T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

H A Y A T

Bilmesek de olur!

Hayatın vazgeçilmez parçalarından mikro dalga fırının ilk ne zaman kullanıldığını ya da "İyi ki Doğdun" şarkısının ilk defa kimin için söylendiğini merak ettiniz mi? Eminiz aklınıza bile gelmemiştir. İşte merak etmediğimiz ilkler:

EVLİLİK YÜZÜĞÜ: 860 yılında Papa 1. Nikolas nişan yüzüğü takılmasını, evlenme arzusunu bildirmek üzere zorunlu kıldı. Papa, evliliğin fedakarlık gerektirdiği düşüncesiyle, altından başka yüzüğün de kabul edilmeyeceğini bildirdi.

DOĞUM GÜNÜ KUTLAMASI: Bu adet eski Mısır'da İ.Ö. 3000'lerde kutsal firavunun doğum gününün kutlanmasıyla başlarken doğum günü kutlanan ilk kadın da Kleopatra oldu. Çocukların doğum gününün kutlanması ise 13. yüzyılda Almanya'da başladı.

'İYİ Kİ DOĞDUN' ŞARKISI: "İyi ki Doğdun" şarkısı ilk kez 1893'de Kentuckyli Mildred ve Patty Smith Hil kızkardeşler tarafından kreşe gelen küçüklere karşılama şarkısı olarak yazılmıştı.

TEBRİK KARTI: Yılbaşında basılmış tebrik kartı gönderme adeti, elle yapılmış kartları elden vermeyle 1843'te Londra'da başladı. Levantenlerle tebrik kartını tanıyan Osmanlı'da ise 1895'lerden itibaren dînî bayramlarda özellikle İstanbul manzaralı kartlar kullanılmaya başlandı.

MİKRODALGA FIRIN: Mikrodalga enerjiyi üreten elektrik tüpleri İngiltere'de 1940'ta icad edilirken Percy Spencer, bundan 4 yıl sonra magnetron tüpünü test ederken pantolon cebindeki çikolatanın erimiş olduğunu gördü. Tüpün ne kadar yakınını, ne derecede ısıttığını mısır patlatarak ölçen Spencer'ın şirketi, Raytheon mikrodalga fırınlar üretmeye başladı. İlk gerçek ev modeli 1952'de üretilen mikrodalga fırınlar yüksek fiyatları nedeniyle fazla yaygınlaşmadı.

DÜDÜKLÜ TENCERE: Gaz kanununu bulan ünlü fizikçi Robert Boyle'un öğrencisi Denis Papin 12 Nisan 1682'de Londra'da Royal Society'de buharlı tenceresinde pişen ilk yemeği arkadaşlarına yedirdi.

BUZDOLABI: Ticari amaçlı ilk soğutma düzeneği ABD'de Alexander C. Twinning tarafından gerçekleştirildi. Twinning yaptığı buhar sıkıştırma makinesiyle ürettiği buzu, 1856'da satmaya başladı. Türkiye'ye buzdolabının girişi ise 1930'lu yıllarda oldu.

KALORİFER: Evi dolaşan toprak borularla ısıyı dağıtarak ısınma yöntemini ilk kez, Hristiyanlığın başlangıç döneminde zengin Romalılar kullandı. Önceleri ilgi görmeyen bu sistem havagazı ve akaryakıtta yaşanan gelişmelerden sonra 1807'den itibaren yaygınlaştı.

YATAK ODASI: İlk kez İ.Ö. 3500'lerde Sümer saraylarında ortaya çıkan ve evin reisine ait olan yatak odalarında yaylı yataklar 18. yüzyılda İngiltere'de üretilmeye başlandı.

ÜTÜ: İlk defa İ.Ö. 3. yüzyılda Çin'de kullanıldı ancak ilk elektrikli ütünün patenti Henry Weely tarafından, 1882'de ABD'de alındı.

KLİMA: Bugünkü klimaların yerine, Çin imparatorları, İ.S. 2. yüzyılda insan gücüyle, 8. yüzyılda ise suyla çalışan dev pervanelerle serinlediler. İlk ticari air-condition sistemini ise 1914 yılında Willis Carrier kurdu.

