınırları dışında yapılan son toplantı olmalıdır, bundan böyle önemli kararların alınması beklenen bütün toplantılar Afganistan'da olmalıdır" diye konuştu.

BONN ABD'NİN OYUNU

Afganistan'ın eski Başbakanlarından, Hizbi İslami lideri Gülbettin Hikmetyar, Bonn'da yapılan Afganistan konferansını eleştirerek, bunu Afganistan'da etkisini artırmak isteyen ABD'nin oyunu olarak nitelendirdi. Hikmetyar, Reuters'a faksla yaptığı açıklamada, Bonn konferansına yalnızca ABD çıkarlarına uygun olan grupların çağırıldığını söyledi. Taliban'ın Afganistan'ın kontrolünü tamamen ele geçirdiği 1996'da ülkeden kaçarak İran'a sığınan Hikmetyar, "Afganistan'ın sorunları Amerika, Rusya ve onların kuklaları tarafından oluşturulan bir hükümetçe çözülemez" dedi.

Konferansa katılan gruplar

KUZEY İTTİFAKI (Birleşik Cephe): Afganistan'da Taliban'a muhalif grupları bünyesinde toplayan Kuzey İttifakı, konferansta 1'i kadın 11 kişiyle temsil edilecek. Heyete Yunus Kanuni başkanlık ediyor.
Yunus Kanuni: Tacik Heyet Başkanı, Kuzey İttifakı İçişleri Bakanı.
Hacı Abdülkadir: Peştu, ülkenin doğu eyaletleri Nangahar Laghman ve Kunar eyaletleri valisi.
Muhammed Arif Nurzay: Kandaharlı Peştu temsilci.
Komutan Abdullah Han: Peştu komutan, Rabbani'ye bağlı İslami Birlik hareketine mensup.
Seyit Mustafa Kazemi ve Aghay Nateki: İran destekli Şii Birlik Partisi üyesi Hazari temsilciler.
General Seyit Hüseyin Anvari: Şii İslami Hareket Partisi üyesi.
Muhammed Haşim Fehim: Raşid Dostum'u temsil ediyor. Abbas Karimi: Özbek.
Mir Vais: Herat'ı elinde bulunduran komutan İsmail Han'ın oğlu.
Emine Safi Afzali: Heyetteki tek kadın. Tacik kökenli kadın hakları savunucusu. İran'da yaşıyor.

ROMA HEYETİ: Devrik kralı Zahir Şah'ın etrafındakilerin oluşturduğu ve kadınların da bulunduğu heyette 8 kişi yer alıyor.
Abdüssettar Sirat: Zahir Şah'ın Özbek danışmanı.
Mustafa Zahir: Kralın torunu
Sima Veli: Heyetteki kadınlardan biri olan Peştu, ABD'de sürgünde yaşıyor ve insani örgütlerde çalışıyor.
Rona Mansuri: Heyetin diğer kadın üyesi, eski başbakanlardan
Muhammed Yusuf`un kızı: Almanya'da sürgünde yaşıyor. Hidayet Emin Arsala ve Azizullah Vasefi: Eski Peştu bakanlardan.
Zalmai Resul: Peştu, devrik kralın özel kalemi.

PEŞAVER HEYETİ: Pakistan tarafından desteklenen heyette, 3 kişi bulunuyor.
Seyit Hamit Gaylani: Peşaver'deki Peştu lider Pir Seyit Ahmed Gaylani'nin oğlu.
Enver Ül Hak Ahadi: Gaylani'nin damadı

KIBRIS HEYETİ : İran destekli heyet, 3 kişiden oluşuyor.
Humayun Jarir: Gulbettin Hikmetyar'ın damadı.
Muhammed Celil Şems: Eski Dışişleri Bakan Yardımcısı