EN ESKİ ASANSÖR: İlk asansör düzeneğini, İ.Ö. 1. yüzyılda Romalı mimar Vitruvius çizerken İngilizler 1800'lerde buhar gücüyle çalışan asansörü geliştirdi. ABD'de ise Henry Waterman ve George H. Fox asansör üretip satmaya başladı. Türkiye'de bilinen en eski asansör, İstanbul'a birçok yeniliği getiren Mısır Hıdiv ailesinden Abbas Hilmi Paşa'nın 1907'de yaptırdığı sanılan Çubuklu Kasrı'nda bulunuyor.

DİŞ FIRÇASI VE MACUNU: Bugünküne benzer kıl fırçalar ilk olarak 1498'de Çin'de yapıldı. Fırçanın kılları, Sibirya ve Çin'in soğuk bölgelerinde yaşayan domuzdan alınıyor, bambu ve kemik sapa takılıyordu. Avrupa'ya ilk diş fırçaları da Çin'den getirildi. Bilinen ilk diş macunu ise, eski Mısırlılar'ın İ.Ö. 2000'lerde öğütülmüş sünger taşı ve sirkeyle yaptıkları karışımdı. Romalılar ise ağızlarını insan idrarı ile çalkalıyorlardı.

ŞAMPUAN: Eski Mısırlılar, saçlarını sitrik asitle yıkıyorlardı. Yüzyıllarca evde yapılmış kokulandırılmış sitrik asit ve sabun karışımları kullanıldı. Kaynamış suda sabuna soda veya potas katarak elde edilen karışım, modern şampuanın atasıydı.

KRAVAT HIRVATLAR'DAN: Erkeklerin rakipsiz aksesuarı kravatı, Avrupa'ya Hırvat askerleri tanıştırdı. 1635'de Otuz Yıl Savaşları'na paralı olarak katılmak üzere Fransa'ya gelen Hırvat askerleri, bütün boynu çepçevre dolandıktan sonra püsküller halinde aşağı salınan ya da uçları bir rozetle birleştirilmiş boyun bağları takıyorlardı.

KONSERVE: Ünlü Fransız komutan Napoleon, savaşlara giren ordunun erzak sıkıntısı çekmemesi için özel bir muhafaza metodu geliştirecek kişiye ödül vereceğini açıkladı. Bunun üzerine Nicolas Appert, 14 yıl süren çalışmaları sonunda 1809 yılında başarıya ulaştı. Bazı gıdaları şişelere koyup ağızlarını mantarla sıkıca kapatan Appert, bunları su dolu bir kazanda değişik derecelerde ısıtarak, bugün konserve teknolojisinde kullanılan sistemin temelini attı.

KETÇAP: 'Ketçap'ı ise Çinliler, balık ve tavuk yemekleri için geliştirdi. Çin'de ke-tsiap olarak 1690'larda yaygınlaşan ketçap, 1740'larda da İngiltere'de yemek kitaplarına girdi.

 
Hafıza kaybına vitamin takviyesi
Yaşlılıktan kaynaklanan hafıza sorununa folik asit, B6 ve B12 vitaminleriyle çözüm bulunmaya çalışılıyor. ABD'de yapılan araştırmalarda, yaşlanmayla birlikte vücutta homosistein oranının arttığı ve bunun da kalp, inme ve hafıza kaybını körüklediği anlaşılırken, folik asit, B6 ve B12 vitaminlerinin homosistein oranını düşürdüğü belirlendi. Cleveland Klinik Vakfı ve Homosistein Araştırma Merkezi bilim adamları, geçen yıl homosisteinin Alzheimer ile ilişkisini saptadıklarını açıkladı. 60 yaş ve üzeri kadın ve erkek denekler üzerinde yapılan yeni araştırmalarda, vücuttaki homosistein oranı fazlalığının, kısa dönemde hafıza kaybına neden olduğu belirlendi. Bazı bilim adamları, sebze ve hububattan alınan folik asit oranını yeterli bulurken, bazıları daha fazla folik asit, B6 ve B12 vitaminlerinin alınması gerektiğini savunuyor.
4 Mayıs 2001
Cuma
 
Künye
Temsilcilikler
Reklam Tarifesi
Abone Formu
Mesaj Formu
Ana Sayfa | Gündem | Politika| Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon| Hayat| Arşiv
Bilişim
| Aktüel | İzlenim | Dizi | Röportaj | Karikatür

Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED